Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) yayınladığı yeni rapor, geçtiğimiz ay taze gıdada üretici ile market arasındaki fiyat farkının giderek arttığını, bazı gıda ürünlerinde bu farkın yüzde 646’ya kadar çıktığını ortaya koydu. TZOB’un hesapladığı bu oran sadece bir önceki aydan bile 161 puan daha yüksek.
Deniz Aytekin’in Yeşilist’te yer alan haberine göre, mart ayında üretici ve market arasındaki en büyük fiyat farkı yüzde 485 ile elmada iken, nisan ayında kuru soğan yüzde 646’lık fiyat farkı ile rekor kırdı.
Seçilmiş ürünlerde 28 Nisan 2017 tarihi itibarıyla ortalama üretici, hal, pazar ve market fiyatlarını aşağıdaki tabloda görebilirsiniz:
Verileri değerlendiren TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “kuru soğan 7,5 kat, elma 5,9 kat, kuru kayısı 4,6 kat, lahana 4,4 kat, patlıcan 4,3 kat, maydanoz 4,1 kat fazlaya tüketiciye satılmaktadır. Bugün üreticide 15 kuruş olan kuru soğan, markette 1 lira 12 kuruştur. Üreticide 67 kuruştan satılan elma markette 3 lira 94 kuruşa, 6 lira 50 kuruş olan kuru kayısı markette 29 lira 90 kuruşa, 37 kuruş olan lahana 1 lira 61 kuruşa, 63 kuruş olan patlıcan 2 lira 72 kuruşa, tanesi 25 kuruş olan maydanoz markette 1 lira 2 kuruşa satılmaktadır” dedi.
Üretici ve market arasındaki fiyat farkının nedenleri:
Üretici fiyatlarında en fazla fiyat artışının patateste görüldüğünü, fiyat artışında patatesi, domates, limon, havuç, ıspanak, kuru kayısı, karnabaharın izlediğini vurgulayan Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Üreticilerde fiyatı artan ürünlere baktığımızda en fazla fiyat artışı patateste meydana geldi. Patateste ihracat iadesi piyasaları hareketlendirerek eldeki ürünün pazarlanmasına katkı sağladı. Yeni ürünün henüz çıkmamış olması da fiyatları artırdı.
Domateste ise örtü altında ara dönem olmasına bağlı olarak hasat edilen ürün miktarındaki azalma fiyatlarda artışa yol açtı.
Limon, havuç gibi ürünlerde arz depolardan sağlanmaktadır. Fiyat artışları mevsimsel özellik göstermektedir.
Karnabahar gibi kışlık sebzelerde hasadın sonuna gelinmesi fiyatlarda artışa yol açmıştır.
Üreticide en fazla fiyat düşüş görülen ürünler sivri biber, patlıcan, kabak, salatalık olmuştur. Bu ürünlerde hasat edilen ürün miktarının artmasıyla birlikte arzın yoğunlaşması fiyatları düşürmüştür. Maydanoz ve yeşil soğanda da benzer bir durum söz konusu olduğu için fiyatlarda düşüş yaşanmıştır.
Fiyat düşüşü yaşanan bir diğer ürün ise kuru soğandır. Hali hazırda üreticinin elinde hemen hemen ürün kalmamıştır. Kalan ürünü ise meydana gelen kalite kayıpları nedeniyle, üretici yok pahasına elinden çıkarmaktadır.”
