Hollanda ile Türkiye arasında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun uçuş izninin iptal edilmesiyle başlayan kriz, Rotterdam'daki Başkonsolosluk binasına girişine izin verilmeyen Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya'nın sınır dışı edilmesiyle bir üst boyuta taşındı. Hollanda'ya Dışişleri Bakanlığı'ndan iki ayrı nota verildi. Hollanda Maslahatgüzarı da üçüncü kez bakanlığa çağrıldı.
Verilen notalara gerekçe olarak, "hükümetin Türk bakanlara uyguladığı engeller" ve "barışçıl toplantı hakkını kullanan Türk vatandaşlarına uygulanan kötü muamele" gösterildi.
Hürriyet'te yer alan habere göre; ilk notada, Rotterdam'daki konsolosluk binasına gitmek isteyen Bakan Kaya'nın sınır dışı edilmesine tepki gösterildi. Söz konusu durumun uluslararası teamüllere aykırı olduğu bildirilirken, Viyana Sözleşmesi'nin ihlal edildiği belirtildi. Türk bakanlara yönelik diplomatik nezaket ve uluslararası teamüle uymayan bu muamelelerin, güçlü bir şekilde kınandığı ve bu uygulamalar konusunda Hollanda makamlarından resmi bir yazılı özür beklendiği iletildi.
Hollanda Başbakanı Mark Rutte, katıldığı bir televizyon programında Türkiye'nin "özür dileyin" çağrısının anımsatılması üzerine "İlişkilerin yumuşatılmasından yanayız. Ama özür dileyerek değil. Deli misin?" demişti.
Tazminat hakkı saklı tutuluyor
İkinci nota ise Hollanda polisinin konsolosluk önünde Türklere yönelik sert müdahalesine yönelik. Notada, barışçıl göstericilere yapılan polis müdahalesinin orantısız olduğu ifade edildi. Söz konusu notada ayrıca, tazminat hakkının saklı tutulduğu belirtilerek, Türk bakanlar ve vatandaşlarına yönelik söz konusu ihlallerin araştırılması, ihlalleri gerçekleştirenler hakkında adli, idari ve cezai yaptırımlar uygulanması ve sonucunun Dışişleri Bakanlığı'na bildirilmesi talep edildi.
Ne olmuştu?
Türkiye - Hollanda ilişkileri tarihin en büyük diplomatik krizlerinden birini yaşıyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun, Hollanda'ya girişinin engellenmesi sonrası Aile Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya'nın da Rotterdam'daki Başkonsolosluk binasına girmesine izin verilmedi. Bakan Kaya'nın bazı korumalarının gözaltına alındığını bildirilirken "Persona non grata" (istenmeyen kişi) ilan edilen Bakan Kaya, Hollanda'dan sınır dışı edildi.
Twitter hesabından açıklama yapan Kaya, "Demokratik ve insani değerler ayaklar altına alınarak Nijmegen sınırından Almanya'ya götürülüyorum. Tüm vatandaşlarımız adına bunu kınıyorum. Bu faşist uygulama karşısında Demokrasi adına dünyanın tavır alması gerekiyor! Bir kadın bakana yapılan bu muamele asla kabul edilemez" ifadesini kullandı.
"Bedelini ödeyecekler"
Erdoğan, Hollanda Başbakanı Mark Rutte'un "Türkiye ile ilişkilerimizi düzelteceğiz" ifadesiyle ilgili olarak "Dur sen daha dur. Neyi düzelteceksin. Daha sen bedel ödemedin, önce bunun hesabını vereceksin" dedi.
Hollanda için "Muz Cumhuriyeti" benzetmesi yapan Erdoğan, Avrupa Birliği'ne (AB) de Hollanda'ya yaptırım uygulama çağrısında bulundu.
"Büyüelçi Türkiye'ye adım atamayacak"
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise, Hollanda Büyükelçisi'nin Türkiye'ye giremeyeceğini belirterek "Tatildeki Hollanda Büyükelçisi Türkiye'ye adım atamayacak; bizlerden özür dileyecekler" dedi.
