Mayısta işsizlik geçen yılın mayıs ayına göre 4.4 puan arttı. Ülkede hâlâ dört gençten biri işsiz.
Türkiye’deki işsiz sayısı, Mayıs 2009 döneminde, geçen
yılın aynı dönemine göre 1 milyon 179 bin kişi artarak 3 milyon 382 bin
kişiye yükseldi.
Geçen yılın mayıs ayında 2 milyon 203 bin kişi, bu yılın nisan ayında
ise 3 milyon 618 bin kişi işsizdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
verilerine göre, işsiz sayısı, nisan ayına göre mayısta 236 bin kişi
azalmış oldu. İşsizlik mayıs döneminde yüzde 13.6 ya geriledi. İşsizlik
bir yıllık dönemde 4.4 puan artarken, işsiz sayısı bir yıllık dönemde 1
milyon 179 bin kişi arttı. Kentte işsizlik oranı yüzde 16.5 olurken,
kırsalda ise yüzde 7.8 olduğu belirlendi.
Mayıs döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine
göre 387 bin kişi azalarak 21 milyon 455 bin kişiye düşerken, genç
işsizlik oranı ise yüzde 24.9 oldu. Bu her dört gençten birinin işsiz
gezdiğini gösteriyor.
Tarımda artış var
Mevcut işsizlerin yüzde 11’ini (373 bin kişi) bu dönemde işten
ayrılanlar oluşturdu. Mayısta istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın
aynı dönemine göre 387 bin kişi azalarak, 21 milyon 455 bin kişiye
düştü. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 69 bin kişi artarken,
tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 455 bin kişi azaldı. Kentsel
yerlerde işsizlik oranı 5.4 puanlık artışla yüzde 16.5, kırsal yerlerde
ise 2.5 puanlık artışla yüzde 7.8 oldu. Genç nüfusta işsizlik oranı
geçen yılın aynı dönemine göre 8.3 puan artarak yüzde 24.9 düzeyine
yükseldi.
Genç nüfusta işsizlik nisanda 26.5 olmuştu. Tarım dışı işsizlik oranı
geçen yılın aynı dönemine göre 5.5 puanlık artışla yüzde 17 düzeyine
çıktı. Bu oran erkeklerde geçen yılın aynı dönemine göre 5.4 puanlık
artışla yüzde 15.8, kadınlarda ise 5.4 puanlık artışla yüzde 21.1 oldu.
Mayıs döneminde istihdam edilenlerin yüzde 25.3’ü tarım, yüzde 18.6’sı
sanayi, yüzde 6’sı inşaat, yüzde 50.1’i ise hizmetler sektöründe yer
aldı.
Ümitsizler 723 bine çıktı
Mayıs’ta iş aramayıp, çalışmaya hazır olanların sayısı yüzde 7.3
artışla 1 milyon 944 bine yükselirken, iş bulma ümidi olmayanlar yüzde
2.7 artarak 723 bine çıktı. Mayıs döneminde Türkiye’de kurumsal olmayan
nüfus bir önceki yılın aynı dönemine göre 818 bin kişilik artış ile 70
milyon 435 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 875
bin kişi artarak 51 milyon 575 bin kişiye ulaştı. Mayıs döneminde
istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 387 bin
kişi azalarak 21 milyon 455 bin kişiye düştü. Bu dönemde tarım
sektöründe çalışan sayısı 69 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde
çalışan sayısı ise 455 bin kişi azaldı. Aynı dönemde istihdam
edilenlerin yüzde 25.3’ü tarım, yüzde 18.6’sı sanayi, yüzde 6’sı
inşaat, yüzde 50.1’i ise hizmetler sektöründe olduğu belirlendi.
Yüzde 25.4’ü çıkarılanlar
Geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında, tarım sektörünün
istihdam edilenler içindeki payının 0.8 puan, hizmetler sektörünün
payının 1.2 puan arttığı, buna karşılık sanayi sektörünün payının 1.8
puan, inşaat sektörünün payının ise 0.2 puan azaldığı görüldü. Genç
işsizlik oranı ise aynı dönemde 24.9 oldu.
Kayıt dışı oranı yüzde 44.6
İşsizliğin yüzde 25.1’i çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler,
yüzde 25.4’ünü işten çıkarılanlar, yüzde 14.2’sini kendi isteğiyle
işten ayrılanlar, yüzde 9.8’ini işyerini kapatan-iflas edenler, yüzde
7.2’sini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 8.2’sini öğrenimine devam
eden veya yeni mezun olanlar, yüzde 10.1’ini diğer nedenler oluşturdu.
Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı
olmadan çalışanların oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 0.6 puanlık
artışla yüzde 44.6 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, geçen yılın aynı
dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların
oranı yüzde 88.4’ten yüzde 86.6’ya düşerken, tarım dışı sektörlerde
yüzde 29.6’dan yüzde 30.4’e yükseldi. Mayıs döneminde, Türkiye
genelinde işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.8
puanlık artışla yüzde 48.2 oldu. Erkeklerde işgücüne katılma oranı
geçen yılın aynı dönemine göre 0.1 puanlık artışla yüzde 70.5’e,
kadınlarda ise 1.3 puanlık artışla yüzde 26.6’ya yükseldi.
Kentsel yerlerde işgücüne katılma oranı 0.8 puanlık artışla yüzde 45.8,
kırsal yerlerde ise 0.3 puanlık artışla yüzde 53.6 seviyesinde
gerçekleşti. Toplam işgücünün yüzde 17.6’sını 15-24 yaş grubundakiler
oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde işgücüne katılma oranı yüzde 46
iken, yükseköğretim mezunlarında bu oran yüzde 78 olduğu belirlendi. Bu
arada toplam kamu istihdamı 2 milyon 974 bin kişi.
Betam: İyimser olmak için henüz erken
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi
Betam’a göre işsizlikte bir azalma yok. Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ve
Araştırma Görevlisi Onur Altındağ tarafından hazırlanan işsizlik
analizinde, mayıs ayına ait ham işgücü rakamlarında tarım dışı
istihdamın nisan ayına göre 300 bin kişi artarak ve işsizlik oranının
yüzde 18.2’den yüzde 17’ye düştüğü belirtiliyor.
Betam’ın analizi
şöyle: “Tarım dışı istihdamda görünen artış büyük oranda mevsimselliğe
bağlı. Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre mayıs ayında tarım
dışı istihdam edilen kişi sayısı nisan ayına göre yaklaşık 15 bin 600
kişi gerilerken, tarım dışı işsizlik oranı da yüzde 18.4’ten 18.6’ya
çıkmış bulunuyor. TÜİK’in mayıs ayına ait ham işgücü rakamlarına
baktığımızda tarım dışı işsizliğin nisan ayına göre yüzde 18.2’den
yüzde 17’ye düştüğünü görüyoruz. Tarım dışı işsiz sayısı 217 bin
azalırken tarım dışı istihdam da buna paralel olarak 300 bin kişi
artmış durumda. Buna rağmen tarım dışı istihdamda görünen bu artış
büyük oranda mevsimselliğe bağlı. İşsizliğin gerçek seyrini
izleyebilmek için mevsimsel etkiden arındırılmış olması gerekiyor.
Nisan ayına göre tarım dışı işsizlik oranı yüzde 18.4’den yüzde 18.6’ya
çıkarken tarım dışı işsiz sayısı da 3.6 milyona dayanmış durumda. Mayıs
ayı iş gücü verilerine bakarak iyimser olmak için henüz erken. Bununla
birlikte, istihdamdaki düşüşün yavaşladığı ve buna paralel olarak
işsizlik artışının zayıfladığı görülüyor.
Dört kişiden biri bir yıldır iş arıyor
-Yüzde 71.9’u erkek
-Yüzde 60.4’ü lise altı
-Yüzde 26.1’i bir yıl ve daha uzun süredir iş arıyor
-İşsizler sıklıkla (yüzde 31.4) ‘eş-dost’la iş arıyor
-Yüzde 90.1’i (3 milyon 47 bin kişi) daha önce bir işte çalışmış
-Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 47,4’ü hizmetler,
yüzde 25.7’si sanayi, yüzde 16.8’i inşaat, yüzde 7.6’sı tarım
sektöründe çalışmış, yüzde 2.5’i ise 8 yıldan önce işten ayrılmış
-İşsizlerin yüzde 25.1’ini çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler,
yüzde 25.4’ünü işten çıkarılanlar, yüzde 14.2’sini kendi isteğiyle
işten ayrılanlar, yüzde 9.8’ini işyerini kapatan/iflas edenler, yüzde
7.2’sini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 8.2’sini öğrenimine devam
eden veya yeni mezun olanlar oluşturdu.
-Mayıs döneminde 1 milyon 820 bin kişi işe yeni başlamış veya iş
değiştirmiş olup, bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 8.5 oldu.
-Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 16.5’i sanayi,
yüzde 32.1’i hizmetler, yüzde 25.3’ü inşaat, yüzde 26.1’i ise tarım
sektöründe işe başladı. Mevcut işsizlerin yüzde 11’ini bu dönemde işten
ayrılanla. Bu dönemde 373 bin kişinin işten ayrıldı.
