Kerkük İl Meclis üyesi ve Irak Türkmen Cephesi Sözcüsü Ali Mehdi, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin 25 Eylül'de gerçekleştirdiği bağımsızlık referandumunda Türkiye'nin tavrıyla ilgil olarak "Tanklarımızın Habur Kapısı çevresindeki tatbikatı için de “tozu dumana kattılar ama bir şey yok” dedi. Açıkçası Türkmenler umutlarını Türkiye'ye bağlamışlar ama ne olacaksa bunun bir an önce olmasını istiyorlar" dedi.
Sözcü yazar Saygı Öztürk'ün "Katliam olmadan yetişin" başlığıyla yayımlanan (6 Ekim 2017) yazısı şöyle:
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kuzey Irak'taki referanduma tepkisini ‘Bir gece ansızın gelebiliriz” diye açıkladı. Sözcü Mehdi, “Biz orada büyük bir katliama uğrarsak ancak ‘bir gece ansızın gelebilirler' diyoruz. Aksi halde geleceğinizi beklemiyoruz. Gecikildikçe umutlarımız da azalıyor” dedi
Ali Mehdi, Irak Türkmen Cephesi'nin sözcüsü ve aynı zamanda Kerkük İl Meclisi'nin üyesi. Birkaç gündür Ankara'da. Kendisinden başta Kerkük olmak üzere Kuzey Irak'ta neler olduğunu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın “Bir gece ansızın gelebiliriz” açıklamasından sonraki beklentilerini ve bundan sonra neler olabileceğini dinledim.
Irak Türkmenleri, gelen her hükümetten baskı gördü, sinsi siyasetleriyle karşı karşıya kaldı. Saddam döneminde Türkmenlere karşı soykırım, göç gibi mezalimler uygulandı. Kerkük'te yaşayan Türkmenlerin bir kısmı Basra'ya, Ramadiye'ye, Tikrit'e gönderildi. Bazı köyler boşaltıldı. Evleri, arazileri Araplara verildi. 1980'de Türkmen liderler idam edildi.
Umut boşa çıktı
Irak Türkmen cephesi Sözcüsü Ali Mehdi, “Saddam devrilince biz büyük umutla Irak'taki değişimi bekledik. Yeni kurulan Irak Meclisi'nde ABD'nin büyük etkisi oldu. O zaman Türkiye'de 1 Mart tezkeresi geçmeyince ABD, Türkiye'ye karşı tavır aldı, hınçlarını Türkmenlerden çıkardı. Çünkü biz Türküz, Türkiye'ye bağlıyız. O yüzden Irak'ta teşkil olan hükümetlerde Türkmenlere yer verilmedi” diyor.
2005'te Irak Anayasası yazılırken, Türkmenlere çok az yer verildi. Türkmenlerin yaşadığı bölgelerde Türkmencenin resmi dil olduğu vurgulandı. Ama bu uygulamaya tam anlamıyla geçilmedi. 2003'ten sonra kurulan hükümetlerde Türkmenlere bir-iki bakanlık verildi. Kerkük'te büyük bir demografi değişimi yapıldı. Anayasa'nın 140. Maddesi'ne göre gerekenden fazla Kürt, Kerkük'e yerleştirildi.
Değişim böyle başladı
Kerkük'ün nüfusu 2003'te 857 bin iken, Türkmenlerin ağırlığı yüzde 60'tı. Bugün Kerkük'ün nüfusu 1.5 milyon olmasına karşın, Türkmenlerin oranı yüzde 25'e düştü. Bu düşüş, Kerkük'e yerleştirilen 500 bine yakın Kürt'ten kaynaklandı. Seçmen kütüklerinde yapılan hileler nedeniyle Kerkük Meclisi için 2005'ten bu yana seçim yapılmadı. 2010'da yapılan uzun görüşmelerden sonra Kerkük il Meclisi Başkanlığı Türkmenlere, valilik Kürtlere, vali yardımcılığı da Araplara verildi. Böyle bir düzenlemede Türkiye'nin katkısı oldu.
IŞİD, 2014'te Telafer'e, Musul'a, Kerkük ve Tuz Hurmatu çevresindeki köylere girdi. Bunlar da hep Türkmen köyleri. Yaklaşık 500 bin Türkmen göç etti. Bir kısmı Irak'ın içlerine, bir kısmı Türkiye'ye gitti. IŞİD'e karşı Kerkük, Tuz Hurmatu'yu savunma bahanesiyle peşmerge güçleri Kerkük'ü kontrol altına aldı. Irak Hükümeti ise bu duruma suskun kaldı. Süreci, Ali Mehdi şöyle anlatıyor:
Barzani, çıkarı için yaptı
“Barzani ve Talabani partileri 2014'ten bu yana Kerkük'e askeri olarak el koyma hazırlığı başlatmışlardı. Kerkük merkezinde bulunan Irak ordusunu kovarak tam kontrolü sağladılar. Bizim, Türkmen, Arap ve Kürtlerden oluşan Kerkük'te özel bir savunma gücü kurmamızı engellediler.
Irak Merkezi Hükümeti, 2003'ten, 2017 yılı başına kadar Kerkük'ü ihmal etti. Kerkük'te bütün olup bitenlere, emrivakilere göz yumdu. Musul'un, IŞİD'den kurtarılmasından sonra Irak ordusunun gücü ortaya çıktı. Bu Kürtlerde tedirginlik yarattı. Kerkük'e 20 kilometre uzaklıkta olan Havice İlçesi'ne Irak ordusunun saldırmasından sonra, peşmergenin oradan çekilmesi gerekirdi. Çekilmedikleri gibi referandumu gündeme getirdiler.
Irak Türkmen cephesi, referandumun gündeme geldiği ilk günden itibaren bütün Iraklılardan önce tavrını ortaya koydu. Daha sonra Arap ve diğer milletvekilleri ile Irak Hükümeti tehlikeli gördü. Referandumla, Kerkük yine oldu bittiye maruz kaldı, bölge karıştı.
İhtimal içinde savaş da var
Şimdi bölge her ihtimale açıktır. Bunun içinde savaş da var, iç savaş da var. Barzani büyük bir hata yaptı. Kendi şahsi çıkarları için bu referanduma başvurdu. Bugünden sonra ne olacağını biz de bilmiyoruz. Ama biz Türkmenler olarak Kerkük'ü kanımızın son damlasına kadar savunacağız. Hiçbir zaman bir Kürt hakimiyeti altında yaşamayacağız. Cumhurbaşkanı Erdoğan, referanduma tepkisini ‘Bir gece ansızın gelebiliriz' sözleriyle açıkladı. Ancak, bu gecenin gündüzü hâlâ olmadı. Biz orada büyük bir katliama uğrarsak ancak ‘bir gece ansızın gelebilirler' diyoruz. Aksi halde geleceğinizi beklemiyoruz. Biz de bunun barışla çözülmesini istiyoruz.
Adım atan olmadı
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 5 bin ülkücüyü Kerkük'e gönderebileceklerini söyledi. Bunun sadece moral amaçlı olduğunu düşünüyoruz. 2003'ten bugüne kadar hiçbir kurum ve kuruluştan siyasi destek görmedik. 2014'ten sonra Kızılay, TİKA ve AFAD'ın başta Türkmenler olmak üzere Irak'a yardımları oldu.
Referandum öncesi ve sonrası yapılan açıklamalara rağmen değişen bir şey olmadı. Yapılan açıklamaların fiiliyata geçmesini bekliyoruz. Çünkü, Barzani, referandumdan sonra Kerkük'ü ziyaret etti, Irak'ın görevden aldığı vali halen görevine devam ediyor, bu Türkmenler üzerinde artı bir baskı oldu. Ne Merkezi Hükümet'ten, ne de komşu ülkelerden bir adım yok. Hepsi sözde kaldı.
Halk üzerinde ‘ne olacak?' tedirginliği var. Savaş mı çıkacak, Irak Hükümeti'ne mi, yoksa Kürt yönetimine mi bağlanacağız, iç savaş mı çıkar, Kerkük'e ordu mu girecek, peşmerge ile aramızda çatışma mı olacak, sınır kapıları ne olacak? gibi sorular var. Şu anda sınır kapılarında eskiye göre bir değişiklik yok.
Uzarsa ümit kesilir
Bu iş böyle uzarsa ümit kesilir. En büyük zararı Türkmenler görür. Şu ana kadar Türkiye, Orak merkezi hükümeti, İran fiili bir hareket yapmadı. Türk televizyonları izleniyor. İnanın programcıların Kerkük'le, Irak Türkmenleriyle, hatta bölgeyle ilgili bilgileri çok eksik. Yanlış yorumlar yapıyorlar. Kerkük için çözüm 2006 yılında önerdiğimiz Kerkük'e özel statü verilmesidir. Kerkük'teki görevlerin yüzde 32'sinin Türkmen, Arap ve Kürtlere, yüzde 4'ünün Hıristiyanlara verilmesi yönündedir. Çözüm bizce budur. Kerkük için Irak Hükümeti, komşular adım atmazsa Barzani, Kerkük'ü Kürdistan'a bağlar. Zaten niyeti de bu.”
Cephe Sözcüsü Ali Mehdi, açıkçası Ankara'dan umutsuz ayrıldı. Tanklarımızın Habur Kapısı çevresindeki tatbikatı için de “tozu dumana kattılar ama bir şey yok” dedi. Açıkçası Türkmenler umutlarını Türkiye'ye bağlamışlar ama ne olacaksa bunun bir an önce olmasını istiyorlar.
