Lübnan Başbakanı Saad Hariri'nin Cumartesi günü sürpriz bir şekilde Riyad'da istifasını açıklamasının ardından, Lübnan-Suudi Arabistan hattında gerilim tırmanıyor. Lübnan'ın güçlü Şii partisi Hizbullah'ın lideri Hasan Nasrallah cuma günü yaptığı açıklamada Suudi Arabistan'ın Lübnan halkı ve Hizbullah'a savaş açtığını ve Hariri'yi Suudi Arabistan'da alıkoyduğunu söyledi. Nasrallah Hariri'nin Suudi Arabsitan'da tutulmasının tüm Lübnan halkının aşağılanması anlamına geldiğini söyledi.
Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn da daha öncesinde yaptığı bir açıklamada Hariri'nin ülkeye dönmesini istedi. Cumhurbaşkanı Avn, gelişmeleri görüşmek üzere Birleşmiş Milletler (BM) ile Avrupa Birliği (AB) ve Arap Birliği'ne üye ülkelerin büyükelçilerini kabul etti. Avn'ın bu görüşmede Hariri'nin durumuna ilişkin haberleri kaygıyla izlediğini belirterek, Hariri'nin ülkeye dönmesini istediği ve Hariri'nin Suudi Arabistan'da istifa etmesinin kabul edilemeyeceğini söylediği bildirildi.
Tillerson'dan Lübnan uyarısı
Lübnan Uluslararası Destek Grubu üyeleri de Cumhurbaşkanı Mişel Avn ile görüşme sonrasında yaptıkları yazılı açıklamada, Lübnan'ın durumundan duydukları kaygıyı dile getirdi. Açıklamada, Lübnan'a bölgedeki geriliminden uzak durma çağrısında bulunuldu. Birleşmiş Milletlerin yanı sıra Avrupa Birliği ve Rusya'nın üyeleri arasında bulunduğu grup, Hariri'ye "ülkeye geri dön” çağrısının yapılmasını da memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.
Hariri konusunda bir açıklama da ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'dan geldi. Tillerson diğer ülkeleri Lübnan'ı kullanarak "vekalet savaşları" çıkarmamaları konusunda uyardı. Hariri'in istifası sonrasından İran-Suudi Arabistan arasında ipler gerilirken,
Tillerson Lübnan Başbakanı Hariri için ABD'nin "güçlü ortağı" tanımını kullandı. Tillerson açıklamasında şu ifadeleri kullandı: "ABD, Lübnan veya Lübnan dışında bulunup bu ülkeyi vekalet savaşları için bir mekan olarak gören veya bu ülkedeki istikrarsızlığa herhangi bir şekilde katkıda bulunanları uyarır."
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'de Lübnan'daki siyasi durumu "büyük bir endişe meselesi" olarak tanımladı.
Hariri zorla mı tutuluyor?
İstifa eden Hariri'nin durumuna ilişkin farklı iddialar ortaya atılıyor.
Reuters haber ajansı, Lübnan hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Hariri'nin Suudi Arabistan'da kendi rızası dışında tutulduğunu öne sürmüştü. Reuters'e konuşan Hariri'ya yakın kaynaklardan biri Suudi Arabistan'ın Hariri'yi istifaya zorladığını ve ev hapsinde tuttuğunu iddia etmişti. Bir diğer yetkili ise Suudi Arabistan'ın Hariri'nin hareketlerini kısıtladığını savunmuştu.
Riyad ise Hariri'nin özgür bir insan olarak kararlarını kendisinin verdiğini savunuyor.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian tarafından yapılan açıklamada da, Hariri'nin ev hapsinde tutulmadığı ve istediği gibi hareket edebildiği belirtildi. Le Drian, Europe 1 radyo kanalına verdiği demeçte, Hariri'nin Birleşik Arap Emirliklerinin başkenti Abu Dabi'ye gittiğini hatırlatarak, eski başbakanın "serbest bir şekilde hareket ettiğini” düşündüğünü ifade etti.
Gabriel'den telefon
Lübnan'da istikrarın bozulmasından kaygı duyan Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel'in Suudi mevkîdaşı Adil el Cubeyr ile bir telefon görüşmesi yaptığı bildirildi. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü tarafından bugün Berlin'de yapılan açıklamaya göre, Bakan Gabriel görüşmede Lübnan'da Hariri döneminde kaydedilen ilerlemeyi hatırlatarak, bunların "tehlikeye atılmaması” gerektiğini ifade etti. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü bu istifayı Alman hükümetinin "kaygı” ile karşıladığını belirtti.
Alman Federal Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert de, İran hükümetinin Suriye rejimine ve Lübnan'da Hizbullah'a verdiği desteği eleştirdiklerine işaret etti. Seibert, Alman hükümetinin İran ve Suudi Arabistan'a "Lübnan'daki siyasi istikrarı bozmama” çağrısında bulunduğunu vurguladı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da, bölgedeki gerginliği görüşmek üzere dün süpriz bir şekilde Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'a gitmişti. Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile görüşen Macron, ziyaret öncesinde yaptığı açıklamada, bin Selman'a Lübnan'da istikrarın kendi açısından ne kadar önemli olduğunu anlatacağını söylemişti.
© Deutsche Welle Türkçe
Reuters/AP/dpa, JD/SSB/BD
