T24 - İngiliz Guardian gazetesi, bir Amerikalı akademisyenin ortaya çıkardığı belgelere göre, İsrail'in Güney Afrika'ya 1975'de nükleer savaş başlıkları satmayı önerdiğini yazdı.
Haber, bugüne kadar nükleer silah sahibi olup olmadığını resmen açıklamayan ve bu konuda "belirsizlik" politikası izleyen İsrail tarafından yalanlandı.
Gazetenin haberine göre, Amerikalı akademisyen Sasha Polakow-Suransky, İsrail'in Güney Afrika ile ırk ayrımcılığına dayalı, beyazların azınlık (apartheid) yönetimi sırasındaki ilişkilerini konu alan kitabı için yaptığı araştırmalar sırasında ele geçirdiği belgeler, İsrail'in nükleer silahı olduğuna ilişkin ilk somut kanıtı da ortaya koydu.
Güney Afrika'da apartheid dönemi sonrası kurulan hükümet, Amerikalı akademisyenin talebiyle iki ülke arasında üst düzey yetkililer arasında 1975'de yapılan görüşmelerin, çok gizli bölümleri dahil, belgelerinin gizliliğini kaldırdı.
Guardian'ın Washington muhabiri Chris McGreal'in haberine göre, fotoğraflarına da yer verilen belgeler, İsrail'in, nükleer silahlara sahip olduğunu ne kabul, ne de reddetmesine rağmen, nükleer silaha sahip olduğu konusunda deliller sunuyor.
Bu belgelere göre, dönemin Güney Afrika Savunma Bakanı P.W.Botha'nın nükleer savaş başlıkları talebine karşılık dönemin İsrail Savunma Bakanı, şimdiki Cumhurbaşkanı Şimon Peres de "üç farklı boyutta" savaş başlığı satmayı önerdi.
Haberde İsrailli yetkililerin, Güney Afrika hükümetinin, Polakow-Suransky'nin isteği üzerine söz konusu belgeler üzerindeki gizlilik kararını kaldırmasını engellemeye çalıştığı da kaydedildi.
Gazetenin haberine göre, söz konusu nükleer anlaşma, kısmen fiyatı yüzünden sonuçlanamadı.
Guardian muhabiri ayrıca, bu belgelerin, "İsrail'in, nükleer silaha sahip olsa bile, 'sorumluluk sahibi' bir güç olduğu için bu silahları kötüye kullanmayacağı, ancak İran gibi ülkelere güvenmenin mümkün olmadığı yolundaki argümanlarını da zedeleyeceği" yorumunu yaptı.
İsrail'den yalanlama
İsrail ise "asılsız" olarak nitelediği haberi yalanladı.
Cumhurbaşkanı Şimon Peres'in sözcüsü Ayelet Frisch, yaptığı açıklamada, iki ülke (Güney Afrika-İsrail) arasında gazetede bahsedildiği şekilde "hiçbir zaman bir görüşme olmadığını" söyledi.
Frisch ayrıca, haber yayımlanmadan önce Peres'in yorumunu almak üzere aranmadığını belirterek, gazetenin cumhurbaşkanlığı bürosundan yorum almaya çalışmamasından üzüntü duyduklarını da kaydetti.
Nükleer silah sahibi olduğunu ne doğrulayan, ne de yalanlayan İsrail'in Dimona reaktöründe 200'ü aşkın nükleer savaş başlığı olduğuna ilişkin dünyada yaygın bir kanı bulunuyor.
İsrail ile Güney Afrika arasındaki nükleer işbirliğine ilişkin ilk şüpheler, 1979'da bir ABD uydusunun Hint Okyanusu üzerinde gizemli bir ışıltı tespit edilmesiyle gündeme getirilmişti. Amerikan CBS televizyonu, bunun iki ülkenin yaptığı nükleer deneme olduğunu kaydetmişti.
