Alışveriş yatırımcıları ile perakendeciler arasındaki döviz bazlı kira sözleşmelerindeki kriz büyürken, artan terör saldırıları ve güvensizlik pazarın belli bir doygunluğa ulaşması nedeniyle de AVM yatırımları düşüyor. Yabancı yatırımcıların bu alandaki yatırımları ise ciddi anlamda geriliyor.
Cumhuriyet'te yer alan habere göre, dün Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) öncülüğünde AVM yatırımcıları ve perakende sektörünün önde gelen temsilcileri bir araya geldi. Kiğılı Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı, Türkiye’deki en büyük krizin terör olduğuna işaret ederek şu değerlendirmeyi yaptı:
- Şu anda en iyi iş yapan AVM’ler maalesef yabancı yatırımcıların ya da yöneticilerin elinde. Devir iyi niyetle karşılıklı sorunları çözme dönemi. Terörü çözersek AVM’lerle aramızdaki sorunu 3-6 ay içinde çözeriz. Biz AVM’lerden belli bir süre için döviz kurunda iyileştirme istiyoruz. Yüzde 10 düşürüldüğünde kiralarımız 1000 TL düşer.
Erkekler hapiste
- Bu yıl erkek giyimi geride. Ordudan, polisten birçok kişi içeri alındı. Takım elbise alan erkeklerin çoğu hapiste. Bir darbe de buradan yedim.
- İstanbul’da saat 19.00- 20.00’den sonra bazı bölgelerde trafik hiç olmuyor. İnsanlar ürküyor dışarı çıkmıyor. AVM’lerde de ziyaretçi sayısı düşüyor.
Ocak elden gitti
- Bu ay elden gitti. Reina saldırısı, Adana’daki bombalı patlama, kar kış derken... Ay sonunu nasıl getireceğim diye ürküyoruz. 2 bin kişi çalıştırıyorum, bunların maaşları, diğer giderler, hammadde yatırımları var. Bunları düşününce zaman zaman uykularım kaçıyor.
- Bir hazır giyimci sene sonunda yüzde 5 net kâr elde etmişse muvaffak olmuştur. İş bu vaziyette.
- 2017’de zannetmeyin ki bu işlerde büyüme olacak. Herkes haddini bilecek.
- Bazı iller artık AVM’leri kaldırmıyor. Sıkıntı var. Yazık kardeşim yapmayın. Yeni gelen AVM’lerin hiçbiri zamanında açılmayacak. Artık buradaki deniz bitti.
Koton Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Yılmaz da, AVM’ler ile perakendeciler arasındaki kira sözleşmelerinin havalar günlük güneşlik olduğu sorunların olmadığı dönemde konuşulması gerektiğini vurgulayarak, “Bu sorunlar fırtına çıktığında konuşuluyor. Gelirimiz TL ise giderimiz de azami ölçüde TL olsun. Dolarizasyondan kurtulmalıyız” dedi.
Yatırımların dönüşü 22 yıl
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ile Akademetre Research Company işbirliğiyle hazırlanan, 7 yıllık karşılaştırmalı verileri içeren ‘AVM Endeksi’ sonuçları açıklandı. Araştırma hakkında bilgi veren AYD Başkanı Hulusi Belgü, AVM’lerin 2016’yı 100 milyar lira ciro ile tamamladığını belirterek, 2017 beklentilerinin 110 milyar lira olduğunu söyledi. Ciroların artış hızında yavaşlama olduğunu anlatan Belgü’nün konuşmasının satır başları şöyle:
- 2016’da 377 olan AVM sayısının 2017’de 385-390 olması bekleniyor. Yeni açılacak AVM’lerin yüzde 20’si yabancı sermayeli. Yabancı sermayede gerileme söz konusu. 377 AVM’nin 80 tanesi yabancı sermayeli.
El ele çözüm
- AVM kiralarındaki kur etkisine karşı yapılabileceklerle ilgili çeşitli bankalarla görüşüyoruz. Perakendeci ile AVM bir bütün. Önemli olan bu krizden el ele çıkmak.
- İstanbul’da AVM yatırımlarının geri dönüş süresi 15- 16 yıldan 20-22 seneye uzadı; bu, önümüzdeki dönemde yatırımcının da Türkiye’deki iştahını geriletecek
- AVM’lerimiz bugün gelinen noktada 53.5 milyar dolarlık yatırımı ve 450 bin nitelikli istihdamı temsil ediyor.
- AVM’ler 2010’da 1.16 milyar ziyaret, 2016’da 2.12 milyar ziyaret gerçekleşmiştir. Ziyaret sayısındaki değişim 7 yılda yüzde 82 arttı. İstanbul ziyaret endeks puanları 2010-2016 döneminde tüm yıllarda Anadolu ziyaret endeks puanlarının altında seyretti. 7 yıl içerisinde Anadolu ziyaret endeksinde 18 puanlık bir artış gözlenirken İstanbul ziyaret endeksinde 4 puanlık gerileme oldu.