Erzincan İliç Maden Faciası’nın araştırılması amacıyla TBMM’de kurulan araştırma komisyonunun sekizinci toplantısı başladı. Toplantıda "Sorular yanıtsız bırakılıyor" tartışması yaşanırken, AKP Milletvekili komisyon üyelerini Fatiha okumaya davet etti. Bilirkişi raporunda "asli kusurlu" bulunan Anagold Madencilik Türkiye Müdürü ve Anagold Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Yalçın Demirci de komisyonda, çevre zararının bertaraf edilmesinin, bölgenin yeniden güvenli hale getirilmesinin öncelikleri arasında yer aldığını ifade etti.
Birgün'den Mustafa Bildircin'in aktardığına göre; Anagold temsilcilerinin de katıldığı komisyon toplantısının ilk dakikalarında, “Sorular yanıtsız bırakılıyor” tartışması yaşanırken AKP Milletvekili komisyon üyelerini Fatiha okumaya davet etti.
13 Şubat 2024 tarihinde Erzincan’ın İliç ilçesindeki Çöpler Altın Madeni'nde meydana gelen maden faciasının araştırılması amacıyla TBMM’de kurulan komisyon sekizinci kez toplandı.
AKP Milletvekili Atay Uslu başkanlığında toplanan komisyona Anagold’dan gelen temsilciler, komisyon üyelerine sunum yaptı.
Kurum'a davet
Şubat 2024’te İliç’te meydana gelen maden faciasının araştırılması amacıyla TBMM’de kurulan araştırma komisyonunun toplantısında ilk sözü CHP Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz aldı.
CHP’li Deniz Yavuzyılmaz, facianın üzerinden 114 gün geçtiğini anımsatarak, “Bu süreçte faciayla ilgili bakanlara sorduğunuz 178 sorunun hiçbirine yanıt alamadık” dedi. Şirketin maden sahasında uyguladığı projelerin komisyon üyelerine iletilmediğinin altını çizen Yavuzyılmaz, “Şirketin sahada hangi projeyi uyguladığı bilgisi şu an itibarıyla İliç Araştırma Komisyonu’nun milletvekili üyelerinde bulunmuyor” diye konuştu.
Komisyonun CHP’li üyelerinin, ikinci kapasite artışına ÇED olumlu kararı verilmesine olur veren dönemin Çevre Bakanı Murat Kurum’un komisyona çağırılması için hazırladığı dilekçeyi komisyon başkanlığına sunacağı bildirildi.
Komisyonda Fatiha
AKP Milletvekili Mervan Gül, “Maden şehitlerinin ruhları için Fatiha okuyalım” diyerek komisyon üyelerini Fatiha okumaya çağırdı. Fatiha okunmasının ardından şirket temsilcilerinin sunumuna geçildi.
Öncelik yeniden işletme
Facianın yaşandığı maden sahasını işleten şirketin temsilcilerinin sunumun yalnızca 78 sayfadan oluşması, bazı komisyon üyelerinin tepkisini çekti. Anagold temsilcisi sunuma geçilmeden önce yaptığı konuşmada, “Maden sahasını yeniden işletilebilir hale getirilmesini” öncelikleri arasında sıraladı. Sahada herhangi bir sızıntı olup olmadığının sürekli kontrol edildiğini söyleyen şirket temsilcisi, “Çevre konusunda olumsuz bir netice alınmamıştır” ifadesini kullandı.
AA'nın aktardığına göre ise AKP Antalya Milletvekili Atay Uslu, başkanlığında toplanan toplantıda Uslu, "Hedefimiz, ihmal süreçlerini araştırmak, benzer kazaların olmaması için atılması gereken adımları tespit etmektir. 'Önce insan, önce çevre, sonra güvenilir madencilik' anlayışıyla güvenli, sürdürülebilir altın madenciliğine katkı sunmak istiyoruz" dedi.
Uslu, kamu kurumlarını ve akademisyenleri dinlediklerini, İliç'teki ocakta incelemelerde bulunduklarını anlattı.
"Şükürler olsun; hiçbir olumsuz sonuç alınmamıştır"
Bilirkişi raporunda "asli kusurlu" bulunan Anagold Madencilik Türkiye Müdürü ve Anagold Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Yalçın Demirci de komisyonda, çevre zararının bertaraf edilmesinin, bölgenin yeniden güvenli hale getirilmesinin öncelikleri arasında yer aldığını ifade etti. Demirci, sahanın belli yerlerinden sürekli numuneler alındığını, sızıntı ve kirliliğin kontrol edildiğini söyledi.
Demirci, "Bugüne kadar çevre konusunda olumsuz bir netice alınmamıştır. Yaşanan olayın nedenlerini tam olarak anlamak, benzer durumların tekrarlanmasını önlemek için gereken tüm adımları atmaya kararlıyız. Çevre Bakanlığı ve DSİ'ye teşekkür ederiz. Yaşanan tüm olayların hatırlanmaması için elimizden gelen her şeyi yapmaya hazırız. Meclis'in yapacağı çalışmalara her türlü katkıyı sunmaya hazırız" dedi.
"Analizlerde içme suyu dahil olumsuz sonuçla karşılaşılmadı"
Şirketin Proses Müdürü Ayşegül Nur Türkarslan, "koruyucu donanım veya bilgi eksikliği olan personel çalıştırılmadığını, çalışanın tehlikeli işi reddetme ve durdurma hakkı bulunduğunu" belirterek "analizlerde içme suyu dahil herhangi bir olumsuz sonuçla karşılaşılmadığını" ifade etti.
Son bilirkişi raporunda, yapılan analizlerde çevre kirliliğine dikkat çekilmişti.
Sunum sırasında milletvekilleri soru sormak istedi. Anagold yetkililerinin, "soruları sunumun sonunda yanıtlayacaklarını" belirtmeleri komisyonda gerilimi arttırdı.
Sunumun ardında milletvekilleri Anagold yetkililerine soru sordu. Komisyon Başkanı Uslu, "maden sahasında ne yapılsaydı bu kaza olmazdı. Jeoradar ölçümlerini kontrol ettiniz mi? Daha önce maden ocağında ölümlü ve yaralanmalı kazalar oldu mu? Geçmişte siyanür solüsyonu borularındaki kazanın nedenleri ve o süreçte neler yapıldığına dair bilgi" istedi.
"Çatlakların görülmesine rağmen madende faaliyetin neden durdurulmadı"
CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin, facianın "heyelan" olarak adlanıdırlmasını yanlış bulduğunu belirterek "doğal bir heyelan değil, yığın liç kayması. Erzincan birinci derece deprem bölgesi ve Sabırlı Deresi MTA'nın aktif fay hattı olduğuna dair raporları var. Fayın aktif olup olmadığına dair çalışmanız var mı? Mart ayından itibaren çatlakların görülmesine rağmen madende faaliyetin neden durdurulmadığını, yığın liçin projesi hazırlandı mı ve projeye uyuldu mu" diye sordu.
"Anagold asli sorumluluğunu taşeron şirketlere mi taşere etmektedir"
CHP Ankara Milletvekili Gamze Taşcıer, "Anagold asli sorumluluğunu taşeron şirketlere mi taşere etmektedir. Çatlaklar facia raporuna yazıldı mı, jeoradar verilerinin kasım ayı itibariyle uyarı vermesine rağmen neden gereken yapılmadı, işçilerin kök maaşları ne, işçilerin sendikalaşma oranı ne" diyerek işçiler arasında maaş farklarına dikkati çekti.
AKP Adıyaman Milletvekili Resul Kurt ise, "Sahada üretim baskısı var mı?" sorusunu yöneltti.
"Kapasite artışına nasıl ve hangi gerekçelerle gittiniz"
İYİ Parti Manisa Miletvekili Şenol Sunat, "Faz4-B de kaspasite artışına nasıl ve hangi gerekçelerle gittiniz. Faz 5 inşşatı sırasında yığın liçine yakın mesafelerde yüksek miktarda patlayıcı kullandınız mı?" diye sordu.
"Sizce yığın liçiniz neden yıkıldı"
CHP Muğla Milletvekili Cumhur Uzun, "10 milyon ton fazla yüklemenin aşamalarla değerlendirmesi yapıldı mı?" Sizce yığın liçiniz neden yıkıldı?" dedi.
"Bu riski neden göze aldınız?"
Saadet Partisi Ankara Milletvekili Mesut Doğan, "Maddi olarak en büyük kayıbı yaşayan sizsiniz. Mali anlamda en çok size zarar vereceği halde bu riski neden göze aldınız?" diye sordu.
