T24 Haber Merkezi
ABD’de bir süredir devam eden ‘İran’a yönelik yaptırımların delinmesi’ kapsamındaki Halkbank davasında savcılığın iddianame hazırlamasının ardından Borsa İstanbul A.Ş. Genel Müdürlüğü, BİST30 endeksine dahil olan banka hisselerinde açığa satış yasağı getirdi. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yapılan açıklamada, 16 Ekim’den itibaren geçerli ve ‘geçici’ olduğu belirtilen yasağın, “gün içinde açığa satış tuşuna basılmadan yapılan ve aynı gün içinde kapatılan pozisyonları” da kapsadığı kaydedildi. Yasağa, şu bankalar dahil edildi:
-Akbank T.A.Ş. (AKBNK.E)
-Türkiye Garanti Bankası A.Ş. (GARAN.E)
-Türkiye Halk Bankası A.Ş. (HALKB.E)
-Türkiye İş Bankası A.Ş. C grubu (ISCTR.E)
-Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. (TSKB.E)
-Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. (VAKBN.E)
-Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.’yi (YKBNK.E)
Karar, New York Güney Bölge Savcılığı, İran'a uygulanan yaptırımların delinmesinde rol oynadığı gerekçesiyle Halkbank hakkında 45 sayfalık bir iddianame hazırlamasının hemen arkasından geldi. İddianamede savcılık, Halkbank hisselerinin büyük çoğunluğunun Türk devletine ait olduğuna dikkat çekti ve kamu bankasına aralarında dolandırıcılık ve kara para aklamanın da olduğu altı farklı suçlama yöneltildi. İddianamede ayrıca, İran'a yönelik yaptırımların delinmesi için kurulduğu iddia edilen sistemin Türk hükümetinin üst düzey yetkilileri tarafından da desteklenip korunduğu öne sürüldü.
"Halkbank hakkında hazırlanan iddianame ile ‘yeni bir yaptırım boyutu' ateşlendi"
Dünya yazarı Aydın Eroğlu, bugünkü (16 Ekim) köşe yazısında ABD Başkanı Donald Trump’ın ‘Suriye gerilimi’ kapsamında pazar akşamı ilan ettiği yaptırımların piyasalar için bir önemi olmadığını ancak Halkbank hakkında hazırlanan iddianame ile ‘yeni bir yaptırım boyutunun ateşlendiği’ yorumunda bulundu. Erdoğlu, banka hisselerine geçici süre ile getirilen açığa satış yasağınnı da ‘muhtemel bir satış baskısına tedbir’ olarak nitelendirdi.
Açığa satış nedir?
Açığa satış temelde, bir yatırımcının elindeki hisse senedini, değerinin düşeceği beklentisiyle yüksek fiyattan satması ve fiyatlar düştüğünde yeniden satın alması anlamına geliyor. Fiyatının düşmesini beklediği hisse senedinin düşüş yaşanmadan elinden çıkaran yatırımcı, fiyat düştüğünde aynı hisse senedini ucuzdan yeniden satın alarak fiyat farkından kâr elde etmeyi amaçlıyor.
T24 yazarı Barış Soydan, yaşanan durumu “Açığa satan yatırımcı, bu hisselere satış geleceğini düşünüyor. Bankacılık hisseleri düşecek, ben satayım, zaten satış gelip fiyatı düşecek, düşünce alırım diyor işlem yapanlar. Düşerken kazanmak denen strateji aslında bu” diye özetliyor.
Banka hisselerinde yaşanacak olası bir düşüşün Borsa İstanbul'un tamamına yansımasının önüne geçilmesi amaçlanıyor
Türkiye’de yer yer ‘fırsatçılık’ olarak da görülen bu stratejinin dünyanın dört bir yanında uygulanan bir yöntem olduğuna dikkat çeken uzmanlar, Borsa İstanbul yönetiminin de aldığı kararla büyük oranda yabancı yatırımcıları hedeflediğini düşünüyor. Halkbank hakkında hazırlanan iddianamenin ardından banka hisselerinde yaşanması beklenen düşüşün bir ‘fırsat penceresi’ yarattığını ve önlemin de bu durumun kullanılmasını engellemek için yapıldığını kaydediyor. Geçici yasak kararıyla banka hisselerinde yaşanacak ani bir düşüsün Borsa İstanbul’un tamamına yansımasının da önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Banka hisselerine dair karar ilişkin Kamu Aydınlatma Platformu’na yapılan açıklamada "Borsa İstanbul A.Ş. Genel Müdürlüğünce, BIST30 Endeksi dahilinde olan Akbank T.A.Ş. (AKBNK.E),Türkiye Garanti Bankası A.Ş. (GARAN.E),Türkiye Halk Bankası A.Ş. (HALKB.E),Türkiye İş Bankası A.Ş. C grubu (ISCTR.E),Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. (TSKB.E),Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. (VAKBN.E),Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (YKBNK.E) paylarında 16/10/2019 tarihinden itibaren geçici olarak açığa satış yasağı getirilmiştir" ifadelerine yer verildi.
Gün içinde yerine konan satışlar da yasak kapsamına alındı
Daha önce ‘açığa satış’ olarak değerlendirilmeyen gün içi işlemlerdeki satışın yine o gün içinde yerine konmasını da yasak kapsamına alan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ise şu açıklamayı yaptı:
"6362 sayılı Sermaye Piyasaları Kanunu'nun 1 inci maddesi çerçevesinde, sermaye piyasalarının güvenilir, şeffaf ve istikrarlı bir ortamda işleyişinin sağlanması ile yatırımcıların hak ve yararlarının korunmasını teminen, Sermaye Piyasaları Kanunu'nun 128/1-(a) maddesine dayanarak, Akbank T.A.Ş. (AKBNK.E), Türkiye Garanti Bankası A.Ş. (GARAN.E), Türkiye Halk Bankası A.Ş. (HALKB.E), Türkiye İş Bankası A.Ş. C grubu (ISCTR.E), Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. (TSKB.E), Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. (VAKBN.E), Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (YKBNK.E) pay piyasalarında 16.10.2019 tarihinden itibaren geçici olarak, açığa satış işlemlerinin yasaklanmasına, gün içinde açığa satış tuşuna basılmadan yapılan ve aynı gün içinde kapatılan pozisyonların da söz konusu yasak kapsamında olduğu hususunda yatırımcıların ve yatırım kuruluşlarının bilgilendirilmesine, yatırımcılar tarafından satışa konu edilecek AKBNK.E, GARAN.E, HALKB.E, ISCTR.E, TSKB.E, VAKBN.E, YKBNK.E payları için depo şartı uygulanmasına, mülkiyetinde AKBNK.E, GARAN.E, HALKB.E, ISCTR.E, TSKB.E, VAKBN.E, YKBNK.E payı bulunan yatırımcıların, söz konusu kıymetlerin satışını sadece ilgili kıymetlerin bulunduğu yatırım kuruluşları üzerinden yapabilmesine, kurulumuz kararına uyumun kontrol ve takibinde sorumluluğun yatırım kuruluşlarında olduğunun hatırlatılmasına, karar verilmiştir."
