Dünya devi yatırım bankalarını tarihe gömen, büyüklüğü yaklaşık 3 trilyon dolara ulaşan kurtarma paketleri, faiz indirimleri ve kamuyu bankaların büyük ortağı haline getiren küresel kriz, Türkiye'de de piyasaları sarsmaya devam ediyor. 1.51 YTL'yi aşan dolar 2 yılın en yüksek seviyesine çıkarken, borsa ise 27 bin altına düşerek 2.5 yılın dibine indi. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) yılbaşından bu yana yaşanan kayıp yüzde 52, son bir aydaki düşüş ise yüzde 33,5 oldu. Tüm dünyada bankaları yerle bir eden kriz, Türkiye'de ise bankaları özellikle borsada vurdu. Bankacılık endeksinin yüzde 57 değer kaybettiği bu yıl, İMKB'deki 17 bankanın piyasa değeri 115 milyar dolardan 43.8 milyar dolara indi. Yabancı yatırımcıların satışlarının yoğunlaştığı bu dönemde, banka hisselerinde, bankaların yöneticileri ile ana ortaklarının alıma geçtiği gözleniyor.
Ergun Özen'den 1.1 milyon YTL'lik alım Piyasa değeri yıl başından bu yana yüzde 65,8 azalan Garanti Bankası'nda Genel Müdür Ergun Özen ve Genel Müdür Yardımcısı Ali Fuat Erbil alım yaptı. Ergun Özen, Garanti Bankası'nda toplam 1.1 milyon YTL ödeyerek 410 bin adet hisse alırken, Ali Fuat Erbil ise 50 bin YTL ödeyerek 20 bin 883 adetlik alım gerçekleştirdi. Garanti Bankası'nın 2007 sonunda 18.9 milyar dolar olan piyasa değeri hızlı düşüşün ardından 6.5 milyar dolara geriledi. Hisse senetleri yılbaşından bu yana yüzde 72 değer kaybeden ve piyasa değeri 2 milyar 832 milyon dolardan 692 milyon dolara inen Bank Asya'da da Genel Müdür Ünal Kabaca 139 bin 560 YTL ödeyerek 116 bin 300 adet alım gerçekleştirdi.
Zafer Kurtul iki kere alıp sattı 2007 sonunda 22.4 milyar dolar olan piyasa değeri, hızlı düşüş sonrasında 8 milyar 993 milyon dolara gerileyen Akbank'ta Genel Müdür Zafer Kurtul, iki kere alım satım yaptı. 30 Haziran ve 1 Temmuz tarihlerinde toplam maliyeti 425 bin 840 YTL olan 100 bin adet alım yapan Kurtul, 4 Ağustos'ta bu hisseleri toplam 676 bin 250 YTL'ye sattı. Kurtul 18 Eylül'de 493 bin 500 YTL maliyetle aldığı 100 bin adet hisseyi ise 14 Ekim'de 525 bin YTL'ye sattı. Kurtul'un Akbank hisselerinin alım-satımından sağladığı kazanç 281.9 bin YTL oldu. Öte yandan Kasım 2007 tarihinden itibaren Akbank Yönetim Kurulu'nda Risk Yönetimi konusunda yetkili Murahhas Üye olarak görev yapan Bülent Adanır ise toplam 38 bin 500 adet hisse alımı gerçekleştirdi.
Patronlar da düşüşte borsada alıma geçti Bankalarda yöneticilerin dışında ana ortakların da son dönemde hisse alımlarını hızlandırdığı gözleniyor. Albaraka Türk'ün ana ortağı Albaraka Banking Group, 8 Eylül-13 Ekim tarihleri arasında yaklaşık 3 milyon adet hisse alarak bankadaki payını yüzde 54,3'ten 54,4'e çıkardı. Finansbank'ın ana ortağı NBG ise mayıs ayından bu yana 2 milyon adete yakın hisse aldı. Denizbank'ı satın alan Dexia da bankadaki payını yüzde 98,8'den 99,8'e çıkardı. Avrupa'da krize karşı en dayanıklı bankalar arasında yer alan Fortis'i bünyesine kadan BNP Paribas ve Türkiye'deki ortağı Çolakoğlu Grubu, Türk Ekonomi Bankası(TEB) hisselerinde yaklaşık 4 milyon YTL bedelle 3 milyon 406 bin adetlik alım yaptı. Anadolu Endüstri Holding, ana ortağı olduğu Alternatifbank'ta 13 Ekim'de 194 bin 246 adet alım gerçekleştirdi. Bankalar arasında yüzde 81,5 ile piyasa değeri en fazla düşen banka olan Şekerbank'ta Şekerbank Personel Sosyal Sigorta Sandığı Vakfı 8 Ağustosta yüzde 6,5 olan payını, borsadaki alımlarla yüzde 9,43'e çıkardı.
Banka hisselerinin yanı sıra sanayi şirketlerinde de patronların düşüşte hisse aldığı gözleniyor. Zorlu Holding 16 Ekim 2008'de 1 milyon 349 bin adet Vestel Elektronik hissesi aldı. 16 Ekim'de Koza İpek Holding, İpek Matbaacılık'ta 1 milyon 239 bin adet, Borusan Holding, Borusan Yatırım ve Pazarlama'da 29 bin adet, Hamdi Akın TAV'da 639 bin adet, Feyyaz Berker Tekfen'de 100 bin adet, Sodcar&Turcas, Petkim'de 217 bin adet, Ali Ülker, Ülker Bisküvi'de 45 bin adet alım gerçekleştirdi. 17 Ekim'de ise Kerem Tibuk Net Turizm'de 500 bin adet alım yaptı.
Bankalarda hisse alan ve yönetici ve patronlar
ZAFER KURTUL 281 BİN YTL KÂR ETTİ
Tarih |
Miktar |
Fiyat |
Tutar |
30 Haziran |
68.000(Alış) |
4.38 |
297.840 |
1 Temmuz |
32.000(Alış) |
4.0 |
128.000 |
4 Ağustos |
75.000(Satış) |
6.75 |
506.250 |
4 Ağustos |
25.000(Satış) |
6.80 |
170.000 |
18 Eylül |
25.000(Alım) |
4.92 |
123.000 |
18 Eylül |
75.000(Alım) |
4.94 |
370.500 |
14 Ekim |
100.000(Satış) |
5.25 |
525.000 |
ERGUN ÖZEN 410 BİN LOT HİSSE ALDI
Tarih |
Miktar |
Fiyat |
Tutar |
3 Ekim |
172.000 |
2.90 |
498.800 |
7 Ekim |
60.000 |
2.60 |
156.000 |
7 Ekim |
68.000 |
2.64 |
179.520 |
8 Ekim |
40.000 |
2.50 |
100.000 |
8 Ekim |
30.000 |
2.59 |
77.700 |
13 Ekim |
40.000 |
2.42 |
96.800 |
Toplam |
410.000 |
- |
1.108.820 |
BÜLENT ADANIR: Akbank Murahhas Üyesi Adanır 38 bin 500 adet alım yaptı.
ÜNAL KABACA: Bakasya Genel Müdürü Kabaca 116 bin 300 adet alım yaptı.
ALİF FUAT ERBİL: Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı 20 bin 883 adet aldı.
ALBARAKA BANKİNG GROUP: Albaraka Türk'te 2 milyon 946 adetlik alım gerçekleştirdi.
NBG: Finansbank'ta 2 milyon adet hisse aldı.
DEXİA: Denizbank'ta payını yüzde 98,8'den 99,85'e çıkardı.
PARİBAS-ÇOLAKOĞLU: 3.4 milyon adet alım yapıldı.
ANADOLU ENDÜSTRİ: Alternatifbank'ta 194 bin adet alım yaptı.
ŞEKERBANK VAKFI: Şekerbank'taki payını yüzde 6,5'ten 9,4'e çıkardı.
BANKALARIN DEĞERİ 74 MİLYAR DOLAR AZALDI (Milyon dolar)
Banka |
2007/12 |
17/10/2008 |
Değ.(%) |
Akbank |
22.405 |
8.300 |
-62,9 |
Albaraka |
1.446 |
408 |
-71,7 |
Abank |
464 |
135 |
-70,9 |
Bankasya |
2.832 |
649 |
-77,0 |
Denizbank |
3.636 |
2.251 |
-38,1 |
Finansbank |
6.309 |
3.984 |
-36,8 |
Fortis |
1.923 |
625 |
-67,4 |
Garanti |
18.928 |
5.866 |
-69,0 |
Halkbank |
13.091 |
3.342 |
-74,4 |
İş Bankası |
17.426 |
6.488 |
-62,7 |
Şekerbank |
1.785 |
296 |
-83,4 |
TKB |
735 |
275 |
-62,5 |
TSKB |
663 |
264 |
-60,1 |
TEB |
1.905 |
677 |
-64,4 |
Tekstil |
468 |
150 |
-67,9 |
Yakı Kredi |
12.120 |
4.891 |
-59,6 |
Vakıfbank |
8.884 |
2.333 |
-73,7 |
Toplam |
115.021 |
40.934 |
-64,4 |