HDP İstanbul Milletvekili Oya Ersoy, Türkiye’de yaşayan engelli bireylerin karşılaştığı sosyal ve ekonomik sorunların çözümlenmesi noktasında; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık’a, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’e ve Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer’e soru önergesi iletti. Ersoy, “Ülkemizde pandemi ile beraber ortaya çıkan yoksulluk ve işten çıkarmaların ağır sonuçlarını kuşkusuz ki en çok engelli yurttaşlar yaşamaktadır. Ülkemizdeki engelli bireylerin yaşadığı sorunların çözümü noktasında; öncelikle yurttaşların sayılarının belirlenmesi ve buna uygun çözüm üretilmesi gerekirken, sağlıklı bir veri akışının olmadığı ortadadır.” ifadelerini kullandı.
“Ülkemizde, engelli yurttaşların istihdamdan, eğitime, sağlık hakkından barınma ve ulaşıma kadar yaşamsal ihtiyaçlarının giderilmesi bir zorunluluktur” diyen Oya Ersoy, bakanlıkların koordineli bir biçimde çalışarak, sorunların çözümünde ortak bütçe programı ile hareket etmesi gerektiğinin altını çizdi.
"Engelli bireylerin nüfusu hakkında 2002’den beri güncel sayım yapılmadı"
Engelli bireylerin güncel nüfus sayımının; 2002 yılında, TÜİK’in ‘Türkiye Özürlüler Araştırması’nda yapıldığını ve Türkiye genelinde engelli bireylerin il bazında dağılımını tahmin eden son araştırmanın ‘2011 Nüfus ve Konut Araştırması’ olduğunu söyleyen Oya Ersoy, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık’a şu soruları yöneltti:
“- 2021 yılı itibariyle engelli kaç kadın, erkek ve çocuk vardır? Engellilik türleri nelerdir? Engelli bireylerin illere göre dağılımı nedir?
- Tüm engellilerin sosyo-ekonomik ve demografik verilerini içeren güncel bir veri tabanı oluşturulmalı iken neden böyle bir çalışma yapılmamaktadır?
- Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni incelendiğinde Bakanlığınız, neden en son araştırmasını 2011 yılında yapmıştır? 2011 yılı sonrasında çalışma yapılmamasının nedeni nedir?
- Engelli kadınların iş hayatında olmaları için herhangi bir çalışmanız var mıdır?
- Bakanlığınız, özellikle engelli kadınların korunmasına yönelik herhangi çalışma yürütüyor mu?
- Bakanlığın, engelli yurttaşların cinsiyetleri, yaşları, eğitim düzeyleri, yardım alma durumları, istihdam ve aldıkları engelli yardımlarına göre bir istatistik çalışması var mıdır? Ayrı ayrı istatistik çıkarılmış mıdır?
- Bakanlık olarak, 2022 yılı bütçesinde, engelli yurttaşların sorunlarının çözümü noktasında ne kadar pay ayırmıştır?
- Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na ait 2020 yılı Sayıştay Denetim Raporu’na göre, Bakanlık giderinin yüzde 98’ini sosyal yardım ödemeleri oluşturmaktadır. Bu sosyal ödemeler, kimlere yapılmıştır? Hangi hesap üzerinden bu ödemeler yapılmıştır?
"Atama bekleyen engelli vatandaşlar yaşam mücadelesi veriyor"
DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya göre; Kasım 2021 ayında geniş tanımlı işsiz sayısının 9,6 milyona yükseldiğini ve geniş tanımlı işsizlik oranının yüzde 26,7 olarak gerçekleştiğini ifade eden Oya Ersoy, "Özellikle pandemi sonrasında yaşanan işsizlik ile beraber istihdam azalmış ve bu durum engelli yurttaşlar için ‘hayatta kalma mücadelesine’ dönüşmüştür." dedi.
Ersoy, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'e verdiği soru önergesinde şu sorulara yer verdi:
"- 2021 yılı verilerine göre, kaç engelli yurttaşımız istihdam edilmektedir? Bunların yaş, cinsiyet, eğitim ve illere göre dağılımı nedir?
- 2021 yılı verilerine göre, işsiz olan ve iş bulmak amacı ile kaç engelli yurttaşımız İş ve İşçi Bulma Kurumu'na başvurmuştur? Kaçı istihdam edilmiştir?
- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 53. Maddesine göre, kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda yüzde 3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır. Bu durumda kamu kurum ve kuruluşlarında yüzde 3 oranında engelli yurttaş istihdamı yapılmakta mıdır?
- Bakanlığın, engelli yurttaşların cinsiyetleri, yaşları, eğitim düzeyleri, yardım alma durumları, istihdam ve aldıkları engelli yardımlarına göre bir istatistik çalışması var mıdır? Ayrı ayrı istatistik çıkarılmış mıdır?
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 2022 yılı bütçesinde, engelli yurttaşların sorunlarının çözümü için ne kadar pay ayırmıştır?"
"Birkaç yıl sonra, atama bekleyen öğretmen sayısı 1 milyona ulaşacak"
Oya Ersoy, “KPSS’ye giren öğretmen sayısı 450 bine yaklaşmaktadır. Eğitim fakültelerinde okuyan öğrenci sayısının 230-300 bin civarında olduğu düşünüldüğünde, 750 bin civarında öğretmen atama beklemektedir. Her yıl 20 bin bandında öğretmen ataması yapılırsa, birkaç yıl sonra atama bekleyen öğretmenlerin sayısı maalesef 1 milyona ulaşacaktır. Branş derslerinden öğretmen ataması yapılması gerekirken, öğretmen açığı ne yazık ki ücretli öğretmen ataması yaparak kapatılmaktadır" dedi.
Ersoy, Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer'e şunları sordu:
"- Bakanlık tarafından, ataması yapılmayan engelli öğretmenler için herhangi bir politikanız var mıdır? Bu öğretmenler hangi işi yapacaklardır?
- 2511 engelli öğretmen olmasına rağmen, neden 750 engelli öğretmen ataması yapılmaktadır?
- Millî Eğitim Bakanlığı, 2022 bütçesinden, engelli öğretmen ve eğitim emekçilerinin sorunları için ne kadar pay ayırmıştır?
- Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre kaç engelli öğrenci vardır? Bu öğrencilerin yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyleri nelerdir?
- Okullarda engelli öğrenciler ve öğretmenlerin eğitim hayatlarını kolaylaştıracak asansör, tuvalet sıra vb. gibi olanakları var mıdır?"
