T24 Dış Haberler
16 Eylül 2022'de Mahsa Amini'nin, "örtünme kurallarına uymadığı" gerekçesiyle "Ahlak Polisi" tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybetmesiyle kadınlar önderliğinde büyük protestolara sahne olan İran'ın Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Ankara ziyaretinde kadınların ülkesinde çok güçlü bir rol üstlendiğini söyledi.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşen Abdullahiyan'ın düzenlenen ortak basın toplantısındaki konuşmasında kadınlarla ilgili uzunca bir giriş yapması dikkati çekti.
Abdullahiyan, "Türkiye, İran ve tüm dünyadaki kadınların Dünya Kadınlar Günü'nü kutluyorum" dedi.
"Biz İran'da Hz. Fatıma'nın doğum gününü Kadınlar Günü olarak kutlarız. Onun doğumu nur, ışık ve rahmettir" diyen Abdullahiyan, "Biz İran'da bunu geçen haftalarda kutladık" ifadelerini kullandı.
Abdullahiyan, "Kadınlar İran İslam Cumhuriyeti'nde toplumumuzun en güçlü parçasıdır. Aynı şekilde Türkiye'de de aynı rolü üstleniyorlar" diye konuştu.
İran'da kadınların toplum içinde başörtüsü takması ve belirlenen şartlara göre giyinmesi zorunlu kılınıyor. Amini, Eylül 2022'de örtünme kurallarına uymadığı gerekçesiyle "Ahlak Polisi" tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybetmişti.
Amini'nin ölümü nedeniyle İran'da rejim karşıtı protestolar yapılmıştı. Bu protestolara kadınlar liderlik ederken, eylemlerde kadınların yasalara tepki göstererek başörtülerini çıkarması hareketin sembollerinden oldu.
İran'daki eylemler sırasında 400'den fazla insan hayatını kaybetti. Tahran yönetimi, eylemleri bastırmak için polis şiddetine başvurdu. Mart 2023 itibarıyla eylemler azalmış olsa da birçok uzman, protestoların kitlesel eylemler yerine sivil direnişe yöneldiğini ifade etti.
1979'da yaşanan "İslam Devrimi"nden bu yana kadınlara yönelik hak ihlalleriyle gündeme gelen İran, 2017 Küresel Toplumsal Cinsiyet Uçurumu Raporu'nun cinsiyet eşitliği sıralamasında, 144 ülke arasında 140. sırada yer almıştı.
Dünya Bankası verilerine göre, kadınların İran'da iş gücüne katılım oranı yüzde 15. Buna karşın İran'da nüfusun neredeyse yüzde 50'sini kadınlar oluşturuyor.
Öte yandan İran'da 30 Kasım 2022'den bu yana genellikle kız öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda toplu zehirlenme vakaları yaşandı. Öğrencilerde, solunum sıkıntısı, mide bulantısı, baş ağrısı ve uzuvlarda uyuşma gibi belirtiler görüldü.
Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, şüpheli vakaların kaynağını araştırmak üzere 1 Mart'ta İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi ve İstihbarat Bakanı İsmail Hatib ile Sağlık Bakanı Behram Aynullahi'yi görevlendirmişti.
Reisi, 3 Mart'ta yaptığı açıklamada ise kız öğrencilerin zehirlenmesinden, "İran düşmanlarını" sorumlu tutarak, "Bugün, ülkenin ilerlemesiyle birlikte düşmanlıklar da arttı, bunun en son örneği okullarda güvensizlik ve ailelerde endişe ortamı oluşturma girişimidir" demişti.
