T24- Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) Başkanı Ayhan Güleryüz, Van'da 7 tane, Erciş'te 3 tane hazır beton firması bulunduğunu ve bunların hiç birinin Kalite Güvence Sistemi (KGS) belgesi olmadığını belirterek, ''Bunlar birliğimize üye değil. Bu firmalar birliğimize üye olsaydı biz bunları denetleyebilirdik'' dedi.
Güleryüz, Van'daki depreme ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, depremde binaların yıkılmasında kalitesizlik ve denetimsizliğin etkili olduğunu söyledi.
Yıkılan binalara baktıklarında 8-9 katlı binanın üst üste geldiğini ifade eden Güleryüz, ''Depremin olduğu yer birinci derece deprem bölgesi, ancak Van ikinci derece deprem bölgesi. Fakat bakıyorsunuz Van'da da binalar yıkılmış'' dedi.
Binalarda santimetrekarede 300 kilo yük taşıyabilen C30 sınıfı beton kullanılması gerektiğini dile getiren Güleryüz, ''Türkiye Hazır Beton Birliği olarak İstanbul'da 1988'den önce yapılan binaların kalitelerini kontrol ettirdik. Aldığımız numunelerde maalesef bu binaların çoğunun beton kalitesinin ortalama C9 olduğunu gördük. Bu binalar bırakın depremi, zamanla kendi kendine de yıkılacaktır'' diye konuştu.
Ayhan Güleryüz, 7.2 şiddetindeki depremin İstanbul'da olması durumunda can kaybının çok daha fazla olacağını ifade etti.
Türkiye Hazır Beton Birliği olarak binalarda kullanılan tüm malzemelerin denetlenmesini istediklerini dile getiren Güleryüz, ''Biz kendimize üye olan hazır betoncuları denetliyoruz. Fakat Van'da 7 tane, Erciş'te 3 tane beton firması var ve bunların hiçbirisinin KGS belgesi yok. Bu firmalar birliğimize üye değil. Birliğimize üye olsaydı biz bunları denetleyebilirdik'' dedi.
1999 depreminden sonra yapılan markalı projelerde ve yapı denetiminin yüksek olduğu projelerde, yeni yapılan binaların can simidi vazifesini gördüğünü ve güvenli olduğunu vurgulayan Güleryüz, bunların çoğunun C30, C40, hatta C50 sınıfında beton kullandığını belirterek, 1988 öncesi yapılan eski binaların yıkılıp yerlerine yenilerinin yapılması gerektiğini kaydetti.
Güleryüz, ''Hazır beton firmalarını muhakkak bize üye olmaya davet ediyoruz ve onların kalitelerini denetlemek istiyoruz. O bölgedeki mikser operatörü, pompa operatörü, beton santralcileri ve laborantları, Birliğimizde ücretsiz olarak eğitebiliriz'' dedi.
'Kat mülkiyeti kanunu değişmeli'
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Yönetim Kurulu Başkanı Işık Gökkaya da 1999 yılı öncesinde deprem yönetmeliğine uygun binaların yapılmadığını söyledi.
Türkiye'deki binaların yapının durumuna göre ortalama 30 ile 50 yıl ömrü bulunduğunu ifade eden Gökkaya, bir an önce Türkiye'de sağlıksız binaların envanterinin çıkartılması gerektiğini kaydetti. Türkiye'de mevcut konut stokunun yüzde 45'inin ömrünü tamamladığını, Türkiye'deki yapı stokunun yüzde 45'inin yenilenmesi gerektiğini ifade eden Gökkaya, 1999 öncesi üretilen binaların bir an önce yenilenmesi gerektiğini kaydetti.
Gökkaya, ''Kentsel dönüşüm kanununu sağlıklı şekilde çıkarmak gerekiyor. Onun dışında kat mülkiyeti kanununu bir an önce değiştirmek lazım. Örneğin 10 dairelik bir binada bir kişi itiraz ederse o binayı yıkamıyorsunuz. Bu oy birliğine değil de oy çokluğuna çevrilebilir. Binada oturanların üçte ikisinin 'evet' demesiyle bina yıkılabilir'' dedi.
İmar transferinin de çok önemli olduğuna işaret eden Gökkaya, insanların imar haklarını başka bölgelere transfer edebilmesi ve imar haklarının menkulleştirilmesinin de ciddi anlamda bir sermaye oluşumu için önemli olduğunu vurguladı. Van'daki depremde binaların çoğunluğunda sigorta olmadığını gördüklerini söyleyen Gökkaya, ''Yapı denetim firmalarını daha farklı fonksiyonel ve sorumluluk içinde bir yapıya dönüştürmek lazım. Sigortalı olmayan binalara ruhsat veya yapı kullanım izni verilmemesi lazım. Artık devletin yaptırımını hissetmemiz lazım'' diye konuştu.
TOKİ yapılarında hasar yok
Öte yandan Van'daki deprem sonrasında yapılan incelemelerde, TOKİ tarafından gerçekleştirilen uygulamaların hiçbirinde herhangi bir hasar meydana gelmediğinin tespit edildiği bildirildi.
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'ndan (TOKİ) yapılan yazılı açıklamada, bölgede toplam 33 şantiyede, 5 bin 996 konut, 1 lise, 8 ilköğretim okulu, 80 ahır, 6 cami, 9 spor salonu, 6 ticaret merkezi, 3 pansiyon, sosyal tesis, 4 hastane, 2 sağlık ocağı, 6 engelsiz yaşam merkezi, 23 karakol ve arıtma tesisi uygulamalarının daha önce başlatıldığı, 5 bin 452 konutun, sosyal donatılarıyla birlikte tamamlandığı belirtildi. Ayrıca Van Edremit 400 yataklı Devlet Hastanesi'nin de tamamlanarak vatandaşlara hizmet vermeye başladığı ifade edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
''23 Ekim 2011 tarihinde meydana gelen deprem sonrasında, TOKİ Başkanı Sayın Ahmet Haluk Karabel başkanlığında teknik personelimiz bölgeye intikal etmiştir. Deprem yaralarının sarılması yönünde TOKİ, diğer kurumlarla koordineli bir şekilde çalışmalara başlamıştır.
Ayrıca, yapılan incelemelerde, İdaremiz tarafından gerçekleştirilen uygulamalarımızın hiçbirinde herhangi bir hasar meydana gelmediği tespit edilmiştir.''
