Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde çıkan çatışmalar, olağanüstü önlemleri de beraberinde getiriyor. Bu önlemlerden biri de “Geçici Askeri Güvenlikli Bölgesi”. 7 Haziran seçimlerinden sonra 15 ilde 126 bölge “Geçici Askeri Güvenlik Bölgesi” ilan edildi. 15 bölgenin süresi doldu ve uzatılmadı. 111’inde ise bu yasak sürüyor. Bu bölgelere girmek yasak.
Bu bölgeler, Bakanlar Kurulu kararı ya da gecikmesinde sakınca bulunan hallerde vali kararıyla 15 gün ila 6 ay gibi sürelerle ilan edilebiliyor. Süresi dolanlar da yine uzatılabiliyor. 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu uyarınca hayata geçirilen geçici güvenlik bölgelerinin amacı, can ve mal güvenliğinin sağlanması...
Hürriyet’ten Oya Armutçu’nun haberine göre, valiliklerin güvenlik bölgesi ilan ettiği iller ve bölgeler şöyle:
Ardahan: Göle ilçesinde 24 ayrı nokta 21Ağustos-4 Eylül tarihleri arasında bu kapsama alındı.
Ağrı: Ağrı Dağı ve Tendürek Dağı’nda 2-15 Ağustos tarihleri arasında ‘özel güvenlik bölgesi’ ilan edildi. Sürenin dolması üzerine 19 Ağustos’tan itibaren yine 15 gün süreyle uzatıldı.
Kars: Kağızman ilçesinin Çemçe-Madur bölgesinde 4-19 Ağustos tarihleri arasında bu uygulama hayata geçirildi. Sarıkamış ilçesinde Boyalı Ormanları da aynı tarihler için güvenlik bölgesi sayıldı. Valilik bu bölgeler için önceki gün süreyi 15 gün daha uzattı.
Erzurum: Şenkaya ilçesinde 30 ayrı bölgeye 29 Ağustos tarihine kadar girmek yasak.
Diyarbakır: Silvan ilçesindeki Taşköprü Vadisi, Toklar bölgesi, Kazandağı-Demirkuyu, Hatuni Deresi bölgesi, Sarınç ve Fiğtarlası bölgesi, Üçbasamak bölgesi; Lice ilçesindeki Kayacık Kuzeyi bölgesi, Balasi-Koca Tepe bölgesi, Kuşlu Tepe bölgesi, Toprak Tepe bölgesi, Mizagüldağı Tepe bölgesi, Dolapdere- Kerpiçören bölgesi, Harabe Tepeleri bölgesi, Horozivan Dağı bölgesi, Kıllıboğan Tepe bölgesi; Kulp ilçesindeki Oberkan-Davderal bölgesi, Simetok-Gülhermi, Yaylak Durşin bölgesi; Dicle ilçesindeki Kurşunlu bölgesi, Tir Sırtları bölgesi bugünden itibaren 5 Eylül’e kadar bu bölgeler arasında yer alacak. Yine Lice ilçesinde Gökçe-Gömeç bölgesi de 3 Eylül’e kadar bu kapsamda olacak.
Tunceli: Merkeze bağlı Kutu Deresi, Bali Deresi, Hozmerik, Kurutlu, Gözlek-Sepertek bölgesi, Mezarlık bölgesi, Laç Deresi; Ovacık ilçesindeki Karadere, Sal Deresi-Piskik Taşı Tepe bölgesi; Çemişgezek ve Hozat ilçeleri sınırlarında bulunan Aliboğazı; Hozat ilçesi sınırlarında bulunan Kinzir Ormanları; Nazımiye ilçesindeki Dokuzkayalar ve Kayalı Tepe; Mazgirt ilçesindeki Şişik Ormanları’nda 4-19 Ağustos tarihleri arasında geçici güvenlik bölgesi uygulandı. Valilik önceki gün aldığı kararla geçici güvenlik bölge sayısını 11’e düşürdü ve buradaki süreyi de 4 Eylül’e kadar uzattı. Çemişgezek ve Hozat ilçeleri sınırlarında bulunan Aliboğazı, Mazgirt ilçesindeki Şişik Ormanları ve Nazımiye ilçesindeki Dokuzkayalar bu uygulamadan çıkarıldı.
Mardin: Nusaybin ilçesindeki Dibek Dağı, Hemeşin Deresi ve Havşapkayası Tepe Mevkisi, Panavamira Tepe ve Variboşa Tepe Mevkisi; Mazıdağı ve Kızıltepe ilçeleri sınırları arasında bulunan Şengil Tepe mevkisi 4 Eylül’e kadar bu yasak kapsamında olacak.
Şırnak: Merkeze bağlı Kureşin Tepesi (Şenoba) ve Karaçalı Tepesi 31 Mayıs - 31 Ağustos tarihleri, Küpeli Dağı ve Dağlıca-Pavan bölgesi de 16 Haziran-16 Eylül tarihleri arasında geçici güvenlikli bölgeler arasında yer aldı.
Siirt: Pervari ilçesindeki Yazlıca Dağı bölgesi ile Eruh ilçesi sınırlarında bulunan Yassı Dağ bölgesi 31 Aralık 2015 tarihine kadar bu kapsamda bulunuyor.
Van: Çaldıran ilçesindeki Tendürek Dağı bölgesine sivillerin girmesi 29 Ağustos’a kadar yasaklandı.
Hakkâri: Yüksekova ilçesindeki Dağlıca, İkiyaka ve Meydanpürmüz bölgeleri için yasak 19 Ağustos’ta dolarken, Çukurca ilçesinde bulunan Gürkavak bölgesi ve Yüksekova ilçesindeki Varagöz bölgesindeki yasak 27 Ağustos’a kadar devam edecek. Yine Yüksekova’da Güney Bölgesi ve Kuzey Bölgesi’nde dün başlayan uygulama 5 Eylül’e kadar sürecek.
Osmaniye: Amanos Dağları eteklerindeki Karaçay Mesire Alanı’nda 31 Temmuz’da PKK üyelerinin silahlı saldırı düzenleyerek bir polis ve bir özel güvenlik görevlisini yaralamasının ardından, Zorkun Yaylası güvenlikli bölge ilan edildi. Tüm giriş ve çıkışların kapatıldığı yayladaki uygulamaya, güvenlik güçlerinin operasyonunun ardından ertesi gün son verildi.
Suriye sınırına yönelik tedbirler
Gaziantep: Suriye sınırındaki Karkamış ilçesinde daha önce 10 gün süreyle 2 noktada bu uygulama hayata geçirildi. Yine ilçeyle Köprübaşı Hudut Karakolu arasında kalan bölge ve yine ilçeyle Türkyurdu Hudut Karakolu arasındaki bölgeler 8-22 Ağustos tarihleri arasında güvenlikli bölge ilan edildi. İslahiye ilçesi de önceki gün bu kampama alındı. Valilikten yapılan açıklamada, uygulamanın sınırdaki güvenlik durumunu desteklemek ve olası tehditleri bertaraf etmek için başlatıldığı belirtildi. Tahtaköprü Hudut Karakolu ile Höyük Hudut Karakolu arasındaki bölgelerde bu uygulama 4 Eylül’e kadar devam edecek.
Kilis: Öncü Hudut Karakolu ile İnanlı Hudut Karakolu, Darmık Hudut Karakolu ile Çerçili Hudut Karakolu, Gaziantep-Kilis il sınırı (Çankallı) ile Dağ Hudut Karakolu, Dağ Hudut Karakolu ile Çobanbey Hudut Karakolu arasında kalan bölgelerde 7-17 Ağustos tarihleri arasında bu uygulama yapıldı. Kilis’te daha önce Suriye sınırında 5 ve 7 gün süreyle ‘güvenlik bölgesi’ ilan edilmişti.
Şanlıurfa: Akçakale ile Suruç ilçeleri arasındaki Suriye sınırında Yağmuralan-Tatlıca, Öncül-Arıcandere ile Esentepe Karakolu-Ziyaret Karakolu arasında kalan 3 bölgede 6-20 Ağustos tarihlerinde ‘Geçici Güvenlik Bölgesi’ ilan edildi.
O bölgeler anayasaya aykırı
Tunceli ve Hakkâri başta olmak üzere birçok bölgenin vali başkanlığındaki bir komisyon tarafından özel güvenlik bölgesi ilan edilmesi, CHP’nin hazırladığı ‘Tunceli raporu’nun ardından büyük bir tartışma başlattı. Özel güvenlik bölgelerine ilişkin raporu hazırlayan CHP heyetinin başkanı Grup Başkanvekili Levent Gök, kanun ile uygulamayı gösteren yönetmeliğin çeliştiğini savundu. “Bu bölgelerde yaşayan vatandaşların ayrı ayrı dava açma imkanları var” uyarısında bulunan Gök, şunları söyledi:
TBMM onayı ile verilmeli
“OHAL ve sıkıyönetim ilanı MGK’nın görüşü, Bakanlar Kurulu kararı ve TBMM onayı ile veriliyor. Buna karşılık barınma, çalışma, seyahat gibi birçok anayasal hakkı sınırlayan bir uygulamanın valinin başkanlığında bir komisyonca alınması anayasaya aykırıdır. Valilere, insan hak ve özgürlüklerini, Anayasa ile teminat altına alınan çalışma ve seyahat etme özgürlüğünü kısıtlayan böylesine geniş bir yetki tanınması Anayasa’ya ve evrensel hukuk kurallarına aykırıdır. Yasa bu haliyle anayasal olarak TBMM’ye ait olan ‘olağanüstü yönetim usulü ilan etme yetkisinin’ fiilen valiler tarafından kullanılmasına olarak sağlamaktadır.”
Nasıl karar alınıyor?
Valiliğin bu kararı alması ise Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Yönetmeliği’nin 21-4/A bendi uyarınca, valinin veya görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında, il garnizon komutanlığı temsilcisi, il Emniyet Müdürlüğü temsilcisi, il jandarma komutanlığı temsilcisi, varsa Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatı temsilcileri, tesis temsilcisi ile katılması gerekli görülen diğer kurum ve kuruluş temsilcisinden oluşan bir komisyon kanalıyla oluyor. Komisyon kararlarını oy çokluğuyla alıyor ve vali tarafından onaylanıyor. OHAL ve sıkyönetim ilanındaki gibi Bakanlar Kurulu kararı ve TBMM onayı gerekmiyor.
