Figen Yüksekdağ: 'Adalet Yürüyüşü'nde son durak Maltepe olmamalı

Eski HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun öncülüğünde, partinin İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'nun tutuklanması sonrası başlatılan "adalet yürüyüşü" ile ilgili olarak "Demokrasinin kazanılması için sergilenen her çaba ve hareketi destekleriz. Dilerim Kılıçdaroğlu yürüyüşünün son durağı Maltepe olmaz. Zira asıl mesele Maltepe’nin öncesi ve Maltepe’nin ötesi" dedi. 

Yüksekdağ'ın milletvekilliği, hakkında kesinleşen mahkûmiyet kararının Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'na bildirilmesi sonucu 21 Şubat'ta düşürülmüştü. 

Dihaber'den Hayri Demir'e konuşan Figen Yüksekdağ'ın açıklamaları şöyle:

HDP’ye dönük baskılar, milletvekili tutuklamaları, milletvekilliğini düşürme bunlar ne anlama geliyor? Bu baskılar karşısında HDP’nin tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz, baskılarla oluşturulan boşluk sizce dolduruldu mu?

HDP deyince son bir yılda 5 bin üye ve yöneticisi tutuklanmış, yerel parti örgütlerinin tamamı neredeyse boşaltılmış siyasi faaliyeti her yerde sistematik olarak engellenen, milletvekilleri ve yöneticileri çalışamaz hale getirilen bir partiden söz ediyoruz. Elbette, böyle bir süreçte HDP’nin hareket alanı epeyce kısıtlandı. Referandum çalışmalar bu ağır şartlar altında yapıldı. Elbette baskı ve saldırıların oluşturduğu boşluk hâlâ doldurulamadı. Kolay dolacak boşluklar değil, bunu da kabul etmeliyiz. Eşbaşkanların ve tutuklu milletvekillerin olmadığı koşullarda, partinin etkileme çeperi ve niteliği darbe aldı her şeyden önce. Bu durumun etkileri başta referandum sonuçları olmak üzere kritik gelişmelerin her bir aşamasında görüldü. Geliştirilmek istenen dikta rejiminin önündeki en etkili engel HDP olarak görüldüğünden, önce bizleri devre dışı bırakma taktiği uygulandı. HDP’yi siyaset dışına itme, parti kapatmadan daha ağır bir iç boşaltma ve sadece cezaevleriyle değil, her türlü baskı biçimi ve hapsetme yöntemini kullanıldı. 7 Haziran’dan bu yana toplam siyasi etkisi yükselen HDP’nin önünü almak için AKP-MHP CHP’siyle blok bir tasfiye hareketi geliştirildi. Şimdi dokunulmazlıkların kaldırılmasını hapsedilmemizi sağlayanlar hepsi tam bir düzen için düzensizlik kaderi tek kişiye bağlı bir kadersizlik içinde kıvranıyor. Şimdilik bu gidişata gecikmeli de olsa CHP itiraz ediyor ama AKP’nin içi de dahil kimse mevcut durumu kaldıramaz, sürdüremez.

Parti üyeliğiniz elinizden alındı, bundan sonraki siyasi yaşamınızı nasıl sürdürmeyi düşünüyorsunuz? Tahliye edildiğiniz durumda siyasi faaliyetlerinizi nasıl sürdüreceksiniz?

HDP üyesi, eşbaşkanı veya milletvekili olmadan önce de dinamik bir siyasi yaşamım vardı. Bundan sonra da olacak. Bu nedenle, “Şimdi ne olacak sorusunun benim nezdimde pek bir geçerliliği yok. Daima olanın ve sürecin içindeyiz sonuçta. Eşbaşkanlık görevini hukuki zorunluluktan dolayı devrettiğimde de partime ve halklarımıza karşı görevlerimin devam ettiğini belirttim. Kaldı ki tutuklandığım günden bu yana siyasi görevlerimiz kesintisiz sürdü. Bundan sonra da bir HDP’li olarak, bir kadın olarak, bir sosyalist olarak içeride ya da dışarıda görev omuzlamayı sürdüreceğim. Zaten profesyonel siyasetçi olmaya vaktim de koşullarım da elvermediği için resmi temsiliyetim olmayışını yadırgamayacağım kesin. Halkın temsiliyet vekaleti hiçbir koşulda düşürülmeyeceğine, meşruiyetini kaybetmeyeceğine göre, bana ve bizlere düşen görev o vekaletin gereğini yerine getirmektir.

Referandumda “hayır” yüzde 49 çıktı. Bu oran ittifak ve birlik tartışmalarını da beraberinde getirdi. Size göre önümüzdeki dönem için nasıl bir ittifak hattı çizilmeli?

Demokratik ittifak konusu yakıcı bir ihtiyaç olarak gündemi meşgul ediyor. Ne var ki ittifak alanına girenlerin kırmızı çizgileri ya da her kesimin kendine göre, kendisi için demokrasi tanımı aşılamadığı için demokratik ittifaklar bölük pörçük ve dönemsel olmaktan çıkamıyor. Referandumda ortaya çıkan sonuç bu sorunların aşılmasına dair çok önemli bir uyarıydı. Kimsenin sırasını beklemeden ortak talepler etrafından güç birliği yapması çağrısıydı. Halk referandumda üzerine düşen görevin kritik bir kısmını yerine getirdi. Ama politik merkezlerin yaşadığı çözüm üretme ve yaşama zafiyeti aşılabilmiş değil. Gerçek ve tutarlı, herkesi kapsayacak bir demokrasi programı olmadan da bu zafiyet aşılamaz.

Referandum sonuçlarında Türkiye tarihinde ilk kez asgari demokrasi talep edenlerin çoğunluk kazandığı, aradaki farklara ve iç karşıtlıklara rağmen ileri faşizme karşı en azından geri bir demokraside birleşme eğiliminin güçlendiği görülüyor. Yeni dönem ittifak ve güç birliklerinin de bu eğilimi kuvvetlendirmeye, ona tutarlı demokratik öncülük yapmaya odaklanması gerekiyor. Tabi bu süreçte harekette, eylemde ittifak, tabanda ittifak hattını güçlendirmeliyiz. Merkez siyasetin tıkandığı ve toplumun önünde adeta bir engele dönüştüğü koşullarda en doğru hat budur. Parlamento devre dışı bırakılmış durumda, hiçbir denge- düzenleme mekanizması çalışmıyor. En çok siyasete doğrudan katılamadığı gibi seçtiği temsilciler de tutuklanıyor, cezalandırılıyor. Bu durumda taban siyasetinin de demokratik merkez siyasetin de fiili meşru mücadeleye daha fazla ağırlık vermesi kaçınılmazdır. Bizlerin içinden çıktığımız ve defaten gündemleştirdiğimiz fiili meşru mücadele ve sokağın belirleyiciliğini ana muhalefet partisi yeni yeni keşfediyor. Bu gecikme, halklarımızın bugünü ve geleceği açısından çok şeye mal oldu. En azından bundan sonra statüko prangalarından kurtarılmalarını, başlayan yürüyüşü sürdürmelerini dileyelim. Ancak en ağır zulme ve haksızlıklara karşı yürürsek yürüyüşlerimizi birleştirilebiliriz. Ana muhalefeti saplandığı yerden çıkarabiliriz.

HDP bu hattın neresinde durmalıdır? HDP’nin önünde bu anlamda nasıl bir yol haritası olmalı? Tutuklu HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın “Demokrasi Cephesi” çağrısını da hatırlarsak, CHP ve diğer kesimler buna nasıl dahil olacak.

HDP birlik ve demokratik ittifak zeminin kilit partisi durumundadır. Bu nedenle HDP’nin içinde olmadığı temsil ettiği taleplerin içerilmediği bir girişim kendi cürmünü aşamaz. Dahası ilerici, muhalif muhtevasını yitirir. HDP çizgisi itibariyle gelişen veya gelişecek ittifakların demokratik güvencesi ve tutarlı öncülük fonksiyonunu içinde barındırır. Tabanımızın çoğunluğunu oluşturan Kürt demokrasi dinamiğinin, Batı’da gelişen hareketle buluşması için HDP güçlü bir köprüdür. Özgürlükçü, çoğulcu bir koalisyon partisi olması bu niteliğin muhalif diğer dinamiklere taşınması açısında da ileri bir rol oynayacaktır.

Bugün başta iktidar olmak üzere egemen merkez siyasetin 2019’a odaklandığı buna yönelik bir hazırlığa yöneldiğini görüyoruz. Ancak olan bir şey var ki bugüne öncülük yapamayanlar, demokratik gündem belirleme ve sonuç elde etme inisiyatifi gösteremeyenler, 2019’a çıkamazlar. AKP Saray rejiminden rahatsız bütün kesimlere güven veren halkın somut yakıcı taleplerine somut müdahale eden, hareketi tartışmaların önüne koyan bir yaklaşıma ihtiyaç var. Politik özgürlükler ve adalet mücadelesinin öznesi olma görevi önümüzde duruyor. Meşru politik hak ve temsiliyeti açıktan gaspedilen; eşbaşkanları, milletvekilleri, belediye eş başkanları esir alınmış, üye ve yöneticileri hapishanelere doldurulmuş bir hareketin temel gündemi ve öncülük pratiğinin buradan geliştirilmesi gerekir. CHP demokrasi cephesi beklentileri karşısında nasıl bir rol oynayacağı da son dönemde geliştirdiği “Adalet Yürüyüşü” tavrını sürdürüp sürdürmemesine bağlı. Demokrasinin kazanılması için sergilenen her çaba ve hareketi destekleriz. Dilerim Kılıçdaroğlu yürüyüşünün son durağı Maltepe olmaz. Zira asıl mesele Maltepe’nin öncesi ve Maltepe’nin ötesi.

Asıl önemli olansa CHP tabanıyla son dönem kurulan olumlu bağ ve ilişkinin sürdürülmesidir. HDP olarak CHP tabanı başta olmak üzere bütün partilere oy veren, destek olan yurttaşlarla aramızda sınır ve duvarları aşmak bizim görevimizdir. Bu dönem 80 milyona karşı sorumluluğumuzu öne alarak kendi sınırlarımızı ve kapsayıcılığımızı geliştirme dönemidir. Bunun için yüzde 49 ve ötesinin her talebinin tutarlı ve aktif savunucu olmak direnişinin yanında olmak, buluşma alanlarımızı fazlalaştırmak gerekir.

Yeniden çözüm tartışmaları dillendiriliyor. Böyle bir sürecin oluşma koşulları var mıdır? Yine bu tartışmaların baskıların da yoğun olduğu bir dönemde dillendiriliyor olmasını sebebi nedir?

Türkiye’de bir yandan rejim değişikliği yapılırken, diğer yandan bu değişimin zorlama olduğu, halkın rızasına dayanmadığı için rejim krizi aşılamıyor. Baskı rejiminin eski sahipleriyle, yeni sahipleri, eski ortaklarıyla yeni ortakları, bir taraftan yıkarken, diğer taraftan kendileri de sallanıyor. Bu kimseye güven vermeyen siyasi atmosferin arka planında çözüm sürecinin bitirilmesi ve HDP dışında hiçbir siyasi partinin çözüm iddia ve planının olmaması var. Bu durum hem savaşı hem de toplumun çoğunluğunda huzursuzluğu, güvensizliği çıkışsızlığı derinleştiriyor. Kürt halkı bir kez daha düşük yoğunluklu savaşın sonuçlarını yaşıyor. Tam da her cepheden basıncın arttığı bir dönemde “yeni süreç” tartışmaları gündeme yerleştirildi. Tencere patlamadan havasını alma taktiği tam böyle bir şey. Çözüm, süreç söylemleri dolaşıma sokulduktan sonra tek bir müspet adım atılmadığı gibi ezerek çözme politikası derinleştirildi. Sıkıştıkları bir anda Kürt halkı ve barış, huzur isteyen halklarımızı felç edici beklenti kapanına çekme niyetinden başka bir şey göremedik yine. Yeni bir demokratik çözüm ve barış sürecinin başlatılması elbette en acil ihtiyaçtır. Son iki yıldır bunun için çırpınıyoruz. Çözüm isteyenlerin nereye gideceği belli. Orası İmralı’dan başka bir yer değil. Sonuçta bizler siyasi bir parti ve demokrasi güçleri olarak kanın durması ve savaşın son bulması için tek taraflı da olsa çaba göstermeye devam edeceğiz.