Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ve Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae İn, iki ülke arasındaki sınırda bir araya geldi. Tarihi buluşmanın gündeminde Kuzey Kore'nin nükleer silah programı ve iki ülke arasındaki ilişkiler vardı. Güney Kore, Kim'den açık bir şekilde nükleer programından vazgeçmesini, nükleer silahların denetime açılmasını ve imha edilmesini talep etti.
Güney ve Kuzey Kore liderlerinin iki ülke arasındaki tarafsız bölgede gerçekleştirdiği zirvede, Kore Savaşı’nın 65 yılın ardından resmen sona erdirilmesi kararı alındı. Kuzey ve Güney Kore devlet başkanları Kim Jong-un ile Moon Jae-in’in bu yıl bitmeden barışı resmi olarak ilan etmeyi umduğu kaydedildi.
Kore Savaşı'ndan bu yana bölünmüş halde olan yarımadanın liderleri bugün ilk kez, tarafsız bölgede bulunan ateşkes köyü Panmunjom’daki Barış Evi'nde (Peace House) yerel saatle 09.30'da bir araya geldi. İki ülke arasındaki görüşmelerin ele alındığı tarihi görüşme sonrasında yapılan resmi açıklamada, “Liderler, 80 milyon insanımız ve tüm dünyanın önünde, bundan sonra Kore yarımadasında savaş olmayacağını ve yeni bir barış döneminin başladığını ilan eder” dendi. Açıklamada, saldırgan eylemlerin ve silah satın alımının azaltılması ile sınırda ‘barış bölgesi’ oluşturulması yönünde sözler verildiği bilgisine de yer verildi.
Zirve sonrası Kim ve Moon tarafından yapılan duyuruda, Korelerin ateşkesin gerçek bir barış anlaşmasına dönüştürülmesi ve Kore yarımadasında kalıcı barışın sağlanması için Washington’ın dahil olduğu 3’lü ya da Çin’in de yer alacağı 4’lü görüşmeler başlatmayı planladıklarını ilan etti.
1910- 1945 arasındaki Japonya sömürgesi dönemini takip eden 1950-1953 Kore Savaşı'ndan bu yana bölünmüş halde olan yarımadanın liderleri Kim Jong-un (Kuzey Kore) ve Moon Jae-in (Güney Kore) ilk kez ateşkes köyü Panmunjom'un Güney Kore'ye ait kısmında bulunan Barış Evi'nde (Peace House) yerel saatle 09.30'da bir araya geldi.
Kuzey Kore lideri Kim, 1950-1953 yılları arasındaki Kore savaşından sonra sınırı geçerek Güney Kore topraklarına basan ilk devlet başkanı oldu.
İki liderin sıcak bir şekilde selamlaşmasının ardından, Kim beklenmedik bir şekilde Güney Koreli mevkîdaşına sınırın Kuzey Kore tarafına geçmesini önerdiği belirtildi. Sınırı geçen Moon böylelikle ilk kez Kuzey Kore topraklarına basmış oldu.
Kim'e, ülkeyi Güney Kore'nin şubatta ev sahipliği yaptığı PyeongChang Kış Olimpiyat Oyunları'nda temsil eden kardeşi Kim Yo-Jong'un ve ülkeyi yurt dışı ziyaretlerde temsil eden Meclis Başkanı Kim Yong-nam'ın da bulunduğu 9 kişilik bir delegasyon eşlik ediyor.
İki lider de görüşmelerden ümitli
Tarihi buluşmanın gündemindeki en önemli konular Kuzey Kore'nin nükleer silah ve füze programı ile Kore Yarımadası'nda kalıcı barışın sağlanmasıydı.
Güney Kore lideri Moon, görüşmelerin başında yaptığı açıklamada, "Kim'in aradaki askeri tarafsız bölgeyi geçmesiyle, Panmunjom bölünmenin değil, barışın sembolü oldu" dedi. Görüşmenin başında, Kuzey Kore lideri Kim de görüşmelerden "olumlu sonuçlar" alınmasını umduğunu dile getirdi. Kim, "Kayda değer bir uzlaşmaya varabiliriz ama önemli olan bunun hayata geçirilmesidir. Aksi takdirde halklarımızı hayal kırıklığına uğratırız" şeklinde konuştu.
"Tanıştığımıza memnun oldum"
Kuzey Kore lideri Kim "Tanıştığımıza memnun oldum. (...) Bugün yeni bir barış, refah ve Kore ilişkileri tarihinin yazıldığı yeni bir çizgideyiz. (...) Bunun gerçekleşmesi için 11 yıl bekledik. Buraya gelirken bunun neden bu kadar uzun sürdüğünü düşündüm. Bir sürü beklenti var, umarım bu beklentileri karşılayan anlaşmalara varabiliriz" dedi. Akşam yemeği için hazırlanan menüdeki bir yemeğe (naengmyeon) atıfta bulunan Kim esprili bir dille "Şu yemek hakkında bir hayli konuştuğunuzu duydum. Şu Pyongyang noodle'ları! Sizin için Pyongyang'dan getirdim. Umarım akşamki yemekte hoşunuza gider" ifadesini kullandı. Öyle ki sınırın kuzey tarafına noodle yapma makinası yerleştirildi.
Liderler öğle yemeğini kendi sınırlarında yedi
Yerel saatle 12.00'de biten ilk turun ardından Kuzey Kore lideri Kim, sosyal medya fenomeni haline gelen 12 korumasının eşliğinde öğle yemeği yemek için yeniden Kuzey'e geçti. Diğer taraftan görüşmeyle ilgili açıklama yapan Güney Kore tarafına göre 'karşı karşıya gelme geçmişine son verme' çağrısı yapan Kim, Moon'a "Füze denemeleri sebebiyle sürekli erken uyandığınızı duydum. Bundan böyle uykunuzu bölmeyeceğime söz veriyorum" dedi.
Kim ayrıca daha sık görüşmeleri gerektiğini söyleyip birlikte daha iyi bir dünya inşa etme çağrısı yaptı. Kuzey Kore'den Güney'e kaçanlar ve 2010'da bombaladıkları Yeopyang'da yaşayanlardan da bahseden Kim, bu insanların bombardıman korkusuyla yaşadığını gördüğünü belirtti.
Seul'ü ziyaret sözü
Kim, Güney Kore'nin başkenti Seul'ü ziyaret sözü de verdi. Moon da Kim'e kız kardeşinin Güney Kore'de 'ünlü' olduğunu söyledi ve kutsal kanul edilen Paekdu Dağı'na çıkmak istediğini dile getirdi.
"Şimdi yeni bir tarih başlıyor"
Kim Jong Un Panmunjom'daki Barış Evi'ne geçerek ziyaretçi defterini imzaladı ve beraberindeki Kuzey Kore heyetiyle, Moon'u grup fotoğrafı çekilmeye davet etti. Kim Jong Un, ziyaretçi defterine, "Şimdi yeni bir tarih başlıyor. Bir barış çağının tarihi başlangıç noktasında" ifadesine yer verdi.
"Buraya barışı ve refahı ekiyoruz"
Öğle arasından sonra tekrar bir araya gelen liderler birlikte ağaç dikti. İki ülkeden getirilen toprakların serpildiği çam fidanın dikileceği yerin yanına "Buraya barışı ve refahı ekiyoruz" yazılı bir anıt taşı konuldu.
İki ülke liderleri bir günlük zirvenin sonucunu ortak basın toplantısıyla duyurmadan önce birlikte kısa bir yürüyüş yapıp sohbet etti.
Zirve Moon'un ev sahipliğinde yapılacak akşam yemeğiyle sona erecek.
Nükleer silahların denetime açılması ve imha edilmesi isteniyor
Moon'un bir sözcüsü görüşmelerin sonucunun "yapılacak tartışmaların gidişatına bağlı" olduğuna dikkat çekti. Güney Kore, Kim'den açık bir şekilde nükleer programından vazgeçmesini talep ediyor. Bu çerçevede, nükleer silahların denetime açılması ve imha edilmesi isteniyor.
Kuzey Kore lideri Kim, geçen hafta sürpriz bir açıklama yaparak, tüm nükleer ve kıtalararası balistik füze denemelerini durdurma ve bir nükleer tesisi kapatma kararı aldıklarını duyurmuştu. Ancak, Kim'in "ülkesinin artık nükleer ya da kıtalararası balistik füze denemesi yapmaya ihtiyacı olmadığını" çünkü "nükleer silah geliştirme hedefine ulaşmış olduğunu" belirtmesi, kuşkuyla karşılanmıştı. Bu açıklamanın, Kim'in nükleer silah programından vazgeçmesi anlamına gelmeyecebileceğine dikkat çekiyor.
Kim ve Moon'un buluşması öncesinde, Kuzey Kore ve Güney Kore liderleri arasında 2000 ve 2007 yılında gerçekleştirilen zirveler, Kuzey Kore'yi nükleer programından vazgeçirmesine veya iki ülke arasındaki ilişkilerin düzelmesine katkı sağlamamıştı.
ABD görüşmeleri destekliyor
Kim ve Moon arasındaki buluşma, ABD Başkanı Donald Trump'ın Mayıs ayının sonu veya Haziran ayının başında Kim ile gerçekleştirmesi planlanan görüşmesine de hazırlık niteliği taşıyor. Kore Zirvesi'ne ilişkin Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, "Görüşmelerin bütün Kore Yarımadası'na barış ve refah dolu bir gelecek sağlayacağı yönünde ilerleyeceği konusunda ümitliyiz" ifadesi kullanıldı.
Pekin: Koreli liderleri alkışlıyoruz
Çin Dışişleri Bakanlığı, Güney Kore ve Kuzey Kore liderleri arasında bu sabah gerçekleşen tarihi buluşma nedeniyle iki tarafı kutladıklarını açıkladı.
Kuzey Kore ve Güney Kore liderlerinin el sıkıştıklarını televizyondan izlediklerini belirten bakanlık sözcüsü Hua Chunying, "İki lideri bu tarihi adım nedeniyle alkışlıyor, gösterdikleri siyasi kararlılık ve cesaret nedeniyle kutluyoruz" dedi. Hua, buluşmanın önemli sonuçlar getirmesini umduklarını ifade etti.
Sözcü Chunying, Koreli liderlerin buluşmasını, Çinli edebiyatçı Lu Xun'den alıntı yaparak, "Aralarında musibetler geçse de kardeşler buluşunca bir gülüş tüm husumeti siler" ifadesiyle değerlendirdi.
Çinli sözcü, Panmunjom'da gerçekleşen tarihi buluşmanın bir fırsat olarak değerlendirilerek, yarımadada uzun süreli istikrar için yeni bir yolculuk başlatmasını temenni ettiklerini sözlerine ekledi.
