İsviçre, Almanya ve diğer Batılı ülkelerden gelen yoğun talep ve eleştirilere rağmen Ukrayna'ya İsviçre bağlantılı silah ve mühimmat sevkiyatı yapılmasını bir kez daha reddetti.
Salı günü Berlin'de Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile bir araya gelen İsviçre Cumhurbaşkanı Alain Berset, AB ve NATO üyesi olmayan İsviçre'nin askeri tarafsızlık ilkesini gerekçe göstererek Ukrayna'ya silah sevkiyatına izin vermeyeceklerini dile getirdi.
İsviçre'nin tarafsızlık yasalarının, hükümetin çatışmalarda herhangi bir tarafı askeri olarak destekleyemeyeceği anlamına geldiğini ifade eden Berset, "Bizden kendi yasalarımızı çiğnememiz istenemez" diye konuştu.
Ancak Berset, "Bu konuda nasıl bir gelişme gösterilebileceğine, bunun gerekli olup olmadığına ya da olabilirliğine" de bakılması gerektiğini söyledi. Benzer tartışmaların İsviçre'de de yapıldığına işaret eden Berset, "Kurallara bağlı kalmamız ve gerekirse bunları uyarlamamız önemli" dedi.
Yasa ne diyor?
Tartışmaların merkezinde, İsviçre'nin silah sipariş eden devletlerden söz konusu malzemelerin savaş halindeki ülkelere aktarılmayacağına dair güvence istemesi yatıyor. Bu bağlamda Bern hükümeti Almanya'nın Ukrayna'ya gönderdiği Gepard uçaksavar tanklarında kullanılan İsviçre üretimi mühimmatı Ukrayna'ya nakletmesine karşı çıkıyor ve istisna uygulamıyor. İsviçre, Danimarka ve İspanya'dan gelen benzer talepler karşısında da ret yanıtı vermişti.
İsviçre Parlamentosunda ilgili yasayı değiştirme girişimleri ise şimdiye kadar başarısız oldu.
Almanya Başbakanı Scholz, Alman hükümetinin İsviçre'de bu konuda yaşanan tartışmaları çok yakından takip ettiğini ve "bunlardan bir sonuç çıkacağını" umduğunu belirterek, "Ukrayna'nın silah ve mühimmat desteğine ihtiyacı olduğunu biliyoruz… İşte bu nedenle Almanya’dan, bu durumu iyileştirmek için neler yapılabileceğine dair çok sayıda başvuruda bulunuldu" dedi.
Alman hükümeti Rusya'nın işgal ettiği Ukrayna'ya şimdiye kadar 34 Gepard tankı ve 60 bin atışlık mermi tedarik etmiş, ancak mermi sayısının yetersiz kalması nedeniyle İsviçre üretimi mermilerin gönderilmesi için Bern hükümetine iki kez başvurmuştu. Tedarik açığını kapatmak için Alman Rheinmetall şirketi halihazırda Aşağı Saksonya'daki Unterlüß tesisinde yeni bir üretim hattı kuruyor. Ama burada üretilecek mühimmatın yaz aylarına kadar teslim edilmesi beklenmiyor. Bu nedenle Alman hükümeti geçici çözümler arıyor.
Daha önce de iki kez reddedildi
Almanya geçtiğimiz yıl da iki kez İsviçre hükümetine, Gepard tanklarında kullanılan mermilerin Ukrayna'ya sevk edilip edilemeyeceğini sormuş, İsviçre bu sorulara askeri tarafsızlık ilkesine atıfla olumsuz yanıt vermişti.
