Rus uçağının 24 Kasım'da düşürülmesinden sonra kapatılan Türkiye ile Rusya'nın genelkurmay başkanlıkları arasındaki kırmız hattın ilk kez kullanıldığı belirtildi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasındaki görüşmede alınan kararlardan biri olan kırmızı hattın etkinleştiği bilgisini aktaran Milliyet gazetesi Ankara Temsilcisi Serpil Çevikcan, dünkü ziyaretin 'sürpriz' olmadığını belirterek "İki liderin yaptıkları görüşmelerde aldıkları, askeri işbirliğinin üst seviyeye çıkarılması ve 'kırmızı hatla' iki ülkenin genelkurmay başkanlarının doğrudan görüşmesi kararlarının sonucu bir görüşme yapıldı" diye yazdı.
Çevikcan, iki ülkenin genelkurmay başkanları arasında yapılan görüşmenin önemini 4 maddede sıraladı:
1- Uçak krizinden bu yana askeri olarak en üst düzeyde ziyaret yapılmış oldu.
2- Askeri olarak bütün kanalların açık tutulması ve koordinasyon sağlanması konusunda daha önce alınan kararlar için en önemli adım atıldı.
3- Fırat Kalkanı harekâtının haklılığı ve meşruiyeti teyit edildi.
4- Suriye konusundaki gelişmelerde Türkiye ve Rusya’nın daha sıkı işbirliği içerisinde olmaları kararlaştırıldı.
Serpil Çevikcan'ın Milliyet gazetesinin bugünkü (16 Eylül 2016) nüshasında yayımlanan '4 maddede Gerasimov ziyareti' başlıklı yazısı şöyle:
Rusya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Valeriy Gerasimov'un Ankara ziyaretinden önce iki ülkenin genelkurmay başkanları arasındaki kırmızı hat açıldı.
Rusya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Valeriy Gerasimov’un dün Ankara’ya yaptığı ziyaret haberbültenlerine “sürpriz” başlığıyla düştü.
Fırat Kalkanı harekâtının sürdüğü bir ortamda Rusya’dan en üst düzey askeri temsilcinin Ankara’yı ziyareti şüphesiz önemliydi.
Ancak hemen belirtmek gerekir ki ziyaret “sürpriz” değildi.
Fırat Kalkanı harekâtı başladıktan hemen sonra, 26 Ağustos’ta Ankara’yı ziyaret etmesi beklenen Gerasimov’un o tarihte ertelenen ziyareti dün gerçekleşti.
Ziyaretin Rus uçağının düşürülmesinin ardından krize giren Türkiye-Rusya ilişkilerini önce Rusya’da sonra da Çin’deki G20 toplantısında samimi görüşmeler yaparak rayına sokan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in temaslarından sonra gerçekleşmesi de sürpriz değildi.
İki liderin yaptıkları görüşmelerde aldıkları, askeri işbirliğinin üst seviyeye çıkarılması ve “kırmızı hatla” iki ülkenin genelkurmay başkanlarının doğrudan görüşmesi kararlarının sonucu bir görüşme yapıldı.
Aslına bakarsanız, Türkiye ile Rusya’nın askeri ilişkileri tüm ilişkilerin koptuğu dönemde bile hiçbir zaman tam anlamıyla kesilmedi.
Uçak krizinin yaşandığı dönemde, Genelkurmay Başkanlığı’na Rusya askeri ataşesinin hemen her hafta yaptığı ziyaretler, alt düzeyde yürütülen temaslar bu ilişkinin bütünüyle kopmasını engelledi.
Erdoğan-Putin görüşmelerinin hemen akabinde resmi olarak da dün bu iletişim en üst seviyeye çıktı.
Bütün kanallar açık
Görüşmenin önemli sonuçlarından biri, bu iletişimin en üst seviyeye çıkmasıydı.
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ile Gerasimov’un dünkü görüşmelerine iki ülkenin üst düzey askeri yetkilileri ve J başkanları da katıldı.
Görüşmeden çıkan ikinci önemli sonucun da oluşturulması kararlaştırılan “kırmızı hattın” artık bütünüyle etkin hale gelmesi olduğunu söyleyebilirim.
Akar ve Gerasimov’un askeri konularda doğrudan görüşmesini sağlayacak telefon hattı dün itibariyla artık bütünüyle işler hale gelmiş durumda.
Bu hattın “açık” olması sadece iki ülke genelkurmay başkanlarının görüşmesi anlamına gelmiyor.
Suriye’de yeni bir kazanın yaşanmaması için iki ülkenin hava kuvvetleri komutan ve yetkililerinin, Suriye’de sahada bulunan özel birliklerin, istihbarat uzmanlarının da sürekli iletişim halinde olması, koordinasyon içinde çalışması, askeri bütün kanalların açık tutulması anlamını taşıyor.
Türkiye’nin haklılığını teyit
Görüşmenin en önemli başlığı Fırat Kalkanı harekâtıydı.
Rusya’nın düşük tondaki açıklamalarla eleştirdiği harekâta bu yolla destek verdiği ve sonuçlarını yakından izlediği biliniyor.
Aldığım bilgilere göre, Gerasimov, ülkesinin bu tutumunu dünkü görüşmede de sürdürdü.
Türkiye’nin operasyonu ne zaman sonlandıracağı ve harekâtın sınırlarının ne olduğu konusunda nabız yokladı.
ABD’nin Menbic’e verdiği özel önem gibi, Rusya’nın da Halep’in rejim güçlerinin elinde kalması konusunda hassas olduğu biliniyor.
Ankara’nın Suriye’nin toprak bütünlüğünden yana olduğu, harekâtın Türkiye’nin sınır güvenliğini sağlamak amacını taşıdığı, YPG’nin Fırat’ın batısına geçmemesi, burada IŞİD unsurlarının da kalmaması gerektiği dünkü ziyarette de tekrarlandı.
Gerasimov, dolayısıyla Rusya, harekâtın bugüne kadar olan bölümünü ve bütün bu amaçları meşru buluyor.
Dünkü görüşmede karşılıklı olarak tüm bunlar teyit edildi.
Türkiye, Fırat Kalkanı harekâtını uluslararası meşruiyetle gerçekleştiriyor.
ABD ve Rusya’nın başrolde oldukları ve farklı amaçlar taşıdıkları denklemde, tüm aktörlerle işbirliği önemli bir başarı.
Kırmızı hattın etkin hale gelmesini hem Rusya ile ilişkilerin derinleştirilmesi hem de bu bağlamda okumak gerekiyor.
Gerasimov’un Ankara ziyaretinin sonuçlarını 4 başlıkta şöyle özetleyebilirim.
1- Uçak krizinden bu yana askeri olarak en üst düzeyde ziyaret yapılmış oldu.
2- Askeri olarak bütün kanalların açık tutulması ve koordinasyon sağlanması konusunda daha önce alınan kararlar için en önemli adım atıldı.
3- Fırat Kalkanı harekâtının haklılığı ve meşruiyeti teyit edildi.
4- Suriye konusundaki gelişmelerde Türkiye ve Rusya’nın daha sıkı işbirliği içerisinde olmaları kararlaştırıldı.
