Yıllık toplantıların ana oturumunda Başbakan Erdoğan protestoculara kulak verilmesini istedi. Kapitalizmin temsilcisi sayılan IMF ve DB başkanları, küresel kapitalizmin yol açtığı felaketleri anlattı.
Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, krizde, 59 milyon kişinin daha işsiz kalacağını, hayatların mahvolduğunu, kız çocuklarının okula gidemediğini, ev kadınlarının hangi yemek öğününü kessek diye düşünür hale geldiğini söyledi. Zoellick, “Yeni bir dünya düzeni inşa etmemiz gerekiyor. Yeni düzen ‘sorumlu küreselleşme’ olmalıdır. Casino kapitalizminden üretken sisteme geçmeliyiz” dedi.
IMF ve Dünya Bankası’nın İstanbul’da gerçekleşen Guvernörler Kurulu toplantısında konuşan Zoellick, krizin, yeni bir arayışı ortaya çıkardığını belirterek, ne tamamıyla eski küresel sistem, ne de devlet ağırlıklı bir sistem değil, ‘sorumlu bir küreselleşme’ oluşturulması gerektiğini söyledi. Zoellick, şöyle konuştu:
“Eski düzen bitti, şimdi vakit kaybetmeden, yeni normal büyüme ve sorumlu küreselleşmeyi sağlayacak kurumları yürürlüğe sokabiliriz. Sorumlu bir küreselleşme için gelişmekte olan ülkelerin bir çözüm olarak tanınması, G-20’nin, küresel sorunların çözümünde ‘yönlendirme grubu’ gibi çalışması gerekir.
İkinci adım, liderlerin dengeli küresel ekonominin ihtiyaçlarını dikkate alan çok kutuplu, sürdürülebilir büyümeyi taahhüt etmeleridir. Dördüncü adım krizden çok etkilenen, kırılgan ülkeleri koruyucu mekanizmaların oluşmasıdır.
Kısa vadeli casino kapitalizminden uzun vadeli üretken bir sermaye sistemine geçiş çok önemlidir. Zaman içinde Afrika’ya yapılacak yatırımlar neredeyse 1 milyar insanı kapsayan yeni bir piyasa açarak, yeni bir büyüme kaynağı olabilir.”
DB’nin yeni rolü
Dünya Bankası’nın yeni rolüne de değinen Zoellick, geleneksel finansman yollarının yanı sıra yenilikçi bir kalkınma finansmanı olacağını söyledi. Zoellick, “İkinci rol bilgi teknolojilerinin desteklenmesi, üçüncüsü kamu mallarının ülkelerde desteklenmesi, dördüncü rol de gelecekteki krizlerin zararlarını telafi etmek olabilir. Gelişmekte olan ülkelerin oy hakkını artırmalıyız. Kotalarının yüzde 3 artırılmasıyla, banka içindeki toplam oy hakları yüzde 47’ye çıkacak. Bu zamanla yüzde 50’nin üstüne çıkartılabilir” dedi.
Karar kâğıtları aç karın doyurmuyor
Krizde, insanların işsiz kaldığını, hayatların mahvolduğunu, kız çocuklarının okula gidemediğini, ev kadınlarının hangi yemek öğününü kessek diye düşünür hale geldiğini, çocukların kötü beslendiğini ifade eden Zoellick, şöyle devam etti:
“Toparlanmadan bahsediliyor ama yoksulluk hüküm sürüyor. Herkes aynı şeyi söylüyor: ‘Bir daha bu tür şeyler yaşanmasın.’ Maalesef söz veremiyoruz. Ama gerekli liderliği oluşturursak, geçmiş krizlerden ders alabiliriz. Bu yıl 59 milyon insan daha işsiz kalacak, önümüzdeki yıl 90 milyon insan aşırı yoksulluk içinde yaşayacak, Afrika’da 30 bin ile 50 bin bebek, krize bağlı bakımsızlıktan ölebilir. Pittsburgh’da kararlar alındı. Kâğıt üzerindeki vaatler, aç karınlara yemek götüremez ya da toprağa tohum ekemez. Açlık ve kıtlık, Afrika’da kuraklık her zaman karşımızda duran tehlikeler... Bu krizlerin önceden ne olacağını bilemeyiz. Bir salgın hastalık, bir doğal afet, bir ekonomik ya da sosyal kriz olabilir.”
