Fransa'da Kasım 2015'te yaşanan bir dizi terör saldırısının üzerine ilan edilen olağanüstü hal uygulamasının yerine geçecek yeni terörle mücadele yasa tasarısı, Ekim ayı başında Ulusal Meclis'te onaylanmasının ardından, parlamentonun üst kanadı olan Senato'da kabul edilerek kanunlaştı.
İlan edildiğinden bu yana altı kez uzatılan OHAL uygulamasının 1 Kasım'da sona ermesiyle birlikte yürürlüğe girecek olan yasa, hükümet çevrelerinde ve ülkedeki muhafazakarlar arasında olumlu karşılanırken, içindeki bazı maddelerin bireysel hak ve özgürlükleri ihlal edebileceği gerekçesiyle eleştiriliyor.
Ülkedeki güvenlik durumuyla ilgili bir açıklama yapan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, yasanın "Fransız değerlerini ve prensiplerini terk etmeden" terörle mücadele imkânı sağlayacağını kaydetti ve güvenlik güçlerini yeni yetkilerini "sonuna kadar kullanmaya" çağırdı.
İbadethaneler kapatılabilecek
Güvenlik güçlerine geniş yetkiler veren yeni yasanın 2020 yılı sonuna kadar yürürlükte kalması ve yasa maddelerinin her sene gözden geçirilmesi öngörülüyor.
Bu doğrultuda İçişleri Bakanı'nın talebi ile herhangi bir suçlama yöneltilmemiş "cihat" sempatizanlarının yaşadıkları kasaba ya da şehir dışına çıkmaları yasaklanabilecek. Eğer yaşadıkları bölgeyi terk etmek isterlerse, elektronik kelepçe takılarak talepleri yerine getirilecek. Mevcut OHAL hükümleri uyarınca bireyler evlerine tamamen hapsedilebiliyor.
Terörizm ile bağlantısı olduğundan şüphelenilen bireylerin evleri mahkeme emriyle aranabilecek, arama sırasında bu kişiler gözetim altında tutulabilecek.
Fransa'daki her bölgenin valisi cemaat liderinin terörü övdüğüne kanaat getirdiği ibadethaneleri altı aya kadar kapatabilecek. Bu ibadethaneler cami olabileceği gibi, kiliseler ve diğer ibadet mekanları da yasa kapsamında.
Yetkililer bir saldırı olmasından şüphelendikleri miting ya da konser gibi etkinlik alanlarına girişlerde sıkı güvenlik önlemleri alabilecek. Bu alanlara girecek olan kişilerin üstü polis ya da özel güvenlik tarafından aranabilecek.
Güvenlik görevlileri sınır bölgelerinde kimlik kontrolü ve üst araması yapabilecek. Tren garları, havalimanları ve limanlar ile bu bölgelerin 10 kilometre çapındaki civarı da bu uygulamaya dahil edildi.
STK'lar endişeli
Fransa halkının genel olarak yeni yasayı desteklemesine karşın, ülkede sıkılaştırılan denetimlerin bireysel hak ve özgürlükleri kısıtladığı görüşü hakim. Geçtiğimiz günlerde düzenlenen bir ankete göre Fransızların yüzde 57'si terörle mücadele konusunda daha sert yasaları desteklerken, yüzde 62'si kişisel özgürlüklerin zarar göreceği yönünde görüş belirtti.
Sivil toplum kuruluşları, özellikle de hak örgütleri, kimlik kontrolü ve üst araması gibi yetkilerin büyük ölçüde göçmenlere ve özellikle Müslümanlara karşı uygulanmasından endişe ediyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü yeni yasayı "OHAL yetkilerinin normalleştirilmesi” olarak gördüklerini söylerken, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nden bir grup yetkili geçen ay Fransa hükümetine bir mektup yazarak endişelerini dile getirmişti.
Ancak tüm itirazlara rağmen Cumhurbaşkanı Macron'un partisi ve muhafazakar Cumhuriyetçilerin desteğiyle büyük bir çoğunlukla kabul edilen yasa önündeki tüm engeller kalkmış durumda.
Ülkede 2015 yılında yaşanan saldırılarda 241 kişi hayatını kaybetmiş, hükümet saldırılardan "İslamcı radikalleri" sorumlu tutmuştu. Fransa aynı zamanda Avrupa'dan IŞİD'e katılan savaşçılar arasında büyük bir paya sahip. Binden fazla Fransız vatandaşının bugüne kadar IŞİD için savaşmak üzere Suriye ve Irak'a geçmiş olduğu tahmin ediliyor.
Fransa, terörle mücadele konusunda 1986 yılında bu yana 15 kere düzenleme yaptı ve her defasında yasaları biraz daha sertleştirdi.
DW,AFP/ÇÖ,BK
© Deutsche Welle Türkçe
