Küresel kriz olumsuz etkilerini serbest bölgelerde de gösterdi. Serbest bölgelerde ilk üç ayda yüzde 43.5 gerileme ile 3.7 milyar dolarlık ticaret yapıldı. En fazla ticareti İstanbul Deri, en az ticareti ise Samsun Serbest Bölgesi yaptı.
Ticaret gerçekleştirilen 18 serbest bölge arasında, sadece TÜBİTAK-MAM Teknoloji bölgesinde yüzde 116,8 artış gözlendi.
Ticareti en fazla gerileyen bölge ise yüzde 99,5 ile Samsun Serbest Bölgesi oldu.
En fazla ticaret İstanbul Deri Serbest Bölgesi'nde, en az ticaret ise Samsun Serbest Bölgesi'nde yapıldı.
Dış Ticaret Müsteşarlığı verilerinden yaptığı hesaplamalara göre, Türkiye'deki serbest bölgelerde Ocak-Mart döneminde ticaret hacmi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 43,5 gerileyerek, 3 milyar 692 milyon 707 bin dolar oldu.
İstanbul Deri Serbest Bölgesinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 49,5 gerilemeyle 823 milyon 772 bin dolarlık ticaret gerçekleştirilirken, Ege Serbest Bölgesinde yüzde 40,4 gerilemeyle 586 milyon 321 bin dolarlık, İstanbul Atatürk Hava Limanında (İstanbul-AHL) ise yüzde 33,8 gerilemeyle 621 milyon 618 bin dolarlık ticaret yapıldı.
Serbest bölgelerin ticaret hacmi
Mersin Serbest Bölgesinde yüzde 38,9 düşüşle 437 milyon 628 bin dolarlık, İstanbul Trakya Serbest Bölgesi'nde yüzde 51,7 düşüşle 256 milyon 45 bin dolarlık, Bursa Serbest Bölgesi'nde yüzde 46,9 düşüşle 242 milyon 571 bin dolarlık, Avrupa Serbest Bölgesi'nde yüzde 31,7 düşüşle 278 milyon 173 bin dolarlık, Antalya Serbest Bölgesi'nde yüzde 75,77 düşüşle 35 milyon 734 bin dolarlık, Kocaeli Serbest Bölgesi'nde yüzde 25,02 düşüşle 128 milyon 427 bin, Kayseri Serbest Bölgesi'nde yüzde 44,8 gerilemeyle 96 milyon 819 bin dolarlık ticaret gerçekleştirildi.
Yüzde 46,13 gerilemenin yaşandığı Menemen Deri Serbest Bölgesi'nde 67 milyon 589 bin dolarlık, yüzde 99,5 gerilemeyle Samsun Serbest Bölgesi'nde 591 bin dolarlık, yüzde 28,9 gerilemeyle Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi'nde 43 milyon 416 bin dolarlık, yüzde 12,7 gerilemeyle Gaziantep Serbest Bölgesi'nde 23 milyon 231 bin dolarlık ticaret hacmi oldu.
Ocak-Mart döneminde ticareti artan tek bölge olan TÜBİTAK-MAM Teknoloji Serbest Bölgesi'nde ise yüzde 116,8 artışla 36 milyon 598 bin dolarlık ticaret yapıldı.
Söz konusu dönemde Trabzon Serbest Bölgesi'nde yüzde 42,8 gerilemeyle 8 milyon 785 bin dolarlık, Denizli Serbest Bölgesi'nde yüzde 68,1 gerilemeyle 4 milyon 473 bin dolarlık, Rize Serbest Bölgesi'nde yüzde 63,4 gerilemeyle 914 bin dolarlık ticaret hacmi gerçekleşti.
Serbest bölgelerin istihdama katkısı
Bu arada, serbest bölgelerin istihdama katkısı Ocak-Mart döneminde 42 bin 171 kişi oldu. Geçen yıl aynı dönemde serbest bölgelerde 46 bin 613 kişi istihdam edilmişti.
Öte yandan, serbest bölgeler, ülke sınırları içinde olmakla birlikte; gümrük, vergi, kambiyo, fiyat, kalite ve standartlara ilişkin hükümlerin uygulanmadığı belirli alanlar olarak biliniyor.
Bu bölgelerle, Türkiye'de ihracata dönük yatırım ve üretimin artırılması, ekonominin girdi ihtiyacının ucuz ve düzenli şekilde temin edilmesi, yabancı sermaye ve teknoloji girişinin hızlandırılması yanında, dış finansman ve ticari imkanlardan daha fazla yararlanılması amaçlanıyor.
