Türkiye ile Hollanda arasında yaşanan diplomatik kriz sürerken, seçimlerden birinci parti olarak çıkan Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi’nin lideri Mark Rutte, koalisyon görüşmelerine başladı.
Ülkede geçen hafta düzenlenen seçimden sonra yeni hükümetin kurulmasında koalisyon ihtimallerini araştırmak için görevlendirilen son hükümetin Sağlık, Sosyal Yardımlaşma ve Spor Bakanı Edith Schippers, seçilen bütün parti liderleri ile yaptığı ikili görüşmelerde, oluşacak koalisyon hakkında fikirlerini aldı.
Görüşmeye ilk giren Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) lideri Mark Rutte, istikrarlı bir koalisyon hükümeti kurmak istediklerini belirterek, "Her halükarda Hrıstiyan Demokratlar Birliği (CDA) ve Demokrat 66 Partisi (D66) ile beraber koalisyonda bulunmak istiyoruz. Tabii onların bu konuda düşünceleri de önemli. Bunun için dördüncü bir partinin bu koalisyona sıcak bakmasını umuyoruz." ifadelerini kullandı.
Dördüncü parti olarak hükümette yer alma ihtimali yüksek olan Sosyalist Parti (SP), İşçi Partisi (PvdA), Yeşil Sol (GL) ya da Hrıstiyan Birlik Partisi (CU) arasında henüz tercihini belirtmeyen Rutte, "Her partinin avantajları ve dezavantajları vardır." dedi.
Koalisyon görüşmelerinde bulunmak istediklerini aktaran Özgürlük Partisi (PVV) lideri aşırı sağcı Geert Wilders, "Hollanda'nın ikinci büyük partisiyiz. 1 milyon 300 bin seçmen göz ardı edilemez. Bu demokratik olmaz. Biz PVV olarak VVD, CDA, Reformcu Devlet Partisi (SGP), 50+ partisi ve Forum Demokrasi ile bir koalisyon hükümeti kurmaya sıcak bakıyoruz." ifadelerini kullandı.
CDA lideri Sybrand Buma, birinci çıkmış bir partiyi koalisyonda istememenin mantık dışı olacağına vurgulayarak, "Hükümet kurma çalışmalarındaki ara bulucunun VVD partisinden olmasını tavsiye ediyorum. Hollanda senatosuna girecek olan partiler yeni hükümetteki aynı partilerden oluşması gerektiğini düşünüyorum. Yeni hükümet halkın kaygılarını iyi dinlemesi lazım." dedi.
D66 lideri Alexander Pechtold, tercihinin partisinin yanı sıra VVD, CDA ve GL'den yana olduğunu kaydederek, bu partilerin seçimlerden çıkan en büyük ve en kazançlı partiler olduğuna dikkati çekti.
Koalisyonda dördüncü parti olarak en çok milletvekiline sahip olan GL lideri Jesse Klaver ise "Koalisyon çalışmalarında VVD partisinin olmayacağı şekilde geniş çaplı araştırma yapılması gerekir." ifadesini kullandı.
SP lideri Emile Roemer, yeni koalisyon hükümeti 6 partiden bile oluşsa bunun sol merkez partilerden olması gerektiğini savundu. Roemer, "Benim bu isteğim ne kadar gerçekçi olmasa da farklı koalisyon araştırmaları içerisine girilmesi lazım." dedi.
Seçimlerde 29 sandalye kaybederek 9 milletvekili çıkaran PVDA lideri Lodewijk Asscher ise "Bazı parti liderleri ne kadarda bizim koalisyonun içerisinde olmamız gerektiğini düşünse de gerçekçi olup seçimlerde yedinci parti olarak çıktığımızı unutmamamız lazım. Önceliğin seçimlerde birinci olan VVD partisine verilip VVD, CDA, D66 ve GL koalisyonu üzerinde araştırma yapılması lazım." diye konuştu.
Dördüncü parti olarak ismi geçen diğer bir parti olan CU'nun lideri Gert-Jan Segers, "En çok oy alan partiler arasında bir koalisyon araştırmasına gidilmesi taraftarıyım. Şu anda kendimizi koalisyonda görmüyoruz." ifadelerini kullandı.
Türk milletvekillerinin kurduğu ve seçimlere ilk defa katılan Denk Partisi'nin lideri Tunahan Kuzu, yeni hükümetin ırkçılık ve ayrımcılık için geniş bir program hazırlaması gerektiğine işaret ederek, VVD ile bunun gerçekleşmesinin mümkün gözükmediğini vurguladı.
Kuzu, "Onun için CDA'nın sol partiler ile hükümet kurması gerekiyor. Yapılan görüşmelere baktığımızda bunun olma ihtimali çok düşük. Onun dışında görüşlerde dördüncü parti olarak GL var ama onlar da gelecek yıl yapılacak belediye seçimlerinde kazanmak isteyeceği için sağ partiler ile koalisyonu kabul etmeyebilir. Şu an için dördüncü parti olarak PvdA'nın önü açık gibi gözüküyor." değerlendirmesini yaptı.
İkinci büyük parti olmasına rağmen aşırı sağcı Wilders, hiçbir parti tarafından koalisyonda istenmiyor. Parti liderleri çok farklı görüşler belirttiği için yeni hükümeti kurmanın uzun zaman alacağı belirtiliyor. 2012 yılında yapılan seçim sonrasında 3 partiden oluşan koalisyon hükümetinin kurulması, 52 gün sürmüştü.
Genel seçimlerin sonuçlarına göre, VVD 33 milletvekili, PVV 20 milletvekili, CDA 19 milletvekili, D66 19 milletvekili, SP 14 milletvekili, GL 14 milletvekili, PVDA 9 milletvekili ve CU 5 milletvekili ve Denk Partisi 3 milletvekili çıkardı.
Sonuçlara göre, hiçbir parti tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamadığı Hollanda'da en az 4 partili bir koalisyon bekleniyor. 23 Mart'ta Temsilciler Meclisinde Bakan Schippers'in sunacağı raporun ve görüşmelerin ardından yeni hükümeti kurmak için ara bulucular belirlenip koalisyon görüşmeleri başlayacak.
