Adana İstihdam Fuarı'nda işsiz gençler ilk yıllarda okudukları alana yakışır iş aradıklarını ancak yıllar geçtikçe sınırın yerle bir olduğunu söyledi. Endüstri mühendisliği okuyan Nevzat Çelik, bölümlerinde işsizliğin yoğun olduğunu belirterek, “Genel olarak da bir işsizlik var. Bulacağımız iş niteliğimize göre olmalı. Mezun olduktan sonra bazıları tanıdık bulup önüme geçecek, ben de büyük yerlerde tanıdığım olmadığı için iş bulmak işin daha fazla çalışacağım. Ama umutsuz değilim” dedi.
Evrensel'de yer alan habere göre, Stantlarda yer alan geçici iş ilanları ve ücretsiz stajyer öğrenci ilanları bu yerle bir oluşun bir ifadesi. Örneğin bir içecek firması verdiği 8 aylık mevsimlik çalışan ilanında, üniversite mezunu olma şartı arıyor. İş ilanları arasında en fazla mühendislik mezunlarına ve kalifiye işçilere yönelik ilanlar bulunuyor. Fuarda daha çok staj başvurusu için gelen öğrenciler ve ilk kez işe başlayacak yeni mezun gençler var. Bunun çok önemli bir nedeni fuara katılan firmaların iş ilanlarını 30-35 yaş altı ile sınırlandırması. Bu yüzden İŞKUR’un telefonlara gönderdiği SMS’lerle fuar alanına giden birçok “yaşlı” emekçi salondan form bile doldurmadan çıkmak zorunda kaldı.
“Pes etmedim ama bir umutsuzluk var"
Ümmügülsüm Solmaz çalışma ekonomisi ve endüstri
ilişkileri bölümünden mezun.
2016’da çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri bölümünden mezun olan Ümmügülsüm Solmaz, arkadaşının tavsiyesi ile fuara geldiğini söyledi. İş başvurusu yaptığı firmaların iş tecrübesi istediğini dile getiren Solmaz, “Çalışmadan tecrübe kazanamayız. İşsizlik üniversite mezunları arasında çok yüksek. Bu bölümü seçerken bankalarda çalışırım, kendi alanımda kariyer yaparım diye düşünüyordum. Ama iki senedir geri dönüş olmuyor” dedi. Bankacılık ve finans sektöründe finansal danışmanlık ve kredi kartı satacak kişilerin arandığını ifade eden Solmaz, ilk başlarda sınırları olduğunu bunun gibi işlere başvuru yapmadığını belirterek “Pes etmedim ama bir umutsuzluk var. Şimdi o işleri de yaparım diyorum. İşsizliğin açıklananın üstünde olduğunu düşünüyorum. Ama amacım en kısa zamanda bir işe girmek” dedi.
Çalıştığı giyim mağazası kapanınca işsiz kalan Gökhan Haksever, 8 aydır iş arıyor. İş ararken yaş sınırı, üniversite mezunu olmak, iş tecrübesi gibi çok teferruatlı şartlar aranmasından yakınıyor. Düşük ücretle çok uzun çalıştırılmak istendiklerini dile getiren Haksever, “Evliyim 3 çocuk var, ev kira, gıda giderleri... Bizim gibi bir ailenin asgari ücretle geçinmesi zor. 8 ayda birçok yere başvuru yaptım. Gençler seçici olabiliyor ama bizim gibi evli barklı insanların iş beğenmeyeceğini sanmıyorum” diye konuştu.
"Ama umutsuz değilim”
Staj başvurusu için fuarda olan Endüstri Mühendisliği Öğrencileri Ahmet Faruk Danki ve Nevzat Çelik, kendi iş kollarında iş bulma imkanlarının kısıtlı olduğunu belirterek Adana firmalarına zaten ulaşabildiklerini belirterek fuarın başka büyük illerden firmaları da kapsaması gerektiğini söylediler. Mimarlık okumak istediğini ifade eden Ahmet Faruk Danki, puanı yetmediği için bu bölümü seçtiğini belirterek “Gençler istediği işi yapmak istiyor ama böyle bir olanak zor olduğu için işlerini severek yapamıyorlar. İşsiz kalırsam bunda istemediğim bir bölümü okumamın da payı olacak” dedi.
Endüstri mühendisliğini isteyerek tercih eden Nevzat Çelik, bölümlerinde işsizliğin yoğun olmasını mesleklerinin değerinin bilinmemesine bağlıyor. Endüstri mühendisliği desteği alan firmalarda kârlılığın ve verimin arttığını dile getiren Çelik, “Genel olarak da bir işsizlik var. Bulacağımız iş niteliğimize göre olmalı. Mezun olduktan sonra bazıları tanıdık bulup önüme geçecek, ben de büyük yerlerde tanıdığım olmadığı için iş bulmak işin daha fazla çalışacağım. Ama umutsuz değilim” dedi.
İŞKUR İş ve Meslek Danışmanlığı Dairesi Başkanı Sinan Temür, fuar açılışında yaptığı konuşmada iş gücü piyasası araştırmalarında tespit ettikleri en önemli sorunun işverenin talep ettiği uygun işe uygun kişinin bulunmaması olduğunu belirterek 2017 yılında milli istihdam seferberliği ile 1 milyon 500 bin kişiye iş sağlandığını savundu. Açılışta ortaya konan tablonun aksine fuarda iş ve staj başvurusu yaparken konuştuğumuz vatandaşlar işsizliğin geçen seneye göre değişmediğini, iş bulamadıkları her gün umutsuzluğun biraz daha arttığını söylediler.
1.5 aydır işsiz olan Suat Nacar, patronlara verilen desteklerle ve iş başı eğitim programı gibi mevsimlik çalışmaya benzer çalışma şekilleri ile işsizliğin çözülemeyeceğini söyledi. İşle girenin 6 ay sonra geri çıktığını söyleyen Nacar, bunun gibi geçici çalışmaların istihdamdan sayılamayacağını söyledi.
İş ararken karşılaştığı en önemli sorunun yaşı olduğunu ifade eden Nacar, dışarıda iş ararken de fuar alanında da 35 yaş üstü çalışan arandığını ifade etti. Yine de birkaç yere form doldurduğunu dile getiren Nacar, “Bütün firmalar 35 yaş sınırı koymuşlar. Genç çalışan istiyorlar. İşsizliğin yüksek olmasından kaynaklı. Elemek için yaş diyorlar, tecrübe diyorlar. Yaşı geçen insanları esnaflığa, pazarcılığa, işportacılığa yönlendiriyorlar” dedi. Emeklilik primini oldurmasına rağmen yaşı beklediğini ifade eden Nacar, “Hâlâ çalışıyoruz. Emeklilik hakkımız olmadığı için belli bir yaşa geldiği için bu duruma düşüyorsun” dedi.
“Suriyeliler geldi işsizlik arttı” söylemine inanmadığını ifade eden Nacar, “Suriyelilerin gelmesi işsizliği arttırmıştır ama yaygara koparıldığı oranda değil. Suriyeliler zaten Türklerin çalışmadığı yerlerde çalışıyor. Türkiye uyruklu işçi bulan zaten Suriyeli çalıştırmıyor” dedi.
Genç işsizliği yüzde 20.8
TÜİK rakamlarına göre 2017 yılında işsizlik rakamı bir önceki yıla göre 124 bin kişi artarak 3 milyon 454 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise değişim göstermeyerek yüzde 10.9 seviyesinde gerçekleşti. 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı ise 1.2 puanlık artış ile yüzde 20.8 oldu.
