BM yetkilileri, Gazze'de en az 40 okulun kısmen ya da tamamen hasar gördüğünü açıkladı.
İsrail'in zaman son yıllarda düzenlediği hava saldırıları ve bölgede inşaat izni olmadıkları gerekçesiyle bazı binaların yıkılmasını istemesi sonucu, çok sayıda okul hasar görme, yıkılma ya da kapatılma riski ile karşı karşıya.
Bölgede BM desteğiyle faaliyetlerini sürdürmeye çalışan 22 hastane var. Ancak İsrail'in 2008-09, 2012 ve 2014'teki askeri operasyonları altyapı üzerinde onarılması zor bir hasar bıraktı.
Ambargo nedeniyle bomba, roket ya da patlayıcı yapımında kullanılabileceği gerekçesiyle bazı sağlık ekipmanlarının da bölgeye girişine izin verilmiyor. Bölgede sık sık elektrik kesintileri yaşanıyor ve jeneratör sayısı da az.
En az 500 bin çocuk, temiz ve güvenilir su kaynaklarına erişimden de yoksun.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), çocukların sağlık hizmeti alabilmesi için şart koşulan yetişkinlere refakat izni konusunda da sorunlar çıktığını vurguluyor. Bazı Filistinliler İsrail'in sağlık sigortasından yararlanırken bir çoğu ise bu haktan yoksun.
Geçen yıl Filistinliler arasındaki Covid vakalarının yüzde 14'ü, 18 yaş altı çocuklarda görüldü.
Bölgede 5 yaş altı çocuklar arasında ölümler yaygın. UNICEF, her yıl doğan her 1000 bebekten yaklaşık 22'sinin yaşamını yitirdiğini söylüyor.
Sağlık hizmetlerine erişimde yaşanan zorluklar yanında, yoksulluk, yetersiz beslenme ve hem çocuk hem de ailelerinin devamlı olarak şiddete ve çevresel şiddete maruz kalmasının bunda etkili olduğu yorumu yapılıyor.
Çocuklarda şiddetin psikolojik etkisi
UNICEF, çatışma ve saldırıların çocuklar üzerinde "uzun süreli ve derin" etkileri olduğuna dikkat çekiyor.
Öte yandan İsrail'in Gazze'ye daha önce düzenlediği askeri operasyonlara benzer şekilde, son bir haftada tırmanan şiddetin yükünü yine çocukların göğüsleyeceği kaygısı dile getiriliyor.
İsrail'in 2014'te düzenlediği operasyonda, 495'i çocuk 2 binden fazla Filistinli yaşamını yitirdi.
Yaklaşık 50 gün süren askeri operasyonların yüzbinlerce çocuğun psikolojisini etkilediği belirtildi.
Bunda ev ve okulların hedef alınması da etkili oldu.
BM'nin o dönem yayınladığı bir raporda, Gazze'de 200'den fazla okulun hasar gördüğü, bazılarının onarılamaz hale geldiği, bazılarının yok olduğu belirtildi.
BM'nin Filistin'deki insani durumu takip eden özel raportörü Makarim Wibisono, aynı raporda yaşanan şiddetin etkilemediği "bir çocuk bile olmadığını" söylemiş, uyku ve yeme bozukluğu, altına kaçırma gibi psikolojik belirtilerin yanında ve saldırgan davranışlarda artış görüldüğünü vurgulamıştı.
Avrupa Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi dergisinde geçen yıl yayınlanan bir araştırmaya göre, aralıklı olarak şiddetin devam etmesi sonucu çocuklar arasında anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu yaygın. Araştırma bu çocukların sadece mahallelerinde değil evde ve okulda karşılaştıkları şiddeti de kapsıyor. Araştırmaya katılan çocukların yarıya yakını mahallelerinde şiddete tanık olduklarını söylüyor.
İsrail ne diyor?
İsrail, hava saldırılarında Filistinli sivilleri ve çocukları da hedef almakla suçlanıyor.
BM başta olmak üzere uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri, çocukları korumak amacıyla hem İsrail hem de Hamas güçlerini gerilimi daha fazla tırmandırmaması yönünde uyarıyor.
Türkiye'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Feridun Sinirlioğlu, "İsrail'in saldırılarının başlamasından bu yana Gazze'de 40'tan fazla çocuk öldü. Çocukların olduğu bir sınıf, başka bir yerde havaya uçurulsa Konseyin açık oturumda toplanması kaç gün alırdı?" sözleriyle uluslararası toplumu İsrail'e karşı sessiz kalmakla suçlamıştı.
Eleştirilere karşın İsrail'de hem hükümet hem de ordu yetkilileri, sivilleri değil Hamas liderleri ve örgüte ait yapıları hedef aldıklarını savunuyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da, saldırıların "meşru olduğunu" ve tüm hızıyla devam edeceğini söylüyor.
