Fransa İç İstihbarat Biriminin, Fransa menşeli silahların Yemen'deki savaşta kullanıldığına dair yaptıkları haberlere ilişkin 7 gazetecinin ifadesini alması ülke genelinde tartışmalara yol açtı.
Fransız basın kuruluşları Disclose ve Radio France'ın, Savunma Bakanlığı bünyesindeki Askeri İstihbarat Şubesine ait 25 Eylül 2018 tarihli gizli bir belgeye dayandırdığı haberde, Fransa yönetiminin Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) sattığı silahların Yemen'de Husilere karşı kullanıldığı öne sürüldü.
Bunun ardından, Yemen'deki savaşta kullanılan silahlarla ilgili detaylı bilgilerin yer aldığı haberi hazırlayan 7 gazetecinin "ulusal güvenlik sırlarını açığa çıkardığı" gerekçesiyle Fransa İç İstihbarat Birimince (DGSİ) ifadeye çağrılması ülkede tartışma yarattı.
Hükümetten yoğun destek
Basın özgürlüğüne büyük önem verdiğini iddia eden Fransa yönetiminin Suudi Arabistan ve BAE'ye satılan silahları savunması ve gazetecilerin sorguya alınmasını desteklemesi ise dikkati çekti.
Hükümet, önce Yemen'deki savaşta Fransız menşeli silahların kullanıldığını inkar etti, sonra söz konusu silahların sivillere karşı kullanılmadığı yönünde güvence aldığını savundu.
Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, 20 Ocak'ta France Inter radyosunda, Fransız silahlarının Yemen'de kullanılmadığını söyledi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayın başında yaptığı açıklamada, "(Silahların) Sivillere karşı kullanılmadığı yönünde garanti alındı. Satılan silahların geneli ülke içerisinde ve sınırlarda çatışmalarda kullanılıyor. Bu silahların sivil halka karşı kullanılmamasını istedik." dedi.
"Devlet işleyişinin bir parçası"
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ise konuya ilişkin geçen hafta yaptığı açıklamada, ulusal güvenlikle ilgili bilgileri açığa çıkaracak belgelere erişim hakkına sahip olmayanlar hakkında adli süreç başlatılması gerektiğini belirterek, "Devlet işleyişinin bir parçasıdır. Ülkemizin güvenliğini sağlamak için savunmayla ilgili gizlilik veya gizli belge kalmazsa son derece zor bir duruma düşeriz." değerlendirmesinde bulundu.
Fransa Hükümet Sözcüsü Sibeth Ndiaye de "güvenlik ve askeri eylemlere" ilişkin devlet sırlarının korunması gerektiğine dikkati çekerek, bugün Fransız menşeli silahların Yemen’deki savaşta kullanılmasına ilişkin gazetecilere sızan bilgelerin, yarın "yabancı güçlere" sızdırılabileceğini söyledi.
Ndiaye, "Gazeteciler de diğer insanlar gibi hesap vermeli." ifadesini kullandı.
Tepkiler
Çok sayıda avukat ve gazeteci sendikası Paris Savcısı Remy Heitz'a açık mektup göndererek, gazeteciler hakkındaki adli sürecin durdurulmasını talep etti.
Basın özgürlüğü ilkesinin devlet yetkililerinin müdahalesi olmadan bilgileri paylaşma özgürlüğü anlamına geldiği kaydedilen mektupta, Fransa İç İstihbarat Biriminin söz konusu haberi yapan 7 gazetecinin ifadesini almasının basın özgürlüğü ihlali olduğu vurgulandı.
Fransa'da çeşitli medya kuruluşlarında çalışan 37 gazeteci ise "Fransız silahlarının satılmasının sonuçları hakkında kamuoyunu bilgilendirmekten başka hiçbir şey yapmayan meslektaşlarımızla dayanışma içerisindeyiz." açıklamasında bulundu.
Haber
Söz konusu haberde, Yemen'de Fransızlara ait 48 "Caesar" topunun kullanıldığı bölgelerde Mart 2016-Aralık 2018 döneminde düzenlenen 52 saldırıda 35 sivilin hayatını kaybettiği belirtilmişti.
Yemen'de aynı zamanda 70 Fransız savaş uçağının ve Fransa'nın 1990'lı yıllarda BAE'ye sattığı savaş tankının da kullanıldığı kaydedilen haberde, Yemen'de en çok hava saldırılarının can kaybına neden olduğu, Riyad'ın, Mart 2015'ten bu yana Husilerin elinde tuttuğu topraklarda yoğun hava saldırıları düzenlediği, bu saldırıların sayısının 2015'ten bu yana 24 bin olarak belirlendiği vurgulanmıştı.
Haberde, Suudi Arabistan'ın Yemen'de bu hava saldırılarını yapmak için kullandığı savaş uçaklarının Fransız teknolojisiyle donatıldığı ve bunun Fransız şirketi Thales tarafından üretildiği aktarılmıştı.
Haberde ayrıca Fransa'nın Suudi Arabistan'a silah satmaya devam ettiği ve 2023'e kadar bu ülkeye 147 savaş topu teslim edeceği bilgisi yer almıştı.
