İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu raporunu değerlendiren İSO Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, hem ilk 500 hem de ikinci 500 listesinde görülen toplam net kâr artışının büyük ölçüde kambiyo gelirlerinden kaynaklandığını belirterek, elde edilen yüksek kârlılığın "sanal" olduğunu söyledi. Kur seviyesinde yaşanacak olası bir artışta reel sektörün ciddi bir riske gireceğine dikkat çeken Küçük, "İlk 500'ü açıklarken bunlar sanal kârlardır, demiştik. Ama zarar olursa bu zarar reel olabilir" diye konuştu. Borçların yıl içinde kapatılması halinde bunun reel bir kârlılık olduğu görüşünü aktaran Küçük, İSO olarak dövizle borçlanmanın toplam borçlanmaya oranı ve vadesi üzerine bir çalışma yapmayı planladıklarını bildirdi.
İhracatta tekstilin payı düşüyor
İkinci 500 büyük sanayi kuruluşu 2006'da Türkiye ihracatının yüzde 7,3'ünü gerçekleştirirken, 2007 yılında bu oran yüzde 7,2 oldu. İhracatın sektörel dağılımına bakıldığında, 2007'de ikinci 500'ün ihracatında tekstil, giyim, deri ve ayakkabı sektörü yüzde 36,2 ile ilk sırada yer aldı. İlk sırada olsa da tekstilin 2006'da yüzde 41,9 olan payı, 2007'de yüzde 36,2'ye geriledi. 2006'da üçüncü olan metal eşya, makine ve teçhizat sanayi 2007'de yüzde 14,8'lik payla ikinciliğe yükseldi. Gıda, içki, tütün üçüncü oldu.
İlk 1000'deki yabancı sayısı değişmedi
İkinci 500 içinde yabancı sermaye paylı 68 kuruluş yer aldı. Böylelikle doğrudan yabancı sermaye girişinin rekor kırdığı 2007'de ilk 1000 kuruluş arasındaki yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı değişmedi. Raporda, bu durumun sanayi sektörüne yönelik doğrudan yatırım girişinin artmadığının işareti olduğu tespitine yer verildi. Rapora göre, İkinci 500 içindeki 68 yabancı sermaye paylı kuruluş, toplam üretimden satışlardan yüzde 14,2, brüt katma değerden yüzde 19,9, dönem kar ve zarar toplamından yüzde 18,8, ihracattan yüzde 15,1 ve çalışanlar sayısından da yüzde 10,9 pay aldı.
Çalışan sayısı yüzde 2,2 arttı
Rapora göre, ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunda toplam çalışanlar sayısı bir önceki yıla göre yüzde 2,2 arttı. 2007 ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunda 495 özel büyük kuruluşun 440'ı kar, 55'i zarar etti. Bu şirketlerde 2006'da yüzde 3,4 olan satış karlılık oranı, 2007'de yüzde 5,5'e çıktı. Yaratılan brüt katma değerde 2006 yılında ikinci olan Türk Tuborg, 144 milyon 238 bin 622 YTL ile ilk sıraya yükseldi. Vakko Tekstil 111 milyon 837 bin 558 YTL'lik katma değer ile ikinci sırada, Park Elektrik 52 milyon 714 bin 398 YTL'lik katma değer ile üçüncü sırada yer aldı.
Kayseri'den 14 firma var
İkinci 500 listesine bu yıl Kayseri'den 14 firma girdi. Kayseri Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Boydak, geçen yıl açıklanan listede Kayseri'den 10 firmanın yer aldığını, bu yıl açıklanan listede ise 14 firmanın yer almasının sevindirici olduğunu söyledi. Boydak, "Kayseri'den 14 firmamızın sıralamada yer alması hepimizi mutlu etmiştir. Listedeki firmaların değişik sektörlerden olması da bizim açımızdan ayrıca sevindirici" dedi. Geçen yıl İkinci 500 listesine 18 şirketle giren Gaziantep, bu yıl yerinde saydı. Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Yönetim Kurulu Başkanı Nejat Koçer, "Gaziantepli firmalarımızın bir önceki yıla göre sayısını koruması mevcut şartlar altında başarılı, ama bu sayı bizim için yeterli değil" dedi.
Artış oranlarındaki değişim
İLK 500 İKİNCİ 500
*Toplam satışlar yüzde 3,7 yüzde 6,1
*Üretimden satışlar yüzde 4,5 yüzde 8,7
*Dönem kar ve zarar toplamı yüzde 26,4 yüzde 73,5
*Net katma değer artışı yüzde 7,5 yüzde 16,2
*Satış gelirleri (son 7 yıl) yüzde 71 yüzde 60,6
*2007'de ihracat artışı yüzde 24 yüzde 24,6
Sanayinin ikinci ligi kurdan kazandı
İkinci 500'de ilk 10 firma:
2007 2006 Firma Üretimden Satışlar (net/YTL)
1 - Graniser Granit 96.306.080
2 - Küçüker Tekstil 96.188.183
3- Edirne Yağ 95.506.480
4 - Çetinkaya Mensucat 95.187.028
5 - Kibsaş 95.125.756
6 - Marmara Un 95.019.421
7 - Erikli Su 94.839.447
8 - Mintay Tekstil 94.628.546
9 - Klimasan 94.581.933
10- Intersource Tekstil 94.474.580
Sıçrama yapan bazı firmalar
Şirketler 2006 2007
Altek Alarko Elektrik 260 13
Albayrak Turizm 153 19
Limak Madencilik 140 31
Realkom Tekstil 387 33
Altınbey Giyim 438 122
Sert düşüş yaşayan bazı firmalar
Şirketler 2006 2007
Türk Tuborg Bira 6 38
Akzo Nobel Boya 1 49
Altınova Çimento 8 118
Yavuz Gıda 7 173
Sezon Pirinç 180 280
En fazla kâr eden ilk üç firma:
Şirketler Dönem Karı (V.Ö.) - YTL
Torunlar Gıda 61.627.823
Vakko Testil 59.174.834
Kayseri Elektrik 50.964.015
Üretimden satışların sektörel dağılımı
Sektörler Üretimden Satışlar(net-YTL)
Madencilik ve Taşocakçılığı 753. 747.620
Gıda, İçki ve Tütün 6.065.836.422
Dokuma, Deri, Ayakkabı 8.096.617.241
Orman ürünleri ve Mobilya 461.719.543
Kağıt Ürünleri ve Basım 1.370.285.044
Kimya, Petrol Ürünleri 4.070.311.694
Metal Eşya, Makine, Teçhizat 3.423.743.914
Taşıt Araçları 1.423.301.625
Elektrik Sektörü 244.941.083
İhracatın sektörel dağılımı (%): (pasta)
Madencilik ve Taşocakçılığı 3.5
Gıda, İçki ve Tütün Sanayi 11.7
Tekstil, Deri, Giyim, Ayakkabı 36.2
Orman Ürünleri ve Mobilya 0.9
Kağıt ürünleri ve Basım 2.1
Kimya, Petrol, Lastik Ürünleri 8.1
Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi 4.9
Metal Ana Sanayi 10.8
Metal Eşya Makine, Teçhizat 14.8
Taşıt Araçları Sanayi 6.7
Diğer İmalat 0.4
İkinci 500'deki yabancı sayısı
Sıralama Kuruluş Sayısı
1 - 50 10
21 - 100 9
101 - 150 7
151 - 200 7
201 - 250 3
251 - 300 5
301 - 350 11
351 - 400 6
401 - 450 5
451 - 500 5
Borçlar (milyon YTL)
Kısa Süreli 12.5
Uzun Süreli 4.3
Toplam 16.8
Özkaynaklar (%)
2002 27.3
2007 41.6
Dönem Karı (V.Ö):
2002 8.2
2007 7.0
