Kılıçdaroğlu ile Başbakan Yıldırım arasında 'fesih' düellosu

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun TBMM Genel Kurulu’nda 23 Nisan özel oturumu konuşmasında cumhurbaşkanın Meclis’i fesh etme yetkisine dikkat çekerek, "Hiçbir makam, hiçbir mevki, hiçbir kişi, hiçbir sınıf bu Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni feshedemez. Nokta. Bu kadar. Feshedemez" deyince Başbakan Binali Yıldırım'a adeta söz düellosu yaşandı.

Kılıçdaroğlu'na yanıt vermek için kürsüye gelen Binali Yıldırım, “Dilimizde tüy bitti kampanya boyunca, böyle bir şeyin olmadığını, karşılıklı Meclis seçimlerini ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerini yenilemek meselesi olduğunu anlattık” dedi. Kahraman, kürsüden “Kuvvetler ayrılığı; yasama, yürütme, yargı. Bunların birbirine karışmaması demokrasinin ideal şeklidir ve esaslarındandır kuvvetler ayrılığının. Bendeniz” dedi.

TBMM tutanaklarında Kılıçdaroğlu’nun fesh yetkisi, Numan Kurtulmuş’la ilgili konuşmasıyla çıkan tartışmalar şöyle yansıdı:

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU (Devamla) - Rahatsız olduğunuzu biliyorum, vicdan azabı çektiğinizi de biliyorum. (CHP sıralarından alkışlar) Millî iradeye saygı göstermediğinizi de biliyorum ama beni dinlemek zorundasınız. Beni dinlemek zorundasınız. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Değerli milletvekilleri, lütfen…

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU (Devamla) - "Millî irade, millî irade" diyorsunuz, millî iradeyi satıyorsunuz. (AK PARTİ sıralarından gürültüler)

HÜSNÜYE ERDOĞAN (Konya) - Fesih yetkisi değil.

BAŞKAN - Değerli milletvekilleri…

Bir dakika Sayın Kemal Bey. Sayın Genel Başkan…

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU (Devamla) - Millî irade varsa millî irade burada tecelli etmiştir. Hiçbir makam, hiçbir mevki, hiçbir kişi, hiçbir sınıf bu Türkiye Büyük Millet Meclisini feshedemez. Nokta. Bu kadar. Feshedemez. (CHP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)

BAŞKAN - Sayın Genel Başkan, Kemal Bey, affedersiniz...

Efendim, lütfen müdahale etmeyiniz.

Hatibin insicamını bozmayalım. Herkes kendi görüş ve kanaatlerini serdetmekte tabii ki serbesttir.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU KEMAL KILIÇDAROĞLU (Devamla) - Sayın Başkan…

BAŞKAN - Buyurun Sayın Genel Başkanım.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU KEMAL KILIÇDAROĞLU (Devamla) - Ben bu Meclisin itibarını korumak zorundayım. (AK PARTİ sıralarından gürültüler) Ben aldığım her oyun hakkını vermek zorundayım. Ben millî iradeye saygı göstermek zorundayım. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Evet, teşekkür ederim.

Buyurun efendim.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU KEMAL KILIÇDAROĞLU (Devamla) - Saraçoğlu Şükrü Bey çıkar kürsüye, "Bize, tarih, hukuk, ihtilal açıkça gösteriyor ki bugün Millet Meclisinin kişiliğinde toplanmış haklarından hiçbir şey geriye doğru döndürülemez." der ve 25'inci madde oylanırken reddedilir.

Tarih böyleyken Türkiye Büyük Millet Meclisi, köklü geçmişine, kurucu değerlerine sahip çıkmak yerine, Meclisin fesih yetkisini bir kişiye, üstelik hiçbir gerekçe göstermeden verilmesini istemiştir.

BENNUR KARABURUN (Bursa) - Yalan söylemeyin lütfen.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU KEMAL KILIÇDAROĞLU (Devamla) - Bu anlayış millî irade üzerine düşen en büyük gölgedir ve millî iradenin reddidir. Tarih, milletin egemenliğini bir şahsa teslim etmenin yolunu açan milletvekillerini elbette ve asla unutmayacaktır. (CHP sıralarından alkışlar) Sayın Başkan, Sayın Cumhurbaşkanı yurt dışına çıktığında veya görevinden geçici olarak ayrıldığında ona zatıaliniz vekâlet ediyordu çünkü siz seçimle gelen bir milletvekilisiniz.

BÜLENT TURAN (Çanakkale) - Bu gündem bitti ama artık.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU KEMAL KILIÇDAROĞLU (Devamla) - Ayrıca…

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Devam ediniz efendim.

BAŞKAN - Efendim, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı ve Meclis Grubu Başkanı İzmir Milletvekili Sayın Kemal Kılıçdaroğlu Beyefendi'ye teşekkür ediyorum.

Sayın Genel Başkan, müsaade ederseniz, bana hitaben söylediğiniz birkaç cümle var, onlara kısa da olsa dokunmak istiyorum. (CHP sıralarından gürültüler)

BAŞKAN - Nasıl?

ATİLA SERTEL (İzmir) - Karşılıklı cevap konuşması mı bu?

BAŞKAN - Bir açıklama getireceğim. Sayın Genel Başkan, Beyefendi bana bir sualde tevcih buyurdular.

Efendim, malumualiniz, kuvvetler ayrılığı; yasama, yürütme, yargı. Bunların birbirine karışmaması demokrasinin ideal şeklidir ve esaslarındandır kuvvetler ayrılığının. Bendeniz…

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU (İzmir) - Size göre…

BAŞKAN - Bendeniz Meclis Başkanı olarak yani yasamanın başında bir kişi olarak yürütmenin de içinde olmuş olmanın verdiği sıkıntıyı bilenlerdenim. Bir gün burada toplantıyı idare ederken bir not geldi: "Şu anda Cumhurbaşkanımız yurt dışına çıktılar, siz Cumhurbaşkanına vekâlet ediyorsunuz, Başkanlığı bir başka arkadaşa devredin." Devrettik. (CHP sıralarından gürültüler) Oysa ben yasamanın başındayım, yürütmenin değil. Yani bu Anayasa hakkındaki tartışmalara girmiyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar, CHP sıralarından gürültüler)

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Siz millî iradenin temsilcisisiniz.

BAŞKAN - Girmiyorum, buna girmiyorum. Ne durumumum icabı ne de zaman itibarıyla ne de gündem itibarıyla girmiyorum ama sadece bu noktadaki arzımı ifade ettim.

Buyurun Kemal Bey.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL

KILIÇDAROĞLU (İzmir) - İzin verirseniz kürsüde, beş dakikayı aşmamak üzere…

BAŞKAN - Nasıl isterseniz efendim.

Buyurun. (CHP sıralarından alkışlar)

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU (İzmir) - Sayın Başkan, duyarlılığınız için teşekkür ederim.

Ben Türkiye'yi seçimle gelenlerin yani millî iradeyle gelenlerin yönetmesini isterim. Sayın Cumhurbaşkanı seçimle gelmiştir. Seçimle gelen bir yurttaşın, bir vatandaşın, bir cumhurbaşkanının yerine vekâlet edecek kişinin de seçimle gelmesi lazım. (CHP sıralarından alkışlar) Eğer seçimle gelmiyorsa millî iradenin saygınlığına gölge düşmüş olur. Seçimle geliyor Sayın Başkan, milletvekili; Sayın Başkan tarafsız, cumhurbaşkanının da tarafsız olması lazım. Ancak ve ancak darbe dönemlerinde seçimle gelmeyenler Türkiye'yi yönetmiştir. Seçimle gelmeyenlerin Türkiye'yi yönetmesi, bir gün bile olsa, bir saat bile olsa, bir dakika bile olsa, bir saniye bile olsa bizim kabul edeceğimiz bir demokratik anlayış değildir. Nokta. (CHP sıralarından ayakta alkışlar)

BAŞKAN - Efendim, özel gündem ve Danışma Kurulunun aldığı bir çerçeve karar var, dışına çıkmak ve Sayın Genel Başkanla da ikili bir müzakere tarzına dökmek istemem.

Ben kuvvetler ayrılığı prensibinin demokrasinin ana ve temel esası olduğuna inanan bir insanım. Türkiye kuvvetler birliğini tatbik etti 1950'ye kadar, şimdi, kuvvetler ayrılığına geçtik. İnşallah hayırlı olacak ve güzel olacak.

MUHARREM ERKEK (Çanakkale) - Kuvvetler ayrılığını, demokrasiyi yok eden…

BAŞKAN - Şunu hatırlatmak isterim: Bu sıralarda bakanlarımız oturuyor. Peki, hepsi seçimle mi geliyor? Dışarıdan seçilen, getirilen yok mu? Yani sistemin müzakeresine girmeyelim zira bir açıkoturuma döner. Benim naçiz kanaatim bu, zatıalinizin bu efendim.

HALİL ETYEMEZ (Konya) - Sayın Başkan, millet kararını vermiştir.

LEVENT GÖK (Ankara) - Sayın Başkan…

BAŞKAN - Levent Bey, buyurun.

LEVENT GÖK (Ankara) - Sayın Başkanım, biz demokratik bir parlamenter sistemi savunuyoruz ve her şeyin de seçimle gelindiğinde meşru olacağını kabul ediyoruz. Bu, herkes için böyle, Cumhurbaşkanı için de böyle, diğer seçilenler için de öyle olmak durumunda.

EJDER AÇIKKAPI (Elâzığ) - Sandıktan karar çıktı, iş bitti, millet kararını verdi.

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI BİNALİ YILDIRIM (İzmir) - Evet.

BAŞKAN - Peki, buyurun. (AKP sıralarından ayakta alkışlar)

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI BİNALİ YILDIRIM (İzmir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nın 97'nci yıl dönümünü idrak ederken böyle bir tartışmanın içinde olmayı arzu etmezdik. Ancak bazı doğruların bilinmesi adına söz aldım.

Bir kere, Sayın Genel Başkan, Cumhurbaşkanına Cumhurbaşkanı yardımcısının vekâlet etmesini demokratik bulmadığını ifade ediyor.

LEVENT GÖK (Ankara) - Atamayla gelmesini, atamayla gelmesini Sayın Başbakan.

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI BİNALİ YILDIRIM (Devamla) - Arkadaşlar, bu, hâlihazırdaki bizim Anayasa'mızda da mevcuttur. Şöyle, canlı örneğini söylüyorum: Sayın Numan Kurtulmuş Başbakan Yardımcısı olarak tayin edildiğinde milletvekili değildi ve Başbakana vekâlet etti. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

LEVENT GÖK (Ankara) - Biz Cumhurbaşkanından bahsediyoruz Sayın Başbakan.

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI BİNALİ YILDIRIM (Devamla) - Başbakana vekâlet etti, seçilmemişti, milletvekili değildi, vekâlet etti.

NECATİ YILMAZ (Ankara) - Meclisten güvenoyu aldı.

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI BİNALİ YILDIRIM (Devamla) - Bizim Anayasa'mızda, bakanların Meclis içinden olabileceği gibi Meclisten de atanacağına dair açık hüküm vardır.

MUHARREM ERKEK (Çanakkale) - Siz yürütmenin başı mısınız tek başınıza?

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI BİNALİ YILDIRIM (Devamla) - Vekâlet, meşruiyet aslında Cumhurbaşkanının seçilmesiyle oluşmuştur.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - O güvenoyuyla geldi, güvenoyuyla.

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI BİNALİ YILDIRIM (Devamla) - Yürütme görevini yapan Cumhurbaşkanı, vekâletini istediği çalışma arkadaşlarından birine verebilir. Yeni değişiklikte bu da Cumhurbaşkanı yardımcısıdır.

KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Arkanızda ne yazıyor bakın Sayın Başbakan.

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI BİNALİ YILDIRIM (Devamla) - O, "Millî egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.", Cumhurbaşkanını seçen de millettir, millet. (AK PARTİ sıralarından alkışlar, CHP sıralarından gürültüler)

İkinci düzeltmek istediğim husus, Meclisin feshedilmesi meselesidir. Dilimizde tüy bitti kampanya boyunca, böyle bir şeyin olmadığını, karşılıklı Meclis seçimlerini ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerini yenilemek meselesi olduğunu anlattık. Bu, bu kadar açıktır. Bu Meclis iki sefer feshedilmiştir; bir, 1960'ta, bir de 1980'de. 15 Temmuzda da feshetmeye çalıştılar, derslerini aldılar. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) Çünkü millî irade onlara geçit vermedi.

Şimdi, mesele bu kadar açıkken görüyorum ki Sayın Genel Başkan hâlâ 16 Nisanın öncesinde. 16 Nisan oldu, halkoylaması yapıldı ve milletimiz yeni sistem değişikliğini kabul etti. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) Bundan sonra önümüze bakmamız lazım, geleceğe bakmamız lazım; ülkemizi, milletimizi muasır medeniyetler seviyesinin ötesine taşıyacak düzenlemeleri ve çalışmaları bu yüce çatı altında hep beraber gerçekleştirmemiz lazım.

Hepinize saygılar sunuyorum. (AK PARTİ sıralarından ayakta alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum Sayın Başbakan.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU (İzmir) - Sayın Başkan…

BAŞKAN - Kemal Bey, neydi efendim?

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU (İzmir) - Sayın Başbakan benimle ilgili bir açıklama yaptı, doğru olmadığını söyledi. Ben cevap vermek isterim efendim.

BAŞKAN - Buyurun. (CHP sıralarından alkışlar)

Yalnız bunu uzatmayalım.

Zatıalinize bir genel başkan olarak veriyorum.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU (İzmir) - Sizi üzmeyeceğim Sayın Başkan.

Başbakanın yaptığı açıklamayı dikkatle dinledim. Sayın Numan Kurtulmuşun vekalet etmesi bizim reddettiğimiz bir olay değil. Neden? Çünkü Hükûmet Parlamentoya geldi ve Parlamentodan güvenoyu aldı. (CHP sıralarından alkışlar, AK PARTİ sıralarından gürültüler)

BÜLENT TURAN (Çanakkale) - Sonradan geldi, sonradan.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU (Devamla) - Hükûmetin Parlamentodan güvenoyu almasında bir sorun yok. (AK PARTİ sıralarından gürültüler)

BAŞKAN - Lütfen müdahale etmeyin sayın milletvekilleri.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL KILIÇDAROĞLU (Devamla) - İki: Kim olursa olsun -ister muhtar ister belediye başkanı ister milletvekili ister başbakan ister cumhurbaşkanı- gücünü millî iradeden almıyorsa reddediyoruz. (CHP sıralarından alkışlar, AK PARTİ sıralarından gürültüler)

Meclisin feshi… Değerli arkadaşlarım, Adalet Bakanı burada mı bilmiyorum.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Burada.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ GENEL BAŞKANI VE MECLİS GRUBU BAŞKANI KEMAL

KILIÇDAROĞLU (Devamla) - Güzel.

9 Ocakta bu kürsüde bir açıklama yaptı. Niye Meclisin tutanaklarına bakmıyorsunuz? "Meclisi fesih yetkisi vardır bugünkü Anayasa'da da." diyor. Ben mi söylüyorum? Sizin Bakanınız söylüyor. Kim söylüyor? Adalet Bakanı söylüyor. Fesih yetkisi var, evet, var, bugünkü Anayasa'da da var ama gerekçe lazım. Hükûmet hangi koşullarda kurulacaksa onunla ilgili düzenlemeler var. Şimdi, siz kalkıyorsunuz, diyorsunuz ki: "Fesih yetkisi yok." Çocuk mu kandırıyorsunuz Allah aşkına? Bal gibi fesih yetkisi var ve biz buna karşıyız. (CHP sıralarından ayakta alkışlar, AK PARTİ sıralarından gürültüler)

ADALET BAKANI BEKİR BOZDAĞ (Yozgat) - ADALET BAKANI BEKİR BOZDAĞ (Devamla) - Hâlbuki, bakın, benim söylediğim çok açık, çok net; çarpıtmayın, farklı bir noktaya getirmeyin.

Türk Dil Kurumu da kullanıyor. Fesih yetkisi, kapatma, kapatılma, dağıtma, dağıtılma...

LEVENT GÖK (Ankara) - Siz kullandınız mı, kullanmadınız mı?

ADALET BAKANI BEKİR BOZDAĞ (Devamla) - Evet, ben kullandım; ne anlamda kullandığım belli, çok açık.