T24 - Başbakan Erdoğan’ın “ucube” deyip kaldırılmasını istediği Kars’taki İnsanlık Anıtı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile korunuyor. Heykeltıraş Aksoy da Başbakan’ın aksine heykelle ilgili yıkım değil koruma kararı olduğunu söyledi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın geçmişte de kaldırmak istediği bazı heykellere Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndaki koruma maddesi nedeniyle dokunamadığı ortaya çıktı. Hürriyet gazetesinde yayımlanan haber şöyle:
Bakan Ertuğrul Günay göreve başladığı dönemde Atatürk’e benzemeyen heykelleri kaldıracağını açıklayarak, çalışmalara SSK Genel Müdürlüğü önündeki eserle başlamak istedi. Ancak Günay “Eser sahibinin hakları nedeniyle sıkıntı çekiyoruz” diyerek amacını gerçekleştiremedi. Çanakkale’de Mecidiye Tabyası’ndaki “Tarihi hata var” denilerek kaldırılan ve Ankara’da Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün bahçesine yerleştirilen heykeltıraş Hüseyin Anka Özkan’a ait “Topçu Seyit Onbaşı” heykeli de Bakanlığın başını ağrıttı. Heykeltıraşın çocukları dava açacaklarını söyleyince Bakanlık, eseri eski yerine koymak zorunda kaldı.
Gökçek kaybetmişti
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’in 1994’te müstehcen bularak kaldırttığı ve ‘Böyle sanatın içine tükürürüm’ diyerek büyük tepki çektiği yine Mehmet Aksoy’a ait ‘Su Perisi’ adlı heykel, açılan davanın ardından 11 yıl sonra 2005’te yeniden yerine dikilmişti.
Kanun ne diyor
Sanatçının izni şart
Sanatçıları eserlerinin korunmasında güçlü kılan “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu”nun 16’ncı maddesi şu hükmü içeriyor: “Eser sahibinin izni olmadıkça eserde veyahut eser sahibinin adında kısaltmalar, ekleme ve başka değiştirmeler yapılamaz. Kanunun veya eser sahibinin müsaadesiyle bir eseri işleyen, umuma arz eden, çoğaltan, yayımlıyan, temsil eden veya başka bir suretle yayan kimse; işleme, çoğaltma, temsil veya yayım tekniği icabı zaruri görülen değiştirmeleri eser sahibinin hususi bir izni olmaksızın da yapabilir. Eser sahibi, kayıtsız ve şartsız olarak yazılı izin vermiş olsa bile şeref ve itibarını zedeleyen veya eserin mahiyet ve hususiyetlerini bozan her türlü değiştirilmeleri men edebilir.”
Kültür Bakanı ne yapacak?
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İnsanlık Anıtı’nın yıkımı konusunda Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın “Başbakan heykele değil çevresindeki binalara ucube dedi” yorumuna atıfta bulunarak “Merak ettiğim Kültür Bakanı ne yapacak” diye sordu.
'Başbakan yanlış biliyor'
Eser sahibi Mehmet Aksoy da Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun son kararının heykelin yapımı yönünde olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: Yıkım kararı var’ diyor. Tam tersine elimizde 2007’de alınmış Erzurum Koruma Kurulu’nın kararı var. Telif hakları elden alınamaz bir şeydir. Ben bundan istesem de vazgeçemem. Başbakan fiyatla ilgili çok yanlış bir rakam söylemiş. Boyuna da ‘48 metre’ diyor, 30-32 metre. Başbakan’a yakışıyor mu bu abartılar?”
'Basın önünde tartışmam'
Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Kars’ta bulunan İnsanlık Anıtı ile ilgili başlayan “ucube” tartışmasına ilişkin basın önünde görüşlerini paylaşmak istemediğini söyledi. Günay, “Hükümetin bir üyesi olarak Sayın Başbakan ile basın önünde görüş paylaşmam. Görüşlerimi Sayın Başbakan’a bizzat sunmak isterim” dedi. Bakan Günay, Türkiye-Suriye ortak Turizm Komisyonu’nun çalışmalarına başkanlık etmek üzere Şam’da bulunuyor.
