-İstanbul'da "Arabuluculuk Merkezi" kurma önerisi NEW YORK (A.A) - 04.10.2011 - Türkiye, BM'de arabuluculuk konusunda giderek artan şekilde öncü ülke olması kapsamında, İstanbul'da BM'ye bağlı bir ''Arabuluculuk Merkezi'' kurulması konusunda öneride bulundu. 66. Dönem BM Genel Kurulu genel görüşmeleri çerçevesinde 10 gün boyunca New York'ta yoğun diplomatik temaslarda bulunan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkevi'nde Finlandiya Dışişleri Bakanı Erkki Tumioja ile birlikte BM üyesi 25 ülke, BM ve bölgesel kuruluşların katıldığı ''Barış için Arabuluculuk'' konulu bakanlar düzeyindeki toplantıda, İstanbul'da ''Arabuluculuk Merkezi'' kurulması konusunda teklifte bulunduklarını açıklamıştı. Türkiye'nin arabuluculuk konusunda Finlandiya ile 2010 yılında başlattığı girişim sonucunda 22 Haziran 2011'de BM Genel Kurulu, ''Uyuşmazlıkların Barışçıl Çözümünde, İhtilafların Önlenmesinde ve Çözümünde Arabuluculuğun Rolünün Güçlendirilmesi'' adlı kararı kabul etmişti. Kararda arabuluculuk faaliyetlerinin önemi vurgulanarak, BM'ye üye tüm ülkelerden, uyuşmazlıkların barışçıl çözümünde, ihtilafların önlenmesi ve çözümünde uygun olduğu durumlarda arabuluculuk yapmaları ya da BM'nin ve diğer bölgesel kuruluşların arabuluculuk kapasitelerini kullanmaları istenmiş, bu kapsamda üye ülkelere arabuluculuk faaliyetlerine maddi kaynak ayırmaları çağrısında bulunulmuştu. Genel Sekreterden ilk kez arabuluculuk konusunda ''rehber ilkeler'' geliştirmesi de istenilen kararın, BM sistemi içinde doğrudan arabuluculuk konusuna ilişkin ilk karar olması dolayısıyla BM'de gelecek dönemde aynı alanda kabul edilebilecek kararlar ve diğer belgeler için referans niteliği taşıdığı bildirilmişti. New York ve Ankara'daki diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre Türkiye, söz konusu BM Genel Kurulu kararı kapsamında, kendisinin de bulunduğu geniş coğrafyada, BM'ye bağlı bölgesel bir arabuluculuk merkezi açma konusunda girişim başlattı. Türkiye, BM'nin arabuluculuk çalışmalarına destek olacak ve bu çalışmaları tamamlayacak şekilde, İstanbul'daki tüm BM birimlerine tahsis edilecek bir arazide, bölgesel bir arabuluculuk merkezi kurma planlarını bugünlerde detaylandırıyor. Türkiye'nin İstanbul'u bir ''BM şehri'' haline dönüştürmek istediğine dikkati çeken diplomatik kaynaklar, Türkiye'nin, BM'nin olabildiğince çok kurumunu, birimini, programını İstanbul'a çekmeyi hedeflediğini, bu kapsamda İstanbul'da bölgesel merkez ya da ofis açacak BM kurumlarına Türkiye'nin evsahibi ülke olarak gerekli kolaylıkları sağlayacağını belirttiler. BM'nin arabuluculuk konusunda bölgesel bir merkezinin bulunmadığına işaret eden kaynaklar, BM Siyasi İşler Dairesine bağlı Arabuluculuk Bölümünün direktörlüğünü Büyükelçi Levent Bilman'ın yaptığını hatırlatarak, bu bölümle de temas içinde olduklarını belirttiler. BM Genel Kurulu'nun Türkiye ve Finlandiya'nın girişimiyle kabul ettiği kararda, BM'nin arabuluculuk ve önleyici diplomasi alanında kapasitesinin artırılmasının öngörüldüğünü ifade eden diplomatik kaynaklar, Türkiye'nin İstanbul'da bölgesel arabuluculuk merkezi kurma fikrinin de son derece yerinde bir öneri olduğunu söylediler. İstanbul'da kurulması planlanan bölgesel arabuluculuk merkeziyle BM'nin, bölgedeki ülkelere, bölgesel örgütlere arabuluculuk konusundaki yardımlarını geliştirmesinin ve artırmasının öngörüldüğünü belirten kaynaklar, Türkiye'nin BM içinde artan ağırlığı ve rolünün, arabuluculuk konusunda BM içinde de bir hareketlilik, ivme ve ilgi oluşturduğuna dikkati çektiler. Projenin henüz planlama aşamasında olduğuna da işaret eden kaynaklar, İstanbul'da bölgesel bir arabuluculuk merkezinde arabulucuların eğitimine, özellikle kadın ve gençlerin bu konuda eğitilmelerine özel önem vereceklerini, etkin arabuluculuğun nasıl olması gerektiği, eşgüdümün nasıl sağlanabileceği konusunda çalıştayların da yapılabileceğini kaydettiler. -Büyükelçi Apakan- Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ertuğrul Apakan da A.A muhabirinin konuyla ilgili sorusu üzerine, Türkiye'nin ve Finlandiya'nın girişimiyle BM Genel Kurulu tarafından arabuluculuk konusunda kabul edilen kararın, BM'nin arabuluculuk çalışmalarına çerçeve oluşturduğunu belirterek, bu çalışmalar çerçevesinde Türkiye'nin İstanbul'da, bölgede ve uluslararası alanda arabuluculuk konusunda bir merkez oluşturmak üzere BM ile temaslarını sürdürdüğünü bildirdi. 66. Dönem BM Genel Kurulu üst düzey toplantıları sırasında arabuluculuk konusunun etraflı bir şekilde ele alındığını ifade eden Apakan, gelecek dönemde İstanbul'da arabuluculuk merkezi kurulması konusundaki çalışmalarda ileri safhaya geçildiğini teyit etti. Büyükelçi Apakan, gelecek dönemde Genel Kurul'da yine Türkiye'nin öncülüğünde arabuluculuk konusunda yüksek düzeyli bir oturumun düzenlenmesinin düşünüldüğünü de bildirdi. Öte yandan 66. Dönem BM Genel Kurulu'nun başkanı Katarlı Abdülaziz El Nasır da Türkiye'nin BM'deki arabuluculuk girişimlerine paralel şekilde arabuluculuk konusunu Genel Kurul'un kendi dönemindeki teması olarak belirledi. Bölgede kendi ülkesi Katar'ın da arabuluculuk faaliyetleri bulunan El Nasır, Türkiye'den bir diplomatı da arabuluculuk konusunda çalışmak üzere kendisine danışman olarak aldı. Diplomatik kaynaklar, Genel Kurul başkanının ilk kez arabuluculuk konusunda kendisine bir danışman atadığını, bu danışmanın da Türk olmasının önemli olduğunu belirttiler. El Nasır'ın Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile Genel Kurul toplantıları sırasında yaptığı görüşmede de bu yıl BM Genel Kurulu için önemli ve öncelikli gördüğü konular arasında Türkiye'nin de öne çıkardığı ''uzlaşma ve arabuluculuk'' konusunun yer aldığını söylediği, ikilinin bu kapsamda BM'nin arabuluculuk kapasitesinin artırılması üzerinde durdukları belirtilmişti. 66. Dönem BM Genel Kurulu genel görüşmelerinde ülkelerinin uluslararası meselelere ilişkin görüşlerini açıklayan BM üyesi pek çok ülkenin devlet ve hükümet başkanları ile yüksek temsilcileri de konuşmalarında BM'nin arabuluculuk kapasitesinin artırılması gerektiğini söylemişlerdi.
