Almanya, Fransa ve İngiltere ABD yaptırımlarına karşın İran'la ticaret yapmak amacıyla INSTEX adlı bir mekanizma kurdu. Avrupa Birliği de mekanizmaya "tam destek" verdiğini duyurdu.Almanya, Fransa ve İngiltere aylar süren hazırlıkların ardından ABD'nin İran'a uyguladığı yaptırımlardan muaf kalmak amacıyla yeni bir mekanizma kurdu. Almanya hükümeti Perşembe günü konuya ilişkin yaptığı açıklamada, mekanizmanın kurulduğunu resmi olarak duyurdu. Açıklamada ABD'nin yaptırımlarına rağmen ticarete devam edebilmek için "bir adım atıldığı" belirtildi. İran ile varılan nükleer anlaşmanın devam etmesinin Almanya için önemli olduğu vurgulandı.
INSTEX (Instrument in Support of Trade Exchanges) adını taşıyan ve merkezi Fransa'da bulunacak mekanizmanın yöneticiliğini Almanların devralması bekleniyor.
AB'den tam destek
AB Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini Bükreş'te konuya ilişkin yaptığı açıklamada, AB'nin İran ile yapılan nükleer anlaşmaya bağlı kalacağını vurguladı ve ABD’nin ekonomik yaptırımlarına rağmen İran ile yasal olarak ticaret yapmanın bu mekanizma sayesinde mümkün olacağını söyledi.
Mekanizmaya AB’nin "tam destek" verdiğini açıklayan Mogherini, bunun transatlantik ilişkilerde bir kötüleşmeye yol açmasını da beklemediğini belirtti. ABD hükümeti ile Ortadoğu'daki çatışmalardaki tartışmalı rolü dahil, İran hakkındaki bir dizi konuda görüşmeler yürüttüğünü kaydeden politikacı, "O nedenle bir tehlike görmüyorum" diye konuştu.
İran ile ticaret nasıl mümkün olacak?
ABD Başkanı Donald Trump, Mayıs ayında İran'la Batılı ülkeler arasında imzalanan nükleer anlaşmayı tek taraflı feshetmiş ve İran'a karşı yaptırımların yeniden yürürlüğe girmesi kararı almıştı. Anlaşmaya bağlı kalan Avrupa Birliği (AB) ise ABD yaptırımlarına karşın İran ile ticaret yapmanın yollarını arıyor.
İran'la ticaretin önündeki en büyük engellerden biri, ticari işlemlere müdahil olan bankaların ABD yaptırımlarının hedefi haline gelmesi. Almanya, Fransa ve İngiltere bu özel ödeme kanalı ile Avrupalı şirketlerin İran'dan yapılan ithalatın karşılığında İran'a ihracat yapabilmesini öngörüyor. Bir tür takas piyasası oluşturması öngörülen mekanizma kapsamında, İran'ın ihraç ettiği ürünler karşılığında para yerine ürün alması planlanıyor.
Almanya, Fransa ve İngiltere'nin başını çektiği ödeme mekanizmasına, diğer AB ülkelerinin ikinci aşamada katılması bekleniyor.
AFP,DW/BÖ,HT/BD/GA
© Deutsche Welle Türkçe
