Milliyet gazetesi yazarı Güngör Uras, krize rağmen büyüyen 5 işletmeyi yazdı. İşte kriz rüzgârına karşı kürek çekip kazananlar.
Beş Türk girişimci... Bu isimlerin ortak özelliği, çalışanlarına sahip çıkarak başarıya ulaşmaları.
Kriz haberlerinden bunalan okuyucularıma bugün beş başarılı girişimciyi tanıtacağım. Bu beş girişimci krize rağmen iş ve aş yaratmaya devam ediyor. Üretiyor, insan çalıştırıyor, ihracat yapıyor.
Milliyet gazetesi 6 yıldır Erns&Young ile birlikte “Yılın Girişimcisi” adını taşıyan bir program uyguluyor.
Türkiye’nin her köşesindeki başarılı girişimcilerden bu proğrama katılanların başarıları sadece Türkiye’deki diğer girişimcilere, girişimci olmak isteyenlere örnek teşkil etmiyor. Bu girişimcilerin biri de Monte Carlo’da, elliye yakın ülkenin girişimcisinin katıldığı “Dünyada Yılın Girişimcisi” toplantısında Türkiye’yi temsil ediyor.
Bu yılın örnek beş girişimcisi Aras Kargo/Evrim Aras Sağıroğlu, Ekon/Mustafa Alpagut, Kahve Dünyası/Aley Altınkılıç, Koton/Gülden ve Yılmaz Yılmaz ile Şölen Çikolata/İsmail Çoban hakkında sayın okuyucularına bilgi vermek istiyorum. Bu girişimcileri dinledim.
İşlerine, çalışanlarına sahip çıkmalarına, başarılarına hayran oldum. Türkiye’de mutlaka çok sayıda benzerleri vardır. Onları tanırsam onları da anlatırım. Ama önce sayın okuyucularına bu beş girişimcinin başarılarını anlatayım.
Anadolu’yu gezerek, çalışanları motive ediyor
Aras Kargo / Evrim Aras
Türkiye’de belli büyüklükte 8 kargo şirketi var. Bunlardan Yurtiçi Kargo ile Aras Kargo başta güreşiyor. Aras Kargo’nun başında Evrim Aras var. Evrim Aras 1978 doğumlu genç bir kadın. Evli, bir erkek çocuğu var. 1971’de Bilgi Üniversitesi’ni bitirmiş. Mezun olur olmaz Aras Kargo’da işe başlamış.
Değişik bölümlerde çalışırken babası Celal Aras hastalanmış. O yıldan sonra babasınının sorunluğunu üstlenmiş. 2008’de babası ölünce de resmen şirketin başına geçmiş.
Aras Kargo’nun kurucusu üniversite eğitimi için Kars’dan İstanbul’a gelen babası Celal Aras. Kapıdan kapıya tencere tava satarak işe başlamış. Bu iş tutunca Anadolu’da tencere tava satmaya soyunmuş. Bu iş cazibesini kaybedince elinde kalan çok sayıda taşıma aracını ne yapacağını düşünürken, kargo taşımacılığına soyunmuş.
Şirketin 23 bölge müdürlüğü, 27 transfer merkezi, 780 şubesi, 3 bin aracı var. 10 bin çalışanıyla 2.500 noktaya ulaşıyor.
Babasından sonra Evrim Aras şirketi sadece ayakta tutmaya çalışmamış. Büyütmüş. Kârlı hale getirmiş. Sadece yöneticilik yapmıyor, sadece İstanbul’da oturmuyor. Anadolu’yu gezerek tüm çalışanlarla tanışıyor, onları motive ediyor. Eleman alırken imkân ölçüsünde Anadolu’daki üniversitelerden mezun gençleri tercih ettiklerini söylüyor.
Geçen yıl şirketi yüzde 16 büyütmüş, kârlılık oranını yüzde 116 artırmış.
Ürünlerinin yüzde 65’i yurtdışına gidiyor
Şölen Çikolata / İsmail Çoban
1989’da çikolata üretimine başlayan Şölen’in Gaziantep’de 2 üretim tesisi var. Üçüncü tesisini 100 milyon dolarlık yatırımla İstanbul’da açtı. 120 ülkeye çikolata satıyor. 250 dolayında ihraç ürünü var. Şölen’i 1962’de Sivas’ın bir köyünde doğan İsmail Özdoğan büyütüyor.
İsmail Özdoğan’ın babası çocuklarını okutmak için Gaziantep’e göç ettikten sonra kozmetik ticaretine başlamış. İsmail Çoban da baba işinde çalışmış. Kolonya, şampuan ve çamaşır sabunu üretiminde deneyim sahibi olmuş. Pazarda çikolatanın en hızlı tüketilen mallardan biri olduğunu görünce, aileyi çikolata işine girmeye zorlamış. İstanbul’dan aldıkları çikolata tesislerini Gaziantep’e taşıyarak üretime başlamışlar.
Sovyetler Birliği’nin dağılması döneminde bu pazara girerek büyümüşler. Sonra diğer pazarlara yönelmişler. Suudi Arabistan, İsrail, Dubai ve Kanada’da pazara girmişler.
Ardından iç pazarda büyüme arayışına girmişler. Çoban başarılarını Ar-Ge ve pazarlamanın çabasına bağlıyor. Yılda yüzde 25-30 büyümeyi hedefliyor. Ürünlerinin yüzde 65’ini ihraç ediyorlar. Şölen çikolataları Tesco, Lablow, Carrefour, Wal Mart gibi ünlü gıda maddesi zincirlerinde satılıyor.
Şölen bin kişiye doğrudan iş imkânı sağlıyor.
İşe müzikle başladı, betonda marka oldu
Elkon / Mustafa Alpagut
Elkon, beton makineleri ve konveyör sistemleri üreten bir sanayi kuruluşu. Şimdilerde dış pazar için çalışıyor, tüm üretimini ihraç ediyor. Dış dünyadaki krize rağmen makine sanayiindeki teknoloji, kalite ve fiyat üstünlüğü nedeniyle üretimi ve ihracatı devam ediyor, artıyor.
Elkom’un kurucusu 1950 doğumlu, İTÜ mezunu, makine mühendisi Mustafa Alpagut, Erzurumlu. Lisede gitar dersi almış. Müziği sevmiş. Üniversite yıllarında stüdyo-plak şirketi kurmuş. Besteleri Nilüfer, Gönül Yazar, Ayla Dikmen Sibel Egemen, Selçuk Ural gibi sanatçılarca seslendirilmiş.
1975’de küçük bir atölye kurarak konveyör üretimine başlamış. Atölye sayısı bir iken iki, iki iken üç olunca 1978’de bir fabrika sahibi olmuş. 1989’da da Çerkezköy’de büyük bir makine imalat sanayii tesisi kurmuş. İhracata başlamış. Rusya pazarında ün yapmış.
Bugüne kadar Rusya’da 300 beton sanayi tesisi kurmuş. Artan üretim sonucu beton santrallarının ayrılmaz parçası siloları üreten İtalyan sanayiciler talebini karşılayamaz hale gelince kendi tesislerinde bu defa da silo üretimini başlatmış. Tek parça halinde mobil beton santralını tasarlayan ve üreten ilk Türk firması olmuş.
Soğuk iklimler için ısıtmalı kış tipi beton santralları üretiyor. İnovasyona ve araştırma ve geliştirmeye verdiği önem sayesinde dış pazarlarda rakiplerinin önünde koşuyor. Yaklaşık 47 ülkeye ihracat yapıyor.Tesislerinde Ar-Ge, tasarım ve üretim bölümlerinde 230 çalışanı var.
Türk kahve kültürünü dünyaya tanıtacak
Kahve Dünyası / Alev Altınkılıçlar
Kahve Dünyası, Türkiye’de hızla yayılan yabancı kahve zincirleri ile yarışa çıkan yepyeni bir Türk firması. Fikir “anası” ve de yöneticisi Alev Altınkılıçlar adında evli 2 çocuk annesi bir kadın. Alev Altınkılıçlar 1960 doğumlu. St. Benoit ve İ.Ü. Fransız Dili ve Edebiyatı mezunu. Dört yıl içinde 47 mağaza ve 7 “Corner Shop” açmış. Hızla büyümeyi ve yurtdışına da yayılmayı hedef almış.
Eşi, “bir aile işletmesi olan” kahve ve kakao işiyle uğraşıyor. Eşinin başında bulunduğu şirket, kahve ve kakao işleme tesisleri ile endüstriyel çikolata üretim tesisine sahip. Sektörlerinde, kakao işleme tesisi dünyanın 6’ıncı, endüstriyel çikolata tesisi dünyanın 2’inci büyük tesisi imiş. İthal ettikleri kahve kakaoyu işleyerek 21 ülkeye ihraç ediyorlar.
Alev Altınkılıç, aile işletmesinde işlenen kahve ve kakaoları değerlendirmek için Kahve Dünyası konseptini yaratmış. Altınkılıç, “Kendi kahvemizi hem geleneksel hem çağdaş çizgide, kendi ürettiğimiz çikolatalarla birlikte müşterilerimize sunmaya, Türk kahve kültürünü canlı tutmak ve dünyaya tanıtmaya çalışıyoruz” diyor.
Kahve Dünyası mağazalarının bir özelliği de kahve yanında ,mağazalarda küçük prototip çikolata makineleriyle üretilen çikolataların müşterilere sunulması. Kahve Dünyası mağazalarında 625 kişi çalışıyor.
Yılda 15 milyon parça ürün satıyor
Koton / Gülden ve Yılmaz Yılmaz
Koton, bir Türk giyim markası. Türkiye’de 130, yurtdışında 20 ülkede 52 mağazanın kapısında “Koton” yazıyor. Sayıları 100’u aşan tasarım ekibi ve tüm mağazalarında 4 bin çalışanı var. Dünyadaki tüm Koton mağazalarında her gün 45 yeni ürün vitrine çıkarılıyor. Her yıl 15 bin yeni modelde üretim gerçekleştiriyor.
Dünyada 300’den fazla noktada yılda 15 milyon parça hazır giyim eşyası satıyor.
Gülden Yılmaz (1966) öğretmen. Yılmaz Yılmaz (1962) Deniz Harp Okulu mezunu bir subay. Evliler, iki çocukları var. Gülden Yılmaz 1988’de İstanbul’da yaz tatilinde Kuzguncuk’ta 25 metrekare bir mağazayı kiralayarak ihraç malı giyim eşyalarını satmış. Bu işin para getirdiğini görünce öğretmenlikten ayrılmış. İşi büyütünce eşi de görevinden ayrılmış. 1991’de Beşiktaş’ta ikinci mağazalarını açmışlar. Başarılı olunca imalata, toptan ticarete ve ihracata başlamışlar. Atölyelerini kurmuşlar.
Müşterinin “bol çeşit” beklediğini görünce Koton markası altında üretip Koton mağazalarında satmaya başlamışlar. Koton’un özelliği farklı müşteri kesiminin bekleyişi doğrultusunda, hızlı tasarıma (her gün 45 yeni modelde üretim) dayalı, yüksek katma değerli ürünleri makul fiyatla satabilmek olarak belirlenmiş. Böylece rakipleriyle (Uzakdoğulu ve Çinli) rekabette üstünlük kazanıyor.
Sonuç
Ağlamayıp işine bakanlar, işi ve aşı büyütüyor. Kriz döneminde genelde batan şirketler, işten çıkarmalar, duran üretim, duran ihracat haberleri öne çıkıyor. Ağlayan, ümitsizlik türküsü söyleyen işadamları konuşuyor.
Halbuki krize rağmen üretimini, ihracatını sürdüren, işçi çıkarmayan, işini büyütme arayışından ve çabasından vazgeçmeyenler de var.
