Serbest piyasanın en büyük isimlerinden Citigroup'taki yüzde 7,8'lik devlet hissesinin yüzde 40'a kadar çıkması gündemde. Eğer gerçekleşirse bu trendin diğer bankalara da sıçraması söz konusu. Bankaları devletleştirmek faydalı olacak‘Küreselleşmenin beşiği’ iken kriz sonrası serbest piyasaya devlet müdahalelerinde öncü olan ABD'de bankacılık sektörünün en büyük ismi olan Citigroup'un kamulaştırılması gündeme geldi. Serbest piyasanın marka isimlerinden biri olan Citigroup dışında Bank of America'nın (BoA) da kamulaştırılması tartışılıyor. Ancak BoA CEO'su Kenneth Lewis, bankasının devletleştirmeye ihtiyacı olduğunu reddediyor.
Referans gazetesinin dış basından yaptığı derleme, banka yöneticilerinin kamu hisselerinde fazla artış olmamasını istediğini ancak piyasaların eskinin tersine devletleştirmeyi güven olarak algıladığını gösteriyor.
Wall Street Journal'da dün yayımlanan bir rapora göre Citigroup ile federal yetkiler devletin bankadaki hisse oranının artırılması üzerine görüşmeye başladı. Şu ana kadar Wall Street'e aktardığı 100 milyar dolarlık fona rağmen bankalarında bir toparlanma göremeyen ABD hükümetinin kriz sırasında aktardığı 45 milyar dolarlık sermaye karşılığında yüzde 7,8 hisse payına sahip olduğu Citigroup'taki varlığını yüzde 40'a kadar çıkarması sözkonusu. Görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanma ihtimali de bulunuyor. Banka yöneticilerinin ise devlet payının yüzde 25'te tutulmasını, en azından yüzde 40'ın üzerine çıkılmamasını umduğu belirtiliyor.
Devletle banka arasında yürütülen anlaşmanın detayları arasında devletin elindeki 45 milyar dolarlık imtiyazlı hisse senetlerinin adi hisse senedine çevrilmesi gibi devletin banka kararlarındaki etkinliğini azaltacak maddeler de bulunuyor. Yani Citigroup kamulaştırılsa bile devletin şirketin yönetim kurulu kararlarındaki etkinliğinin azaltılması söz konusu. Wall Street Journal, Citigroup yetkililerinin, bankanın imtiyazlı hisselerini alan Singapur hükümeti kontrolündeki Kamu Yatırım Şirketi, Abu Dabi Yatırım İdaresi ve Kuveyt Yatırım İdaresi gibi özel yatırımcıları bu imtiyazlı hisseleri adi hisseye dönüştürmek için ikna etmeye çalıştığını da yazdı. New York Times gazetesine göre ise Citigroup'ta devletleştirme, diğer büyük bankalar için de benzeri arayışların yolunu açabilir.
Ayrıca kamulaştırmanın vergi mükelleflerine fazladan yük bindirmeyeceği de belirtiliyor. Cuma günü yeni Başkan Barack Obama, bankaların kamulaştırılmasından yana olmadığına ilişkin bir açıklama yapmıştı. Kamulaştırma söylentileri piyasalar tarafından olumsuz algılanınca ise Senato Bankacılık Komitesi Başkanı Christopher Dodd da böyle bir durumun söz konusu olmadığını söylemişti. Serbest piyasanın marka isimlerinden biri olan Citigroup dışında Bank of America'nın (BoA) da kamulaştırılması tartışılıyor. Ancak BoA CEO'su Kenneth Lewis, bankasının devletleştirmeye ihtiyacı olduğunu reddediyor.
Piyasalar kamulaştırmaya seviniyor Geçen hafta sonuna doğru piyasalarda kan kaybına yol açan "Wall Street'de devletleştirmeler başlayacak" dedikodularının ardından dün Citigroup'un devletleştirilebileceğine ilişkin rapor piyasalarda bu kez umut ışığı yarattı. Kamulaştırma söylentilerinin ardından geçen hafta hisse değerleri Bank of America (BoA) ile birlikte 18 yılın en düşük seviyesine gerileyen Citigroup'un piyasa değeri 10.6, BoA'nınki ise 24.2 milyar dolar olmuştu. Normal şartlar altında serbest piyasa ekonomisi sözlüğünde yer almayan "devletleştirme" teriminin telaffuz edilmesiyle ters yüz olması beklenen piyasalar geçen hafta görülen 3 ayın en düşük seviyelerinin ardından dün aksine yüzde 2'ye yakın yükselişler yaşadı.
Citi'nin devletleştirileceği haberleri ile Hong Kong'un Hang Seng endeksi yüzde 3.75, Singapur'un Straits Times endeksi ise yüzde 2.24 çıkış yaşadı. Avrupa'da ise ilk seansı yüzde 1'in üzerinde yükselişlerle kapatan endeksler ABD borsalarındaki gerilemeye ayak uydurdu. Dün saat 18:35 itibariyle İngiliz FTSE 100 endeksi yüzde 0.88, Alman DAX endeksi yüzde 2.08, Fransız CAC 40 endeksi yüzde 0.61 geriledi. ABD'de ise yüzde 1'in üzerinde yükselişle açılan piyasalar, teknoloji hisselerine gelen satış sonrası eksiye döndü. Dow Jones 0.97, Nasdaq 1.93 düştü.
Japon Yeni, kamulaştırmanın olumlu algılanması ile dün dolar karşısında 94,94 seviyesi ile son 3 ayın en düşük seviyesine geriledi. Yani normal şartlar altında bu durumdan tedirgin olması gereken kapitalist düzenin simgesi olan "piyasa" tersine döndü ve artık çare kalmadığını görünce devletleştirmeleri olumlu algılamaya başladı. Piyasaların devletleştirme ihtimalini olumlu fiyatlamasında ise son bir kaç gün içinde eski FED Başkanı Alan Greenspan'den, kriz kahini olarak tanınan ABD'li ekonomist Nouriel Roubini'ye kadar bir çok ekonomi kurmayının "geçici devletleştirme"yi ABD finans sektörü için tek çıkış yolu olarak göstermesi etkili oldu.
Fransa'da da devlet banka hissesi alabilir
Öte yandan ABD'de kamulaştırma noktasına gelen finans sektörü, Fransa'da da benzer bir kamulaştırma haberi ile hareketlendi. Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde, birleşme aşamasındaki Banque Populaire ve Groupe Caisse d'Epargne'a 6.3 milyar dolar devlet yardımı yapılacağını açıkladı. Ayrıca Fransa'da devletin ülkenin en büyük ikinci perakende bankası olma yolundaki birleşik bankadan yüzde 20'ye kadar hisse alımı da gündemde. İngiltere'nin bir süre önce devletleştirilmiş olan bankası Royal Bank of Scotland'da da yeniden yapılandırmaya gidileceği ve istenmeyen zararlı varlıkların bir arada tutulacağı bir yan birim oluşturulacağı açıklandı. Bu haberin ardından ise RBS'in hisseleri yüzde 20 fırladı.
CEO'lar çalışanlara e-mail gönderdi Vikram Pandit - Citigroup Sevgili iş arkadaşlarım;
Citi'nin durumu ile ilgili çok rahatım bunu bilin. Sermayemiz çok güçlü, maliyetlerimizi düşürüyoruz. Hâla dedikodular var ama Beyaz Saray yaptığı açıklamada bankacılık sektörünün özel sektörde kalmasının en doğru yol olduğunu söyledi. Zor zamanlardan geçtiğimizi biliyorum ama sizden sadece özverili çalışmalarınızı sürdürmenizi rica ediyorum.
Kenneth Lewis - BoA Takım arkadaşlarıma;
Kamulaştırma dedikoduları hisselerimiz üzerinde baskı yaratmaktadır. Ancak şirketimiz halen kârlıdır. Böylesi kârlı, güçlü sermaye ve likidite düzeyine sahip, aktif olarak borç veren bir kurumun kamulaştırılması için hiç bir sebep görmüyorum. Resesyon ağırlaşıyor, evet, ama sizin sıkı çalışmanız sayesinde çok iyi sonuçlar elde ediyoruz. Lütfen bu ivmeyi devam ettirelim.
