İran'ın Irak'taki etkisini gösteren belgeler basına sızdı: 'Hedeflerden biri, Kürdistan'ın kurulmasının önlenmesi'
19 Kasım 2019 15:57
Amerikan New York Times (NYT) gazetesi, İran'ın istihbarat faaliyetleri aracılığıyla Irak'ta askeri, siyasi ve dini etkisini yayma çabalarını gözler önüne seren belgeler yayımladı. İran istihbaratının yazışmalarını içeren 700 sayfalık belgeler, önce haber sitesi The Intercept'e sızdırıldı, ardından NYT ile paylaşıldı. Gazeteye göre İran'ın hedefleri arasında "bağımsız bir Kürdistan devletinin kurulmasının engellenmesi" de var.
NYT, belgeleri sızdıran kaynağın istememesi nedeniyle kendisiyle buluşulmadığını ancak belgelerin The Intercept ile birlikte teyit edildiğini yazdı.
Söz konusu kişi gizli yazışmaları sızdırma nedenini, "İran'ın ülkemde neler yaptığını dünyanın bilmesini istiyorum" sözleriyle açıkladı.
Belgeler çoğunlukla İran'ın Irak'taki istihbarat görevlilerinin 2014-2015 dönemindeki yazışmalarını içeriyor. NYT'ye göre belgeler, 2003 yılında ABD'nin Irak'ı işgali sonrası, Irak'ın nasıl adım adım İran'ın nüfuzu altına girdiğini gözler önüne seriyor.
İran'ın hedefleri
NYT, belgelerde İran'ın Irak'taki istihbarat faaliyetlerinin genel olarak "adım adım ilerleyen, profesyonel ve çıkar odaklı" bir görünüm sergilediğini belirtiyor. Gazete belgelere dayanarak, İran'ın istihbarat faaliyetlerinin ana hedeflerini şu şekilde özetliyor:
İran'ın toprak bütünlüğünü tehdit edebileceği endişesiyle bağımsız bir Kürdistan devletinin kurulmasının ve Irak'ın bölünmesinin, Sünni militanların İran sınırında varlık göstermelerinin, Şii Müslümanların hedef haline geleceği bir mezhep savaşının engellenmesi.
NYT'nin haberinde, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani'nin Irak Şam İslam Devleti'ni (IŞİD) ortadan kaldırmak için de çaba gösterdiklerini ancak temel hedeflerinin "Irak'ın İran'a bağımlı bir ülke olmasını sürdürmek ve Tahran'a sadık yetkililerin iktidarda kalmasını sağlamak" olduğu belirtiliyor.
Kerbela kentindeki Şii Müslüman hacılar Kasım Süleymani'nin fotoğrafıyla yürüyor
Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi'nin İran ile 'özel ilişkileri'
Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi'nin İran ile "özel ilişkileri" olduğu da gazetenin belgelere dayandırdığı iddialar arasında.
Söz konusu belgelerin kamuoyuyla paylaşılması, Irak'ta haftalardır Başbakan Abdülmehdi'nin istifası ve ülkede İran etkisinin sonlandırılması talebiyle düzenlenen protestoların olduğu bir döneme denk geliyor.
Protestolarda sıklıkla İran bayrakları yakılıyor.
Şiilerin kutsal kenti Kerbela'da İran Konsolosluğu önündeki şiddet olaylarında da bina ateşe verilmek istenmişti.
3 Kasım'da Kerbela'daki protestolarda İran Konsolosluğu'nu koruyan duvarlar ateşe verildi
Reuters haber ajansı, Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani'nin Ekim ayında Bağdat'ta gerçekleştirdiği bir gizli toplantıyla, Irak Başbakanı Abdülmehdi'nin görevden alınmasını engellediğini bildirmişti.
NYT, İran'ın ulusal güvenliği için hayati olarak gördüğü Irak, Suriye ve Lübnan'daki politikalarının İran Devrim Muhafızları ve ona bağlı özel kuvvetler olan Kudüs Gücü tarafından şekillendirildiğini yazıyor.
Gazete, İran'da mevcut ve geçmiş yönetimde yer alan kaynaklara dayanarak, İran'ın bu ülkelere Dışişleri Bakanlığı yerine Devrim Muhafızları'nda görevli kişiler arasından büyükelçi atadığını yazıyor. Bu kaynaklar, Irak'ta Devrim Muhafızları ve istihbarat çalışanlarının da birlikte hareket ettiklerini belirtiyor.
Bulgular Tahran'daki konuyla ilgili merkezlere gidiyor, daha sonra İran Ulusal Güvenlik Yüksek Şurası'na rapor halinde sunuluyor.
'CIA için çalışan Iraklı muhbir bilgilerini İran'a sattı'
Belgelere göre, 2011 yılında Amerikan askerlerinin Irak'tan çekilmesinin ardından İran, Amerikan Merkezi Haber Alma Teşkilatı (CIA) için çalışan Iraklı muhbirlerin, bundan sonra kendilerine bilgi aktarmalarını istiyor.
Belgelere göre bu kişilerden biri olan, CIA tarafından "Donnie Brasco" olarak bilinen muhbir, can güvenliğinden endişe ettiği için korunma karşılığında İranlı yetkililere yanaşıyor ve Amerikalıların Irak'taki istihbarat faaliyetleri hakkında bildiği her şeyin satılık olduğunu söylüyor:
CIA ajanlarının kaldığı güvenli evler, CIA ajanlarının muhbirlerle buluştuğu otellerin ismi, silahının ve iz sürme eğitiminin detayları ve hatta ABD için muhbir olarak çalışan diğer Iraklıların isimleri.
Söz konusu kişi İranlı yetkililere, ABD için El Kaide'yi hedef alan bir program kapsamında 2008'den itibaren 18 ay çalıştığını söylüyor. Bu kişi ayda 3 bin dolarlık maaşın yanı sıra bir kereliğine mahsus olmak üzere kendisine 20 bin dolar ve bir araba verildiğini de kaydediyor.
Belgelere göre "Donnie Brasco", İran için CIA hakkındaki bildiklerine dair bir rapor yazmayı kabul ediyor.
NYT, CIA'in konuyla ilgili yorum yapmayı reddettiğini de yazdı.
