Ekonomi

İki boğaz köprüsünün geliri, 'Avrasya' ve 'Yavuz Sultan Selim'in garanti edilen bedelin üçte biri oldu!

Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Avrasya Tüneli’ne garanti edilen bedel 466 milyon lira...

30 Haziran 2017 11:40

Boğazda bulunan tünel ve köprülerin toplam gelirleri açıklandı.   15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nün toplam gelirleri ile Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Avrasya Tüneli'nin toplam gelirleri arasında önemli bir fark ortaya çıktı. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve FSM’den yılın ilk 5 ayında 52 milyon 962 bin 678 araç geçiş yaparken karşılığında 149 milyon 152 bin 629 lira ödedi. Aynı zamanda Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Avrasya Tüneli’ne garanti edilen 30 milyon 525 bin araç karşılığında ödenen bedel ise 466 milyon 590 bin lira oldu. Bu rakamlara göre Boğaz’ı geçmenin 1 yıllık maliyeti vergiler dahil 1.5 milyar lirayı bulacak.

Hürriyet'in gazetesinden Ceyhun Cuburlu'nun haberine göre, geçtiğimiz yıl devreye giren projelerle İstanbul Boğazı’nı otomobil ile geçmenin alternatifleri arttı. 2016’ya kadar sadece 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprü’lerini kullanan araç sahipleri zaman zaman deniz ulaşımını da tercih edebiliyorlardı. Ardından önce Yavuz Sultan Selim Köprüsü, sonra da Avrasya Tüneli hayatımıza girdi. 

2017’nin ilk 5 ayında köprü ve otoyollardan elde edilen gelirler önceki gün açıklandı. Rakamlara göre Fatih Sultan Selim Köprüsü (FSM) ile 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nün toplam gelirleri ile Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Avrasya Tüneli’nin toplam gelirleri arasında önemli bir fark ortaya çıktı. FSM ve 15 Temmuz Şehitler Köprüsü gelirleri KDV hariç 149 milyon TL olurken, hazine garantilerine göre Yavuz Sultan Selim ve Avrasya Tüneli’nin toplam geliri yine KDV hariç 466 milyon 590 bin lirayı buldu. Yılın ilk 5 ayında 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve FSM’den toplam 52 milyon 962 bin 678 adet araç geçiş yaptı. Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Avrasya Tüneli’nin ilk 5 aydaki araç geçiş sayıları ise açıklanmadı. Ancak Hazine’nin verdiği garantiye göre 5 ayda Yavuz Sultan Selim’den 20 milyon 250 bin adet, Avrasya’dan ise 10 milyon 275 bin adet araç geçmiş kabul ediliyor. Her iki projeden toplamda 30 milyon 525 bin araç geçsin geçmesin özel sektör işletmelerine toplamda 466 milyon 590 bin lira ödeme yapıldı. Araç geçiş hedeflerine ulaşılmadığı için bu ödemelerin önemli bölümünün Hazine garantisi kapsamında devlet tarafından yapıldığı tahmin ediliyor.

Böylece İstanbul Boğazı’nı karayolu ile geçmenin toplam maliyeti 615 milyon lirayı buldu. Bu rakamlara göre Boğaz’ı geçmenin 1 yıllık maliyeti vergiler dahil 1.5 milyar lirayı bulacak.

5 aylık bilanço

Karayolları Genel Müdürlüğü verilerine göre, FSM ve 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ile otoyollardan elde edilen gelir, bu yılın ocak-mayıs döneminde 570 milyon 126 bin 652 liraya ulaştı. Bu dönemde köprü ve otoyolları kullanan araç sayısı ise 159 milyon 718 bin 858 oldu.

Türkiye’de sadece mayısta köprü ve otoyollardan 37 milyon 445 bin 525 araç geçişi oldu. Söz konusu geçişlerden elde edilen gelir 131 milyon 317 bin 9 lirayı buldu. Araçların 24 milyon 564 bin 655’i otoyolları kullandı ve bunun sonucunda 97 milyon 657 bin 901 lira gelir sağlandı. Aynı dönemde 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Tüneli kullanan araç sayısı ise 12 milyon 880 bin 870 oldu. Bu araçlardan elde edilen gelir ise 33 milyon 659 bin lirayı buldu.

Hazine garantisi

26 Ağustos 2016’da açılan Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve 21 Aralık 2016’da açılan Avrasya Tüneli ise hazinenin verdiği geçiş garantilerine göre ilk 5 ayda 30 milyon 525 bin araca ulaştı. Ortalama geçiş ücretlerine göre ise bu iki ulaşım kanalının yaklaşık geliri 466 milyon liraya ulaşıyor. Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli kapsamında hayata geçirilen bu iki projede ise hazine garantisi de bulunuyor. Buna göre Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden günlük 135 bin araç, Avrasya Tüneli’nden de 68 bin araç geçmesi gerekiyor. Eğer bu ulaşım kanallarında bu sayının altında kalınırsa hazine devreye giriyor. Böylece Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden ilk 5 ayda 20 milyon 250 bin, Avrasya Tüneli’nden de 10 milyon 275 bin araç geçmiş kabul ediliyor. Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde 16 lira, Avrasya Tüneli’nde ise 20 lira olan ortalama geçiş ücretlerine göre KDV hariç 5 ayda 466 milyon TL gelire ulaşıyor.

İki köprüde trafik rahatladı

Açıklanan rakamlara göre yeni projelerin İstanbul trafiğini de olumlu yönde etkilemeye başladığı gözlendi. Yılın ilk 5 ayında ile 2016’nın ilk 5 ayını kıyasladığımız zaman 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprü’lerindeki araç yoğunluğunun azaldığı hesaplandı. İlk 5 ayda FSM ve 15 Temmuz’dan geçiş yapan araç sayısı 52 milyon 962 bin 678’de kaldı. Bu rakam geçtiğimiz yılın ilk 5 ayında 58 milyon 351 bin 588’di. Bu araçların önemli bir bölümünün 2016’nın sonunda açılan Avrasya Tüneli ve Yavuz Sultan Selim Köprülerine kaydığı belirlendi. Bunda TIR, kamyon ve otobüs gibi araçların FSM’den geçişlerinin yasaklanması da etkili oldu.

Araç düştü gelir arttı

Avrasya Tüneli ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün açılmasıyla yılın ilk 5 ayında 15 Temmuz Şehitler ve FSM köprülerinden geçen araç sayısı 5.3 milyon adet azaldı. Ancak yıl başında köprü ücretlerine yapılan yüzde 48’lik zam ile toplam gelirler bir önceki yıla göre artış kaydetti. 2016’nın ilk 5 ayında iki köprüden toplam 132 milyon 807 bin lira gelir elde edilirken araç sayısının azalmasına rağmen, bu rakam 2017’de 149 milyon 152 bin lirayı buldu.