Hülya KARABAĞLI/ ANKARA
Eski Milli Savunma Bakanı Turhan Tayan, 28 Şubat sürecinde komutanların ihracının istendiği ancak kendisinin kararı imzalamadığı iddialarıyla ilgili, ''Kimse benden böyle bir şey istemedi. Ben de böyle bir çaba içerisinde olmadım'' dedi.
TBMM Darbe ve Muhtıraları Araştırma Komisyonu 28 Şubat Alt Komisyonu, dönemin Milli Savunma Bakanı Turhan Tayan'ı dinledi.
CHP Bursa Milletvekili Tayan, 27 Mayıs'ın akabinde kurulan Yassıada Mahkemesinde darbe heyetinin tutumunun siyasete girmesinin en önemli nedenlerinden olduğunu belirtti. 1973 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, bir daha yaşanmamasını diledikleri demokrasi dışı olayların cereyan ettiğini anlatan Tayan, bunun daha vahiminin 12 Eylül 1980'de yaşandığını söyledi. Tayan, ''Bu olaylar, Türk demokrasisinin kendi arızalarını, eksiklerini kendisinin gidermesine fırsat vermedi'' dedi.
Kritik MGK’yı anlattı
1997’deki Milli Güvenlik Kurulu toplantısında terörden AB çalışmalarına kadar bir çok konunun ele alındığını anlatan Turan Tayan “Şeriata dayalı islam cumhuriyeti kurmaya yönelik çalışmalara dikkat çekilmiş 18 maddelik MGK kararı kabul edilmiştir Bunu Cumhurbaşkanı, Başbakan, Genelkurmay Başkanı ve ilgili bakanlar imzalamıştır. Hükümetin 13 Mart’taki Bakanlar Kurulu toplantısında bu kararlar müzakere edilmiştir. Gereği yapılmak üzere ertesi gün Bakanlara Başbakan Erbakan tarafından ilgili yazı gönderilmiştir” diye konuştu.
Turan Tayan Erbakan’ın bakanlara gönderdiği , “ Bu müzakerede alınan irtica ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi kararı mucibince MGK’nın Bakanlar Kurulu’na bildirdiği hususların bir kopyası ilişikte bilgilerinize sunulmuştur. Bu konuların önemle dikkate alınarak, bakanlığınızı ilgilendiren konularda tedbirlerin dikkatle alınması…..” ibarelerini içeren yazıyı da okudu. Turan Tayan mayıs ayı sonlarına doğru Erbakan’ın istifasını sunduğunu söyledi.
'Demokrasiye müdahale olarak yorumlanmadı'
MGK’nın Anayasal bir kurum olduğunu ifade eden Turan Tayan “Ne Bakanlar Kurulu’nda ne TBMM’de ne de siyasi partilerin lider kadroları tarafından MGK’nın bu kararlarıyla ilgili Demokrasiye Müdahale olduğuna ilişkin bir yoruma rastlanmamıştır” açıklamasında bulundu.
'İstihbarat bilgilerine itibar ederiz'
Turan Tayan MGK toplantılarında istihbarat birimlerinin ülkenin iç ve dış olaylarıyla ilgili bilgi verdiğini siyasilerin de bu bilgileri değerlendirip itibar ettiğini kaydetti, “Bu süreçte 28 şubat darbedir şeklinde değerlendirmeye rastlanmamıştır” dedi.
'istifasını basından okuduk'
1995 seçimlerinden 1999’a kadar ülkenin bir siyasi stres yaşadığını, özellikle sık hükümet değişikliğinin siyasi gerginliği de beraberinde getirdiğini ifade eden Turan Tayan, “MGK tarafından hükümete bildirilen kararın ardından hükümet de gereğini yapmak üzere çalışmalara başlamıştır. Hükümet istifa edene kadar da farklı bir görüş ve tartışma yaşanmamıştır. Erbakan istifadan önce, bu şartlar altında ben bu işi yürütemeyeceğim, bu demokrasiye uymayan bir tavırdır yönünde değerlendirme yapmamıştır. Biz de kendisinin (Erbakan)istifasını basından okuduk” dedi.
Turan Tayan komisyon üyelerinin o döneme ilişkin sorularını da yanıtladı:
Özcan Yeniçeri (MHP İstanbul milletvekili): Güven Erkaya yazdığı bir kitapta Tansu Çiller ile Karadayı arasındaki bir konuşmayı anlatıyor Çiller’in Karadayı’ya “böyle giderse bazı komutanları emekli ederiz, paşalar siyasete karışıyor” dediğini yazıyor. Ayrıca Gölbaşında komutanlarla sizin yemek yediğinizi konunun da irtica olduğunu söylüyor?
'Komutaların ihracı için kararname gelmedi'
Turan Tayan: 15 senedir herkes konuştu, ben hiç konuşmadım. Bilen bilmeyen herkes bir şey söyledi. Kurumları yıpratmamak adına herkes dikkatli konuşmalıdır. Benim de görüşlerim vardı ama onları tartışma konusu yapmadım. Savunma Bakanlığım döneminde ilişkilerim doğrudan Genel Kurmay Başkanı ile olmuştur. Emir subayıma Elmadağ’daki askeri tesisleri merak ettiğimi söyledim. Eşimle beni Hava Kuvvetlerine ait Gölbaşı’ndaki tesislerde ağırladılar. Güven Erkaya da yemekteydi. Yemeğin özel bir amacı yoktu. Bu tür konuları hiçbir zaman kuvvet komutanlarıyla görüşmedim.
Daha sonra iddialar yer aldı kuvvet komutanları ihraç etmek istedik ama Tayan imzalamadı diye, ama benden kimse böyle bir şey istemedi. Kararname de gelmedi.
BÇG’yi basından öğrendim
Batı Çalışma Grubu ile ilgili Bakanlığıma bir çalışma gelmemiştir. Ben BÇG ile ilgili kelimeleri 28 Şubat’tan sonra basından duydum. Benim bulunduğum resmi veya gayri resmi hiçbir toplantıda BÇG’nin sözü geçmemiştir
Mehmet Şeker (Gaziantep- CHP):Bir dönem Erbakan bir dönem çiller başbakanlık yapacaktı deniliyor. Hükümet niye MGK’dan sonra 3 ay daha göreve devam etti. Bunun etkisi var mı? Ayrıca bir bakan (Güneş Taner) komisyona bilgi verirken savunma bakanlığı ihalelerden yüzde 12 komisyon alıyordu dedi, doğru mu?
10 sene kulağının üstüne yatmış
Turan Tayan: Çok sorumsuzca ortaya atılmış bir iddia, Bunu kimse duymamış görmemiş, fakat o bakan duymuş 10 sene kulağının üstüne yatmış. Sonra bülbül gibi konuşmuş. Eğer vatanını seviyorduysa görevdeyken söyleseydi. Elinde bilgi belge yok, ben yakıştıramadım Devlet yönetiminde bulunan adamlar boş konuşmamalı. Türkiye kukla devleti değildir, yasalar vardır Cumhurbaşkanına kadar paralar paylaşıldı demek demokrasiye yapılacak en büyük ayıplardan biridir. Bunu ciddiye almıyorum.”
MGK Kararları o gece orada imzalanmadı
İdris Şahin (Çankırı AKP): Daha önce komisyona bilgi verenler, MGK kararlarının hemen imzalanmadığını elden ele dolaştığını söyledi. Ayrıca daha önce 24 maddenin 18 maddeye düşürüldüğü bilgisi verildi. Doğru mu?
Turan Tayan: O gece kararlar orada imzalanmamıştır. Böyle bir usül yoktur. Karar alınır MGK genel sekreterliğine bağlı bir kişi tarafından gezdirilip, imzalatılır. O MGK toplantısı çok nezaket dahilinde süren bir müzakere olmuştur. Her karar her bildiri birkaç defa okunur. Şu kelime kaldırılsa gibi dikkatli bir çalışma, sesli müzakere olmuştur. Bu kararların redakte edilmesi sırasında yanlış anlamalar olmasın diye dikkatli ve titiz davranılmıştır.
Sanki radikal bir ihtilal beyannamesi sunulmuş da sonra da düzeltilmiş gibi bir yanlış anlama sakıncalı olur. Nezaket içinde devlet için gerekli konular konuşulmuş kağıda dökülmüştür. Ayrıca MGK kararları Meclis’e sunulmaz.”
Komisyon Anayasaya aykırı
“Komisyon çalışmasının Meclis iç tüzüğüne, Anayasaya uygun olmadığını bilerek geldim. Meclis’e duyduğum saygı gereği yardımcı olabilir miyim düşüncesiyle huzurunuzdayım. Yargıya intikal etmiş bir konuyu konuşuyoruz. Yargının bu görüşmelerden etkilenmesi ve sağlıklı karar vermesinden duyduğum endişeyi ifade ediyorum. Bu hassas bir konu. Ama karşı çıkmak komisyona gelmem demek sanki darbelere karşı değilmiş gibi algılanır diye herkes ürküyor, çekiniyor, geliyor.”
