Krizin dibi nasıl olacak ?

Şimdiye kadarki krizlerin ortalama dip biçimi çıkışın uzun sürede gerçekleşeceğini gösteren U tipinde yoğunlaşıyor. Bu kriz için de beklenti bu yönde…

Ekonomist Mahfi Eğilmez’in Radikal gazetesindeki köşe yazısı (18.1.2009) krizle ilgili dip tartışmalarına ışık tutuyor.

Şimdiye kadarki krizlerin ortalama dip biçiminin U tipinde yoğunlaştığını vurgulayan Eğilmez, yazısında, “İçinde yaşadığımız kriz için beklenen dip biçimi U şeklindeki dip biçimidir. Yani krizin biraz uzun süreceği ama L biçimine dönüşecek kadar uzamayacağı beklentisi geçerlidir” diyor.

İşte söz konusu yazı:

Krizin dibi

Aşağıda dört şekil bulunuyor. Bunları krizin dibi tartışmalarına ışık tutmak amacıyla Küresel Finans Krizi (Piyasa Ekonomisinin Eleştirisi) adlı kitabımın üçüncü baskısındaki şekillerden ödünç aldım.

Şekil’de sol üstteki ilk gösterim dipten hızlı çıkışı ortaya koyan V tipi bir toparlanmadır.

Sağ üstteki ikinci gösterim dipten daha uzun sürede çıkışı gösteren U tipi bir toparlanmanın görünümüdür.

Sol altta hafif bir toparlanmadan sonra tekrar inişe ve tekrar çıkışa yönelen W tipi bir dip yer almaktadır.

Sağ altta ise toparlanmanın oldukça uzun zaman alacağı bir L tipi dip söz konusudur.

İlk şekil, yani V tipi dönüşün tipik örneği bizim yaşadığımız 1994 ve 2001 krizleridir. Türkiye ekonomisi bu krizlerden kısa sürede yükselişe geçerek çıkmıştır.

İkinci şekil, yani U tipi çıkışın tipik örneği 1929 büyük krizinden ABD’nin uzun zaman alan çıkışıdır.

Üçüncü şekil yani W tipi çıkışın örneği ABD’nin 1978-82 aralığında enflasyonla mücadele ederken yaşadığı iki resesyon dönemidir.

Son şekildeki L tipinin, yani krizden çıkışın ne zaman olacağının bilinemediği durumun, tipik örneği de Japonya’nın son on beş yıldır yaşadığı krizdir.

Şimdiye kadarki krizlerin ortalama dip biçimi U tipinde yoğunlaşmaktadır. İçinde yaşadığımız kriz için de beklenen dip biçimi U şeklindeki dip biçimidir. Yani krizin biraz uzun süreceği ama L biçimine dönüşecek kadar uzamayacağı beklentisi geçerlidir.