Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası (TL) mevduatın bankacılık sistemindeki payını artırma odaklı adımlara devam ediyor. Buna göre, Kur Korumalı Mevduat'ta (KKM) zorunlu karşılık oranı yükseltildi ve döviz deposu için TL türüne ilave zorunlu karşılık oranı getirildi.
TCMB'nin Zorunlu Karşılıkları Hakkında Tebliğ'de değişiklik yapılmasına izin verildi Dair Tebliğ'i Resmi Gazete'de yayımlandı.
Buna göre, Kur Korumalı Mevduat'ta (KKM) zorunlu karşılık oranı yükseltildi ve Döviz deposu için TL türüne ilave zorunlu karşılık oranı getirildi. Böylece biriken TL likidite fazlası, zorunlu karşılık oranı artışıyla sistemden çekilmeye devam edilecek. Aynı zamanda KKM'den TL mevduata geçiş teşviki verilecek.
6 ay kadar vadeli KKM'de zorunlu karşılık oranı yüzde 25'ten yüzde 30'a yükseltildi
Tebliğe göre, KKM'nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranı 5 puan artırılarak yüzde 30'a yükseltildi. 1 yıla kadar vadeli ile 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 5'ten yüzde 10'a çıkarıldı.
TCMB, Eylül ayında KKM'nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadenin zorunlu olarak değişme oranı yüzde 15'ten yüzde 25'e yükseltilmiş, 1 yıl kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için karşılama oranları yüzde 5 olarak belirtilmişti.
Döviz mevduatına 4 puanlık TL'nin zorunlu karşılığı geldi
Yabancı para mevduat/katılım fonu için zorunlu karşılık tutarları tüm vadelerde 1'er puan artırıldı.
Piyasada oluşan TL likidite miktarının sistemden eklenmesi ve TL mevduata geçişin sağlanması amacıyla TL cinsi tesis edilmek üzere tüm vadelerde döviz mevduatına yüzde 4 ilave zorunlu karşılığa karar verildi.
Yurt dışından gönderilen yatırımlara zorunlu karşılık istisnası uzatıldı
Yurt dışından sağlanan yatırımların teşvik edilmesi amacıyla sözlü kaynaklara zorunlu karşılık istisnasının süresi 31 Aralık 2023'ten 2024 yılı sonuna kadar uzatıldı.
Sadeleşme aşamalarında maddi kıymet düzenlemesinde yapılan değişiklikle uyumlu olarak finansal analizce kullanılan ticari krediler için yüzde 20 oranında zorunlu karşılık oluşum uygulaması sona erdi.
TCMB, Para Politikası Kurulunun 26 Ekim 2023 tarihli raporuyla TL mevduat payının seçeneklerine yönelik ilave adımlarla parasal bölümlerin aralıklarının genişletilmeye devamı, faiz artırımının yanı sıra parasal sıkılaştırma patolojisi aralıkları seçici kredi miktarları sıkılaştırma kararları almayı sürdüreceğini genel olarak paylaşmıştı.
TCMB, bunun ardından bankacılık işlemi TL ödemesini artırmaya yönelik adımlarla birlikte sadeleşme kapsamında ihracat kredileri ve sürekli krediye erişime yönelik uygulama kolaylıkları getirmişti.
Firma kredilerinin erişimini kolaylaştırmak amacıyla kullanılan krediler için yüzde 30 oranında menkul kıymet tahsisi uygulaması ile fatura bedeli kredi uygulaması sona erdirilmişti.
Bankaların TL ticari kredilerine referans oranlarının 1,8 katının üzerinde uyguladıkları faiz özelliklerine göre menkul kıymet sıcaklığı uygulaması kaldırılmıştı. TL'ye geçişlerin hızlandığını gösteren veriler gerçek kişiler için daha önce aylık yüzde 2'den yüzde 2,5'e yükselen TL payı artış hedefi, aylık yüzde 3,5'e çıkarılmıştı.
Standart TL mevduatın toplam mevduatın ödemesini artırmayı amaçlayan TL payı artış hedefi, menkul değer değerinden çıkarılarak bankaların yabancı para yatırma işlemleri için zorunlu karşılıklar üzerinden komisyon başlatılması uygulamasına eklenmişti.
