İngiltere'de sandıktan zaferle çıkan Muhafazakârlar tek başına iktidarda

Birleşik Krallık'taki genel seçimlerde oyların yüzde 100'e yakını sayıldı. BBC'nin yaptığı hesaplamaya göre, Başbakan David Cameron liderliğindeki merkez sağ eğilimli Muhafazakâr Parti tek başına hükümet kurabilecek. UKIP lideri Nigel Farage seçim yenilgisi nedeniyle istifasını açıklayan ilk parti başkanı oldu. Farage'ın ardından iktidar ortağı Liberal Demokratlar'ın lideri Nick Clegg ve İşçi Partisi lideri Ed Miliband da görevinden ayrıldı.

İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'yı bünyesinde barındıran Birleşik Krallık'ta, 650 bölgeden 642'sinde oylar sayıldı. Milletvekili dağılımı şöyle:

Muhafazakâr Parti: 325

İşçi Partisi: 229

İskoç Ulusal Partisi: 56

Demokratik Birlik Partisi: 8

Liberal Demokratlar: 8

Sein Fein: 4

Diğer Partiler: 11

Oyların yüzde olarak dağılımı ise şu şekilde:

Muhafazakâr Parti: 36.8

İşçi Partisi: 30.5

UKIP: 12.6

Liberal Demokratlar: 7.8

İskoç Ulusal Partisi 4.8

Yeşil Parti: 3.8

Seçimlerden zaferle ayrılan Başbakan David Cameron, eşi Samantha'yla Başbakanlık Konutu'nun bulunduğu 10 Numara'da... Başbakan David Cameron'ın yeniden hükümeti kurmakla görevlendirilmesi bekleniyor. Cameron (TSİ) 14.30'da Buckingham Sarayı'nda İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth tarafından kabul edilecek.

Cameron'ın zaferinin kesinleşmesinin ardından istifalar arka arkaya geldi. UKIP lideri Nigel Farage, seçim yenilgisi ardından istifa eden ilk parti başkanı oldu. Farage'ın ardından iktidar ortağı Liberal Demokrat Parti Başkanı Nick Clegg ve İşçi Partisi lideri Ed Miliband da düzenledikleri basın toplantısıyla görevi bıraktıklarını açıkladı.

Eşi Justine ile birlikte partisinin Genel Merkezi'ne giden Ed Miliband'ın istifa edeceği öne sürüldü.

BBC'nin hesabına göre, Muhafazakâr Parti büyük bir sürpriz yaparak Avam Kamarası'nda 329 sandalyeye sahip olacak. Normal şartlarda, bir partinin tek başına hükümet kurabilmesi için 326 vekil çıkarması gerekiyor. Ancak Kuzey İrlanda'daki Sinn Fein partisinden vekiller parlamentoyu boykot ederek Avam Kamarası'ndaki yerlerini almayacakları için Muhafazakâr Parti'ye 323 sandalye dahi yetecek.

Muhafazakâr Parti'nin lağvedilen parlamentonda 302 milletvekili bulunuyordu. İşçi Partisi ise seçimlerden önce 256 milletvekiliyle parlamentoda temsil ediliyordu. Büyük kan kaybeden Liberal Demokratlar, 56 sandalyeye sahipti.

Seçim öncesi anketlerde Muhafazakâr Parti ve İşçi Partisi kafa kafaya gösteriliyordu. Ancak sandık çıkış anketi, İşçi Partisi'ni hüsrana uğrattı. Sonuçları yorumlayan İşçi Partisi lideri Ed Miliband, "Bizim için oldukça moral bozucu ve zor bir geceydi" dedi. Seçimlerin bir diğer kaybedeni de Liberal Demokratlar oldu.

 

‘Birahanelerde, çamaşırhanede oy kullandılar’

 

Birleşik Krallık'ta Türkiye'dekinin aksine seçim barajı yok ve dar bölge sistemi uygulanıyor. Her bölgeyi temsilen bir milletvekili Avam Kamarası'na giriyor.

 

Sandık çıkış anketi sonucu kısmen yanılttı

 

BBC, Sky News ve ITV'nin yaptırdığı sandık çıkış anketi ise Muhafazakâr Parti'nin 316 sandalye çıkaracağına işaret ediyordu. Bu ankete göre, Ed Miliband liderliğindeki merkez sol eğilimli İşçi Partisi ise Avam Kamarası'ndaki 650 sandalyeden 239'unu alacaktı.

Sandık çıkış anketi, seçimlerden kaç milletvekili çıkaracağı en çok merak edilen partilerden biri olan İskoç Ulusal Partisi'nin ise 58 sandalye kazanacağını öngörüyordu.

 

BBC'nin hesabına göre, Muhafazakâr Parti büyük bir sürpriz yaparak Avam Kamarası'nda 329 sandalyeye sahip olacak. Normal şartlarda, bir partinin tek başına hükümet kurabilmesi için 326 vekil çıkarması gerekiyor. Ancak Kuzey İrlanda'daki Sinn Fein partisinden vekiller parlamentoyu boykot ederek Avam Kamarası'ndaki yerlerini almayacakları için Muhafazakâr Parti'ye 323 sandalye dahi yetecekti.

Muhafazakâr Parti'nin lağvedilen parlamentonda 302 milletvekili bulunuyordu. İşçi Partisi ise seçimlerden önce 256 milletvekiliyle parlamentoda temsil ediliyordu. Büyük kan kaybeden Liberal Demokratlar'ın 56 sandalyeye sahipti.

Seçim öncesi anketlerde Muhafazakâr Parti ve İşçi Partisi kafa kafaya gösteriliyordu. Ancak sandık çıkış anketi, İşçi Partisi'ni hüsrana uğrattı. Sonuçları yorumlayan İşçi Partisi lideri Ed Miliband, "Bizim için oldukça moral bozucu ve zor bir geceydi" dedi. Seçimlerin bir diğer kaybedeni de Liberal Demokratlar oldu. Hem Miliband hem de Liberal Demokrat Parti lideri Nick Clegg'in bu sonuçların ardından istifa edebileceği konuşuluyor.

Sandık çıkış anketi, seçimlerden kaç milletvekili çıkaracağı en çok merak edilen partilerden biri olan İskoç Ulusal Partisi'nin ise 58 sandalye kazanacağını öngörüyor.

Aynı ankete göre; koalisyonun küçük ortağı Liberal Demokratlar 10, Galler Ulusal Partisi 4, Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP) 2, Yeşiller 2, diğer partiler ise 19 sandalye sahibi olacak.

Bu sonuçlara göre, tek parti hükümeti için gerekli olan 326 sandalyeye çok yaklaşan Muhafazakâr Parti lideri Cameron, koalisyon arayışına gidecek.

Seçim öncesi anketlerde Muhafazakâr Parti ve İşçi Partisi kafa kafaya gösteriliyordu. Ancak sandık çıkış anketi, İşçi Partisi'ni hüsrana uğrattı. Seçimlerin bir diğer kaybedeni de Liberal Demokratlar oldu.

İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'yı bünyesinde barındıran Birleşik Krallık'ta, 650 seçim bölgesi bulunuyor. Ülkede Türkiye'dekinin aksine seçim barajı yok ve dar bölge sistemi uygulanıyor. Her bölgeyi temsilen bir milletvekili Avam Kamarası'na giriyor.

 

İşçi Partisi'nde büyük hayal kırıklığı

 

Lağvedilen parlamentonda 302 milletvekili bulunan Muhafazakar Parti, sandık çıkış anketine göre milletvekili sayısını 14 artırdı. 256 milletvekiliyle parlamentoda temsil edilen muhalefetteki İşçi Partisi ise 17 sandalye kaybetti. Liberal Demokratlar'ın da 56 sandalyeden 10'a düşmesi şaşırttı.

Muhafazakâr Parti'den milletvekili adayı olan Londra Belediye Başkanı Boris Johnson, "Eğer bu anket sonucu doğruysa; bu, Muhafazakârlar için çok çok açık bir zafer. İşçi partisi içinse çok kötü bir gece" dedi.

 

SNP'nin zaferi

 

Ankete göre, seçimlerde en büyük patlamayı ise beklenildiği gibi İskoç Ulusal Partisi (SNP) yaptı. İskoçya'daki 59 bölgeden 58'ini kazanmayı başaran parti, 2010'da sadece altı vekil çıkarabilmişti. İşçi Partisi'nin kalesi konumundaki İskoçya'dan gelen bu sonuçlar Miliband'a ağır bir darbe vurdu. Bu sonuçlar aynı zamanda İskoçya'nın yakın zamanda bir kez daha bağımsızlık referandumuna gidebileceğinin sinyalini verdi.

 

İskoçya sarardı: 2010'daki seçim sonuçları ve düne kadar düzenlenen anketler ışığında yapılan tahminler

 

İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden çıkması için kampanya yürüten AB ve göçmen karşıtı UKIP'in ise sadece iki milletvekilinde kalması dikkat çekti.

22 bin kişiyle görüşüldü

 

İngiliz yayın organları için GfK ve Ipsos MORI araştırma şirketleri tarafından yapılan sandık çıkış anketi kapsamında, ülke genelinde belirlenen 140'dan fazla seçim noktasında 22 bin kişiye hangi partiye oy verdiği soruluyor. 2005 ve 2010'daki seçimlerde sandık çıkış anketleri, resmi sonuçlarla büyük oranda benzerlik göstermişti. Ancak bu kez daha temkinli olan uzmanlar, yanılma payını biraz daha yüksek görüyor.

 

Resmi olmayan ilk sonuçlar

 

Oy verme işleminin sona ermesinin ardından resmi olmayan ilk sonuçlar gelmeye başladı. 650 bölgeden 421'inde oylar sayıldı. Dağılım şöyle:

İşçi Partisi: 170

Muhafazakâr Parti: 169

İskoç Ulusal Partisi: 54

Demokratik Birlik Partisi: 8

Liberal Demokratlar: 6

Diğer partiler: 14

 

Çamaşırhanede bile oy kullanıldı

 

Seçimlerde okul, belediye binası, kilise ve barların yanı sıra birer çamaşırhane, okul otobüsü ve yel değirmenine de sandıklar kuruldu.

Posta yoluyla da oy kullanılan Birleşik Krallık'ta seçmenlerin yaklaşık yüzde 20'si bugünden önce oyunu postayla verdi. Seçimlerde bu yıl ilk defa internet üzerinden de oy kullandı.

İngiltere Başbakanı David Cameron, oy kullanmaya eşi Samantha'yla birlikte gitti. Çift sandığa giderken, oy kullanacakları binanın dışında protesto gösterisi düzenlendi.

İşçi Partisi lideri Ed Miliband ise sandığa eşi Justine ile gitti.

 

‘Partilerin vaatleri’

 

Partilerin hemen hemen hepsi gündemlerini ekonomi, sağlık, eğitim, dış politika ve savunma çerçevesinde şekillendirdi. Seçim öncesi tartışılan konuların başında ekonomi geliyor. Partilerin önceliği bütçe açığını kapatmak, borcu sıfırlamak ve işsizlik oranını düşürmek.

Diğer taraftan Başbakan Cameron’un hâlâ başbakan olması halinde 2017 yılında İngiltere’nin Avrupa Birliği üyeliğinden çıkıp çıkmaması ile ilgili bir referandum sözü var. Ülkeye giren göçmen sayısına sınır getiren ve göçmenlik yasalarını sıkılaştıran Muhafazakar Parti’nin önümüzdeki beş yıllık dönemde de benzer bir göçmenlik politikası izlemesi bekleniyor. Ulusal sağlık sistemindeki kesintilerle eleştirilen Muhafazakar Parti, bu defa sağlık sistemine her yıl ekstra 8 milyar Sterlin ödenek vermeyi vaadediyor.

İşçi Partisi’nin politikaları arasında ise göçmenlerin ilk iki yıl devlet yardımı almamaları, üniversite harçlarının yılda 9 bin sterlinden 6 bin sterline indirilmesi, bütçe açığınının kapatılması ve ulusal sağlık sisteminde kesinti uygulanmaması gibi konular var. Partilerin içinde en iddialı vaadler aşırı sağcı Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP)’ne ait. UKIP, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılması için erken bir referandum yapılması, ülkeye giren göçmen sayısının net bir sayıya düşürülmesi ve Avustralya’dakine benzer puanlı sistemininin getirilmesini istiyor.

 

Dar bölge seçim sistemi

 

Birleşik Krallık'ta uygulanan dar bölge seçim sistemi, yıllardır tartışılan bir konu. Dar bölge sistemini eleştirenler, bunun sadece büyük partilerin işine yaradığını, iktidarın hep iki parti arasında el değiştirdiğini, bu iki partiye verilmeyen milyonlarca oyun boşa gittiğini söylüyor ve nisbi temsile dayalı bir seçim sistemi istiyor.

Dar bölge sistemini savunanlar, temsili sistemlerin istikrarsız koalisyon hükümetleri doğurduğunu söylüyor.

İktidardaki koalisyonun küçük ortağı Liberal Demokratlar'ın girişimi ile Mayıs 2011'de yapılan bir referandumda, seçim sisteminin değiştirilmesi yüzde 67,9'luk bir çoğunlukla reddedilmişti. Referanduma katılım ise yüzde 41 olmuştu.

 

2010'da hükümet beş günde kurulmuştu

 

Katılımın yüzde 65 olduğu 2010 yılındaki son genel seçimden sonra da hiçbir siyasi parti tek başına iktidar olacak oy desteğini alamamış ve koalisyon hükümetini kurma çalışmaları beş gün sürmüştü. Pazarlıkların ardından Muhafazakar ve Liberal Demokrat Parti'nin bir araya gelmesiyle 36 yıl aradan sonra ülkede ilk kez koalisyon hükümeti kurulmuştu.