Uzakdoğu’dan her yıl 500 milyon dolarlık oyuncak ithal edildiğini söyleyen Ekonomi Bakanlığı Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü Zafer Soylu, "Son 2 ayda 1300 numune aldık ve birçok açıdan incelenen 585 oyuncaktan 59’u testleri geçemedi. 300 binden fazla ürünün ithalatına izin vermedik" dedi.
Ekonomi Bakanlığı temmuz ayından itibaren Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi adı verilen TAREKS uygulaması ile ithal oyuncakları mercek altına aldı.
Gazete Habertürk'ten Ümran Avcı'nın haberine göre, çocuk sağlığını tehdit edebilecek oyuncaklar elektrik testinden, kimyasal analiz ve yanmazlık testine kadar birçok incelemeden geçer not aldıktan sonra gümrükten geçebiliyor. Testi geçemeyen riskli oyuncakların ithalat belgeleri iptal ediliyor. Ekonomi Bakanlığı’nın hizmet aldığı 14 laboratuvarda oyuncakların testini aralarında fizik ve kimya mühendislerinin de bulunduğu 50 uzman personel yapıyor.
"300 binden fazla ürüne izin vermedik"
Ekonomi Bakanlığı Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü Zafer Soylu’nun verdiği bilgiye göre, ülkeye her yıl yaklaşık 500 milyon doların üstünde oyuncak geliyor. İhracat rakamı ise 100 milyon dolara yakın. Denetimlerin yoğunlaştığı son 2 ayda 1300 numune alınarak incelenmek üzere laboratuvarlara gönderildi.
Soylu, "Daha çok Uzakdoğu ağırlıklı denetim yapıyoruz. O ülkeden gelen ürünlerde sorunlar olduğunu biliyoruz. Rakamlar da bunu gösteriyor. 1300 numunenin 585’i sonuçlandı. 585 numuneden 59 oyuncak olumsuz çıktı. Bu da oyuncakların yaklaşık yüzde 10’unun testi geçemediği anlamına geliyor. Çok ciddi bir rakam. 300 binden fazla ürünün ithalatına izin vermedik. Bu denetimler olmasa hepimizin çocuğu ürünlerle oynuyor olacaktı” diye konuştu.
Sınavı geçemeyen oyuncaklar
Türkiye 2016’da 423 milyon dolarlık oyuncak ithalatı, 33 milyon dolarlık da ihracat yaptı. Türkiye’de çocuk başı oyuncak harcaması 100 TL. Sınavı geçemeyen oyuncaklar ise şöyle sıralandı:
Stres çarkı
Yapılan kimyasal analizde nikel bulundu. Nikel sağlığa zararlı olduğu için oyuncak testi geçemedi.
Oyuncak araba
Normal şartlarda 1000 ‘fitalat’a kadar izin verilse de oyuncağın tekerleklerinde 74 bin fitalat bulundu. Kimyasal madde olan, kanserojen içeren ve kısırlığa neden olan ‘fitalat’ın fazla olması nedeniyle oyuncak sınavı geçemedi.
Numuneler nasıl seçiliyor?
İthal edilen her oyuncaktan numune alınıp incelenmiyor. Oyuncak ithalatçısı, ürünlerini gümrüğe getiriyor. Kısa adı TAREKS olan Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi ile oyuncakların her türlü bilgi ve belgesini sisteme yüklüyor. Sistem onu risk analizine tabi tutuyor.
Gelen ürünün markasına, modeline, fiyatına, hangi ülkeden geldiğine, ithalatçısına, ithalatçısının daha önceki kayıtlarına bakıp risk puanı veriyor. Ürün riskli ise denetime gönderiliyor. Denetime geldiği noktada gümrükteki üründen numuneler alınıyor. Laboratuvarda testler yapılıyor. Sonuç 10-15 gün arasında alınıyor.
