ABD merkezli düşünce kuruluşu Freedom House'un yıllık internet özgürlüğü konulu raporunda, özgür internet kullanımının giderek azalmasının dünya genelinde demokrasinin "gerilemesine" yol açtığı ifade edildi. Söz konusu trende ilişkin özellikle Çin ve Rusya hedef alındı.
Kuruluşun yayınladığı "Ağın Özgürlüğü 2018: Dijital Otoriterliğin Yükselişi" isimli raporuna göre, dünya çapında internet kullanım özgürlüğü 2018 yılında düşüş gösterdi. Söz konusu trendin sekiz yıldır istikrarlı bir biçimde sürdüğünü belirten kuruluş, buna "Çin modeli kapsamlı sansürcülüğün" giderek daha fazla ülke tarafından benimsenmesini gerekçe gösterdi.
İnternet üzerinde kasten yanlış haber yayma (dezenformasyon) ve propagandanın kamusal alanı "zehirlediğini” ifade eden Freedom House, otoriter liderlerin "yalan haberleri" araçsallaştırarak muhalifleri susturmasının da demokrasinin önündeki tehditlerden biri olduğunu vurguladı.
Kuruluşun yıllık raporunda, Çin'in 2018 yılında "yeniden internet özgürlüğünün en büyük ihlalcisi" konumunda olduğu ve ülke dışında aktif bir biçimde "dijital otoriterlik" modelinin propagandasını yürüttüğü belirtildi. Raporda, "Dijital otoriterlik, devletlerin vatandaşlarını insan özgürleşmesinin bir motoru olan internet kavramının saptırılması suretiyle, teknoloji aracılığıyla kontrol etmesinin bir yöntemi olarak teşvik ediliyor" ifadelerine yer verildi.
"Çin kuralları yeniden yazıyor"
Söz konusu anlayışla mücadeleye de değinilen raporda, "Demokratik devletler, Çin'in uluslararası düzlemdeki kendini beğendirme politikasıyla yüzleşme noktasında daha fazla diplomatik ve diğer kaynaklardan faydalanmak zorunda kalacak" denildi. Raporda, ABD'nin uzun yıllar üstlendiği küresel lider rolünden uzaklaşmasıyla birlikte, diğer bir süper güç olan Çin'in uluslararası kuralları kendi lehine yeniden yazmaya giriştiği kaydedildi.
Batı demokrasilerine aktif mücadele çağrısında bulunan Freedom House, raporunda "Demokrasiler kendi ilke ve çıkarlarını eşit kararlılıkla ilerletmekte başarısız oldukları takdirde, dijital otoriterlik hükmen kaçınılmaz bir hakikat haline gelecektir" ifadesini kullandı.
"50 milyon Türk etkilendi"
Freedom House raporunda, dijital düzlemde yasa dışı faaliyetler yürütülmesi vasıtasıyla diğer ülke vatandaşı insanların siyasi fikir ve tutumlarını etkileme çabalarına da değinildi. Rapor, Facebook'un 87 milyon kullanıcısının bilgilerinin çalındığını su yüzüne çıkaran Cambridge Analytica skandalını hatırlatarak, bilgileri çalınan tüm kişileri "siyasi sömürü" mağduru olarak nitelendirdi.
Raporda, Kremlin güdümündeki Rus hackerların yabancı ülkelerdeki seçimlerin sonucunu etkilemek amacıyla yürüttüğü dezenformasyon kampanyalarına da değinildi. Raporda güvenlik araştırmacılarının ulaştığı veriler ışığında, yürütülen dezenformasyon kampanyalarından yaklaşık 50 milyon Türk seçmenin de etkilendiği belirtildi. Bu faalieylerden etkilenen seçmen sayısı ABD'de 198 milyon, Meksika'da 93 milyon, Filipinler'de ise 55 milyon olarak listelendi.
DW,dpa/BÜ,DÇÜ
© Deutsche Welle Türkçe
