Karadeniz Gazı: Seçim hızı, yüksek maliyetler ve gerçekleşmeyen vaatler

Karadeniz'de keşfedilen doğal gaz rezervlerinin, Türkiye'nin enerji ithalatını azaltma ve ekonomik bağımsızlığını artırma vaadiyle tanıtılmasına rağmen, gerçekleşen üretim hedeflerinin oldukça altında kalması dikkat çekiyor. 2020 yılından bu yana devam eden projede, yeterli araştırma ve hazırlık yapılmadan hızlandırılan üretim süreçleri, yüksek maliyetler ve teknik sorunlara yol açtı. 

Seçimlerle hızlanan süreçler

BirGün'den Havva Gümüşkaya'nın haberine göre, Karadeniz gazının 2023 genel seçimlerine yetiştirilme çabası, projenin planlanandan daha hızlı ilerlemesine neden oldu. Filyos Gaz İşleme Tesisi, 2023 seçimleri öncesinde hizmete girdi ve ilk fazda günlük 10 milyon metreküp üretim hedefi belirlendi. Ancak gerçekleşen üretim, bu hedefin oldukça altında kaldı. 2023 yılı sonunda ortalama günlük 2,49 milyon metreküp ile başlayan üretim, 2024'ün ilk beş ayında ortalama 3,47 milyon metreküpe ulaştı.

Üretimdeki teknik sorunlar ve maliyetler

Karadeniz gaz sahasında yaşanan teknik sorunlar ve yüksek oranda kum ve su içeren gazın işlenmesi, sistemin sık sık arızalanmasına ve düşük verime yol açıyor. Ayrıca, doğalgazın deniz tabanından çıkarılması ve işlenmesi için yapılan milyar dolarlık yatırımlar, projenin maliyetini artırıyor. Sözleşmelerde belirtilen bedeller ve gerçekleştirilen ödemeler arasındaki farklar da kamuoyunda tartışma yaratıyor.

Politik ve ekonomik sonuçlar

Seçim öncesinde açıklanan ve tüketiciye mayıs ayı boyunca ücretsiz doğalgaz sağlama vaadi, tüketimin artmasına neden oldu. Bu durum, kamu kaynaklarında önemli bir mali yük oluşturdu. Ayrıca, bedelsiz gazın büyük bir kısmının ithal yollarla temin edildiği anlaşıldı.

Uzmanlar, hedeflerin gerçekleşmesinin zor olduğunu vurguluyor

Enerji Bakanlığı ve ilgili yetkililer, üretimin gelecek dönemlerde artırılacağı ve 2025 yılında günlük 10 milyon metreküpe, 2026'da ise 20 milyon metreküpe ulaşacağını belirtse de, sektör uzmanları bu hedeflerin gerçekleşmesinin zor olduğunu vurguluyor.