Irak Kürt bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) 25 Eylül'de yapılan bağımsızlık referandumu sonrası bazı noktaların hükümete iade edilmesini isteyen Irak ordusu Kerkük'e operasyon başlattı. Irak ordusu kentteki tüm petrol sahalarını ele geçirdi. Irak Başbakanı Haydar el İbadi, Peşmerge'ye ordu bünyesinde hareket etme çağrısı yaptı. Peşmerge'nin direniş göstermeden çekildiği belirtildi. ABD gelişmeleri 'kaygıyla' izlediğini belirterek, taraflara diyalog çağrısı yaptı. Rusya, Irak ve IKBY arasında çatışma yaşanmasına karşı olduğunu açıkladı.
Irak ordusu neden Kerkük'e harekât düzenliyor?
25 Eylül'de Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) düzenlediği bağımsızlık referandumuna Kerkük'ün de dahil edilmesi, Bağdat ve Erbil arasındaki gerilimi artırmıştı.
Bağdat yönetimi, petrol zengini Kerkük'ün IKBY kontrolü altında olmadığını, anayasal statüsünün farklı olduğunu savunuyordu.
Kerkük ve çevresindeki bölgeleri Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgtünden alan IKBY ise bölgede Kürtlerin de yaşadığını söyleyerek referandumu düzenleme konusunda ısrarcı olmuştu.
Irak Başbakanı Haydar el İbadi, Erbil yönetimine pazar gününe kadar peşmerge güçlerini Kerkük'ten çekmesi için süre verildiğini söylemişti.
Sürenin dolmasının ardındansa Pazar gecesi Irak ordusu ile müttefiklerinin Kerkük'e yönelik askeri harekât başlattığı haberleri gelmeye başladı.
Irak ordusu kiminle birlikte hareket ediyor?
Kerkük harekâtına Şii Haşdi Şabi milis güçlerinin de katıldığı ve kentte bazı noktaların bu güçlerin kontrolüne geçtiği haberleri geliyor.
Reuters haber ajansına konuşan IKBY yetkilileri, Peşmerge ve Haşdi Şabi arasında çatışma çıktığını söyledi.
Erbil yönetimine yakın yayın kuruluşu Rudaw'a konuşan Peşmerge Bakanlığı sözcüsü Halgurd Hikmet, "İran Devrim Muhafızları ve General Kasım Süleymani Haşdi Şabi ile birlikte hareket ediyor" dedi.
Ancak Irak Başbakanı İbadi, Haşdi Şabi'nin Kerkük harekâtında rol üstlenmeyeceğini söylüyor.
Reuters'a bilgi veren Irak ordusundan bir general ise "Terörle mücadele birimleri, 9. Zırhlı Birlik ve federal emniyet güçleri Kerkük'te önemli bölgeleri ele geçirdi" dedi.
PKK Kerkük'te mi?
Bağdat, Kerkük harekâtının başlatılmasının en önemli gerekçelerinden birisini "Ülke dışından gelen Kürt güçlerinin Kerkük'te bulunması" olarak açıklamıştı.
Pazar akşamı, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi, PKK'lıların Kerkük'te bulunmasını Erbil tarafından yapılan bir 'savaş ilanı' olarak nitelemişti.
Ancak Erbil yönetimi Kerkük'te PKK varlığı bulunmadığını savunuyor.
Peşmerge Bakanlığı Genel Sekreteri Jabar Yawer, Fransız haber ajansı AFP'ye konuşurken, "Kerkük'te PKK yok. Ama PKK'ya sempati duyan bazı gönüllü savaşçılar var" dedi.
Harekât hangi aşamada?
Bağdat yönetimi Irak ordusu ile müttefiklerinin Kerkük çevresinde geniş bölgeleri çatışma yaşanmadan kontrol altına aldığını söylüyor.
Yoğun olarak Türkmen nüfusun yaşadığı Tuzhurmatu ve Tazehurmatu bölgelerinden ise peşmerge ile Haşdi Şabi arasında çatışmalar yaşandığı yönünde haberler geliyor.
Erbil yönetimi Irak ordusunun ilerleyişini teyit etmezken, Erbil'e yakın Rudaw yayın kuruluşu, peşmerge güçlerinin Kerkük'ün güneyindeki pozisyonlardan geri çekildiğini aktardı.
Kerkük'ün petrol üretim tesislerinin bulunduğu güney bölgelerinde kontrolün neredeyse tamamen Irak ordusu ve müttefiklerinin elinde olduğu ifade ediliyor.
