TÜİK verilerine göre Türkiye’de iş arayanların sayısı bir yıl öncesine göre 5 kat artarak 1 milyon 937 binle rekor kırdı. Bu artışta Türkiye’ye yerleşen Suriyelilerin etkisinin büyük olduğu belirtiliyor.
Son açıklanan Ekim 2014 rakamlarına göre işsizlik oranı yüzde 10.6’ya ulaştı. Bu da 3 milyon 95 bin kişinin işsiz olduğunu ortaya koydu. Türkiye’de bir taraftan işsiz sayısı hızla artarken diğer taraftan işgücünde de rekor kırılıyor. İstihdam edilenlerle işsizlerin oluşturduğu ‘işgücü’ sayısı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Ekim 2014’te 29 milyon 153 bine ulaştı. Ekim 2013’te bu sayı 27 milyon 216 bin kişi idi. Yani bir yılda 1 milyon 937 bin kişi iş bulmaya çalıştı. Bu rekor çünkü çok değil sadece 1 yıl öncesinde iş arayanların sayısı sadece 435 bin kişiydi. 5 katlık bir artıştan bahsediyoruz.
Peki bu neden böyle? Elbette işgücüne katılan kadınların bunda etkisi büyük ama bir şey daha var ki TÜİK bile reddedemiyor: ‘Suriyeliler.’ Eğer ikametgahları var ise Suriyeli mülteciler de TÜİK’in işsizlik hesabına dahil oluyor. Yani milliyet değil ikametgah önemli. Unutmayalım ki, son dönemde 1 milyon 517 bin Suriyeliye de ‘biyometrik kimlik’ verilerek kayıt altına alınmıştı. TÜİK mevsim etkilerinden arındırılmış verilerine göre Ekim 2012’den Ekim 2013’e işgücünde artış 435 bin kişi idi. Aslında 2013 yılı boyunca bu artış 1 milyonlar seviyelerinden başlayıp yılın sonlarına doğru azaldı. 2014’e gelindiğinde ise işgücü artışı hız kazandı. Yılın başında 1 milyon kişi artan işgücü zirveye Ekim 2014’te çıktı. Tam 1 milyon 937 bin kişi iş aramaya başladı. Bunun 1 milyon 358 bini istihdama dahil olurken 579 bini işsizler ordusuna katıldı. Yine işgücü artışı gibi işsiz sayısındaki artış da 2014’te eski yılları katlayarak gitti.
Milliyet önemsiz
İşsizlik verilerindeki bu büyük değişim akla Suriyeli mültecilerin bu rakamlara etki edip etmediğini getiriyor. TÜİK’in Hanehalkı İşgücü Verileri’ni hazırlayan uzmanı Murat Karakaş buna ilişkin sorularımızı yanıtladı. Karakaş “2014 Şubat ayından itibaren işgücü anketi metodolojisinde ciddi bazı değişikliklerimiz oldu. Kurum olarak biz bu değişiklikleri eski seri üzerinde yansıtmaya çalıştık ama bu iki dönem arasında uygulama ve örnekleme açısından bir takım farklılıkların olduğu unutulmamalıdır” dedi.
Suriye meselesine gelince Karakaş’ın yanıtı şöyle: “Eğer bizim anket yaptığımız adreste bir yabancı ikamet ediyorsa bu kişilerle de anket yapılması kapsamımız dâhilindedir. Ancak anketteki etkinin ölçüsünü ortaya koymak çok zor tabiki.. Ayrıca işgücünün artışında önemli bir payın da işsiz sayısının artışından kaynaklandığı görülmektedir.” Yani TÜİK’in anketörleri işgücü anketine çıktıklarında anket yaptıkları kişilerin milliyetiyle ilgilenmiyor. Tek ilgilendikleri ikametleri. Eğer ikamet edilen adreste Suriyeli var ve iş arıyorum, iş bulsam çalışırım diyorsa hem işgücüne, hem de işsizlik sayısına dâhil oluyor. TÜİK de bu rakamlarda Suriyelilerin de katkısı olduğunu reddedemiyor.
1.5 milyon Suriyeliye ‘biyometrik’ kimlik
Fevzi Kızılkoyun’un Hürriyet’te yayınlanan haberine göre Türkiye’ye sığınan 1 milyon 652 bin Suriyelinin 1 milyon 517 bininin kayıt altına alınarak ‘biyometrik kimlik’ verildiğini yazmıştı. Habere göre biyometrik kimliklerde Suriyelilerin parmak izleri ile kişisel bilgileri bulunuyor. Kayıt altına alınmasıyla Türkiye’ye sığınan Suriyelilere yardım ulaştırılması, işe girmeleri, eğitim ve sosyal yaşama dâhil olmaları kolaylaşacak.
İşgücü anketi kimi kapsıyor?
Ankette Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan hanelerde bulunan tüm kişiler kapsanıyor. Ankette okul, yurt, otel, çocuk yuvası, huzurevi, hastane ve hapishanede bulunanlar ile kışla ve ordu evlerinde ikamet edenler kapsanmıyor.
