Yargıtay kararıyla hukuksuz bulunmasına karşın ‘kayıp-kaçak bedelleri’nin tüketiciden tahsil edilmesine ilişkin yeni yasa tasarı hazırlandı. 35 milyon aboneyi ilgilendiren tasarının onaylanmasıyla elektrik şirketlerinin tüm masrafları, vatandaştan tahsil edilecek.
Değerlendirmenin yer aldığı taslakta gerekçeyle ilgili ‘her türlü hizmette olduğu gibi elektrik için de oluşan tüm maliyetlerin tüketiciye yansıtılmaması durumunda, söz konusu faaliyetlerin yürütülmesinin imkansız hale geleceği’ ifadeleri yer aldı.
Karar’dan Ceyda Dinçbakır’ın haberine göre, Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, bu hafta TBMM’de görüşülecek. Kanun tasarısındaki düzenlemeyle; elektrik dağıtım ve görevli tedarik şirketlerinin kayıp kaçak, sayaç okuma, perakende satış hizmet, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedeli, tüm tüketicilerden tahsil edilecek. EPDK tarafından belirlenen hedef oranlarını geçmemek kaydıyla kayıplara ilişkin maliyetler dağıtım tarifelerinde yer alacak ve tüketicilere yansıtılacak.
Tüketici için mahkeme yolu kapanacak
Yargıtay’ın ‘kayıp kaçak bedeli’nin tüketiciden tahsil edilmesini hukuksuz bulduğu kararının ardından tüketiciler bu bedelleri mahkemeye başvurarak alabiliyordu. 35 milyon elektrik abonesini ilgilendiren tasarıyla birlikte tüketicilerin mahkemeye başvurma yolu da kapanmış olacak. Böylece tüketicilerin hakem heyetine, reel sektörün ise ticaret mahkemesine gitmesinin önü kapanacak. Halen faiz hariç 33 milyarlık bir kayıp kaçak bedeli bulunuyor. Kanun teklifinin 19’uncu maddesi ile birlikte 6446 sayılı yasanın elektrik faturalarında tüketicilere yansıtılan kısımlarla ilgili düzenleme yapıldı. Kayıp kaçak ücretlerinin alınmasının yasal olduğuna ilişkin değerlendirmelerin de yer aldığı tasarıda, her türlü hizmette olduğu gibi elektrik için de oluşan tüm maliyetlerin tüketiciye yansıtılmaması durumunda, söz konusu faaliyetlerin yürütülmesinin imkansız hale geleceği yer aldı.
Taslakta yer alan gerekçe
“Tüketiciye sunulan her türlü mal ve hizmette olduğu gibi elektrik için de oluşan tüm maliyetlerin tüketiciye yansıtılması gerekmektedir. Elektrik dağıtım ve görevli tedarik şirketleri Kurum tarafından belirlenen söz konusu bedelleri tüketicilerden tahsil etmektedir. Onaylanan bedeller doğrudan kullanıcı ve son tüketicilerden yahut sayılan ilgililere yansıtılmak üzere tedarikçilerinden tahsil edilir. Elektriğin üretimden tüketime doğru akışında üretim, iletim ve dağıtım aşamalarında teknik kayıplar oluşmaktadır. Elektriğin üretim aşamasından nihai tüketiciye ulaştırılmasına kadar oluşan bütün maliyet kalemleri tarifeye yansıtılmak zorundadır.
Maliyet kalemleri vergi, resim, harç veya benzer mali yükümlülük olmayıp, elektrik enerjisinin maliyetinin ve enerjinin tüketicilere ulaştırılabilmesi için katlanılan yatırım maliyetleri ve işletme giderlerinden oluşmaktadır. Bu nedenle dağıtım faaliyetleri yürütülürken kaçınılmaz olarak oluşan kayıp-kaçak maliyeti ve diğer maliyetlerin de tarifelerde dikkate alınması ve tüketiciye yansıtılması gerekmektedir.”
Yargıtay kararı
Geçtiğimiz yıl Aralık ayında sonuçlanan kararla Yargıtay ‘kayıp-kaçak bedelinin aboneye geri ödenmesi’ne hükmetmişti. Tüketici Sorunları Hakem Heyeti’ne başvuran bir tüketici, ‘kayıp-kaçak bedelinin iadesi’ talebiyle dilekçe vermişti. Hakem heyeti ’Kayıp kaçak bedelinin 10 yıl geriye dönük olarak aboneye ödenmesi’ yönünde karar verdi. Dava 3 yıl sürmüş ve Yargıtay’ın verdiği karar tüm tüketici davalarına emsal oluşturmuştu.
Yeni yasada başka hangi maddeler var?
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, yurt dışında arama ve araştırma faaliyetleri yapabilecek.
Kömür madenlerine ilişkin ruhsatlar, rezerv kaybına sebep olmayacak şekilde, elektrik üretimine yönelik olmak üzere Bakanlık onayı ile ayrı ruhsatlara bağlanabilecek.
Özel mülkiyete konu taşınmazların yenilenebilir enerji kaynak alanı olarak belirlenmesi halinde, söz konusu alanlar üzerinde acele kamulaştırma yapılabilecek.
Yerli kömür yakıtlı elektrik üretim tesislerinin teşvik edilmesi amacıyla TETAŞ’ın söz konusu elektrik alımının öncelikle bu tesislerden yapması hususu da düzenlenmiştir.
