KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Rum tarafıyla müzakerelere sıfırdan başlamadıklarını, dolayısıyla müzakerelerin çok uzun sürmeyeceğini söyledi.
Kıbrıs'ta 11 Eylülde başlaması öngörülen müzakerelerin yöntemini belirlemek amacıyla bugün Lefkoşa'daki ara bölgede bir araya gelen Talat ve Kıbrıs Rum yönetim lideri Dimitris Hristofyas, görüşmenin başında BM Genel Sekreteri Kıbrıs özel danışmanı Alexander Downer ile birlikte açıklama yaptılar.
Cumhurbaşkanı Talat, BM'nin iyi niyet misyonu çerçevesinde 4 yıllık bir sessizlikten sonra bir çalışma azmi ve kararlılığıyla müzakerelere başladıklarını belirtti. "Biz sıfırdan başlamıyoruz, dolayısıyla bu müzakerelerin çok uzun sürmeyeceğini umuyorum" diyen Talat, 1960 garanti ve ittifak anlaşmalarının devam etmesi gerektiğini vurguladı.
Talat, "İki taraftan biri diğeri üzerinde yasal üstünlük kurmaya kalkmasın. Garantörlükler korunsun" dedi. Talat, bu çok yönlü soruna çözüm bulmanın tarihi sorumlulukları olduğunu belirterek, "Amacımız bölünmüş olan adayı, iki toplumun yaşadığı ortak bir varlık haline getirmek" dedi.
Hristofyas: Çözüm BM çerçevesinde olmalı
Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas ise AB'nin tam üyesi olduklarını belirterek, "çözümün AB çerçevesinde olması" gerektiğini söyledi. Hristofyas ayrıca bugünkü görüşmelerde bir sürpriz olmadığını belirtti.
"Herkesin Kıbrıs'ın toprak bütünlüğüne saygı duyması gerekir" diyen Rum lideri, "artık bu sorunu çözme zamanının geldiğini" ifade etti. "Biz tek devlet üzerinden çözüm bulunmasını istiyoruz" diyen Hristofyas, BM ile tam bir işbirliği içinde olacaklarını sözlerine ekledi.
Downer: Tarihi bir gün
Downer da bugünün Kıbrıs için tarihi bir gün olduğunu ifade ederek, Kıbrıs sorununun çözümünde iyimser olmak için bir sürü neden bulunduğunu söyledi. "Kıbrıs için tarihi bir gün, tüm Kıbrıslılar için kritik önem taşıyan bu sürecin parçası olmaktan onur duyuyorum" diyen BM yetkilisi, liderlerin yürüteceği bir sürecin söz konusu olduğunu, BM'nin sürece destek sağlayacağını belirtti.
Downer, liderlerin önderliğinin sürecin başarısı için kritik bir rol oynayacağını vurguladı. Downer, geçen birkaç aylık dönemde zorluklar olduğunu, gelecekte de zorluklar ve mücadele etmeyi gerektirecek sıkıntılar olacağını ifade ederek, "Kıbrıs sorunu çözülemeyecek bir sorun değildir, müzakerelerin mutlaka sonuca ulaşması gerekiyor. İyimser olmak için birçok neden var. Uzun süreli dostluğunuz ve çözüme olan inancınız ortak bir vizyon oluşturuyor. Bu da barışın ana unsurudur" diye konuştu.
BM yetkilisi, liderlerin geçmiş toplantılarda yaptığı açıklamaların, çözümün çerçevesini oluşturduğunu, Kıbrıs sorununda geçmişten gelen bir birikim olduğunu, bundan liderlerin faydalanabileceğini kaydetti. Sürecin ilerleyişinin kendisini cesaretlendirdiğini ifade eden Downer, teknik komitelerde yapılan çalışmaları da övdü.
Downer, iki halkın ve adanın yeniden birleşmesinin tüm Kıbrıslıların çıkarına olduğunu da sözlerine ekledi.
TÜRK TARAFININ TALEPLERİ
- Hedef, ‘yeni’ bir Kıbrıs Cumhuriyeti kurulmalı.
- Çözüm, iki ayrı halkın ve iki demokrasinin varlığına dayanmalı. İki kesimlilik, iki tarafın siyasi eşitliği, iki kurucu devletin eşit statüsü esastır.
- Garanti ve ittifak anlaşmaları yürürlükte kalmalı.
- Çözümü, garantör ülke Türkiye de kabullenmeli.
- Güzelyurt, Karpaz ve Maraş’ın durumu masada tartışılır.
RUM TARAFININ TALEPLERİ
- ‘Tek egemenlik’ ve ‘tek vatandaşlık’ içeren iki kesimli, iki toplumlu federasyon, çözümün vazgeçilmez ilkeleridir.
- Türk askeri Ada’dan ayrılmalı.
- Garanti ve İttifak anlaşmaları iptal edilmeli. AB üyesi bir ülkede AB dışında bir garantiye ihtiyaç yok.
- 1974 sonrasında Türkiye’den Ada’ya gelenlerden 50 bin kadarına kalma izni verilebilir.
- Güzelyurt, Maraş ve Karpaz kesinlikle Rumlara verilmeli.
