Türkiye’de hak ihlallerinin araştırılması için kurulan İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu başvuru kabul etmiyor. Kuruma başvurmak isteyenler, kuruma ulaşamıyor.
Birgün'de yer alan habere göre, kurumun kuruluş amacında, “İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesi, kişilerin eşit muamele görme hakkının güvence altına alınması, işkence ve kötü muameleyle etkin mücadele etmek” biçiminde ifadeler yer alıyor.
Kurumun internet sitesi, "http://www.tihek.gov.tr"de ise "Sitemiz güncellenmektedir" ifadesi yer alıyor.
Gazete'de yer alan haber aynen şöyle:
Türkiye’de “İnsan haklarının korunmasına, geliştirilmesine, ayrımcılığın önlenmesine ve ihlallerin giderilmesine yönelik çalışmalar yapmak” için kurulan, İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) görevini yapmıyor. Çeşitli ihlal raporları hazırlayarak kamu kurumlarını harekete geçirme görevi de bulunan kurum bugüne kadar gözle görülür bir adım atmadı.
Gerekçe gösterilmiyor
2012 yılında kurulan ve Başbakanlığa bağlı olan Türkiye İnsan Hakları Kurumu’nun isim değiştirmesiyle 2016 yılının Nisan ayında yeniden kurulduğu duyurulan TİHEK, hak ihlali iddialarının yoğunlaştığı dönemde başvuru kabul etmiyor. Özellikle 15 Temmuz Askeri Darbe Girişimi’nin ardından ilan edilen OHAL ile birlikte artan işkence ve kötü muamelelere maruz kalanların başvurabileceği kurum, tıpkı çalıştığı kurumlardan ihraç edilen on binlerce insanın başvuracağı “OHAL Komisyonu” gibi en çok ihtiyaç duyulan dönemde “gerekçe gösterilmeden” kapalı olarak bekletiliyor.
Kuruluş amacında, “İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesi, kişilerin eşit muamele görme hakkının güvence altına alınması, işkence ve kötü muameleyle etkin mücadele etmek” biçiminde ifadeler yer alan kuruma başvurmak isteyenler, kuruma ulaşamıyor. Bir başkan, bir ikinci başkan olmak ve sekiz üyeden oluşan toplam 11 kişilik kuruma üç üyeyi Cumhurbaşkanı, sekiz üyeyi ise Bakanlar Kurulu atadı. Üye seçiminin tamamen hükümetin eline bırakılması da insan hakkı savunucularının kuruma yönelik en büyük eleştirileri arasında yer alıyor.
OHAL ile birlikte yurttaşların işkenceye ve hak ihlallerine daha çok uğradığı bir dönemde TİHEK’e ulaşılamamasını eleştiren avukat Sinem Hun ise kuruma, “Bir an önce görevini yerine getir” çağrısında bulundu. TİHEK’in bir buçuk yıla yakın zamandır görevini yapmadığının altını çizen avukat Hun, “Kurumun uzun süredir kabul etmemesi ve karar çıkarmaması, devletin ayrımcılık karşıtı hukuk konusunu ne kadar az ciddiye aldığını gösteriyor” dedi.
Bir kuruma ilk kez ayrımcılıkla mücadele etme görevinin verildiğini ve ayrımcılık, dolaylı ve doğrudan ayrımcılık ile mobbing, yıldırma işlemlerinin ilk kez kanunla tanımlandığını belirten Hun, “Bu kazanımların hayata geçmesi henüz mümkün olamamıştır.
Kuruma yapmak istediğim en az üç ayrı ayrımcılık başvurum var. Aynı şekilde kuruma başvurmak için bekleyen bireyler, avukatlar ve kurumlar da var. TİHEK’in iyi çalışması, demokratik ülkelerde olmazsa olmazlardan birisidir. Ulusal İnsan Hakları ve Eşitlik Birimleri, BM’nin 1992 tarihli Paris Prensipleri çerçevesinde kurulması imzacı ülkelerce taahhüt edilen kurumlardandır” dedi.
***
“Standartlarla uyumlu hale getirilmeli”
Avrupa Birliği’nin de bu konuda Avrupa Eşiklik Birimleri (EQUINET) isimli yapılanmalarının olduğuna dikkati çeken Avukat Sinem Hun, “Türkiye her ne kadar üye değilse ve EQUINET’in denetimi dışındaysa da AB’ye girmek isteyen bir ülkenin ulusal düzeyde insan haklarını ve eşitliği denetleyen, izleyen mekanizmasının bir yıldan fazla süredir işlemiyor olması kabul edilemez. Kurumun halihazırdaki görev çerçevesi de eleştirilerin hedefi olmuştur. Avrupa Konseyi’nin insan hakları izleme organı olan ırkçılık ve hoşgörüsüzlüğe karşı Avrupa Komisyonu (ECRI) 2016 gözlem raporunda, ‘TİHEK’in bağımsızlığı ve işleyişi ile ayrımcılık karşıtı mevzuat, ECRI’nin standartlarıyla uyumlu hale getirilmeli’ seklinde tavsiyede bulunulmuştur” şeklinde konuştu.
