2009 yılı sonuna kadar faizlerin yüzde 6,5 seviyesinin altına inmesi halinde Türk Lirası'nın cazibesinin azalacağını düşünülüyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF)-Dünya
Bankası toplantılarının ardından yeniden yurtiçi meselelere dönülürken,
bu haftanın başlıca gündem maddesi de Merkez Bankası Para Kurulu (PPK)
toplantısı. Perşembe günü toplanacak Kurul'un faizleri 0.25-0.5 puan
indirmesi bekleniyor. MB'nin son aylardaki agresif faiz indirimleri
karşısında kamuoyunda da "Faiz indirimleri yıl sonuna kadar sürecek
mi?", "Politika faizlerinde dip seviye ne olmalı?" soruları da
sorulmaya başladı. Referans gazetesi'nin yaptığı araştırmaya göre, Merkez Bankası'nın (MB) faiz
oranlarını düşürmeyi sürdüreceğini belirten ekonomistler arasındaki
ağırlıklı görüş, 2009 yılı sonuna kadar politika faizlerinde dip
seviyenin yüzde 6,5 olması gerektiği yönünde. Bu seviyenin altına
düşmesi durumunda Türk Lirası'nın cazibesinin azalacağı ve bu yıl
faizleri hızla indiren MB'nin 2010'da bu kez faizleri hızla
yükseltebileceği uyarısında bulunuyor ekonomistler.
0,25-0,5 puan bilmecesi
MB'nin bu hafta faizleri kaç puan
indireceği konusunda ise ekonomistler farklı düşüncelere sahip. Bazı
ekonomistler, 0.5 puan indirim beklerken, MB'nin bu sefer temkinli
davranacağını ileri süren bazıları ise faizde 0.25 puan indirim
bekliyor. MB, 2006 yılından bu yana enflasyon hedeflemesi uyguluyor.
Küresel ve yurtiçi gelişmelerin etkisiyle bu yıl enflasyondaki düşüşün
sürmesi ve enflasyon oranının yıl sonu hedefinin altında olması
nedeniyle MB'nin bu hafta da faiz indirimi yapmasına kesin gözüyle
bakılıyor. Ayrıca, ekonominin canlanmaması ve iç talepteki zayıflık da
faiz indirimi konusunda Merkez'in elini güçlendiriyor.
Hazine ucuz borçlanıyor
Merkez'in faizleri düşürmesinin
ekonomik aktiviteye çok fazla bir etkisinin olmadığı ekonomistler
arasında yaygın kanı. Faiz düşüşünün Hazine bonosu faizlerini de
düşürdüğü için daha ucuz borçlanan Hazine'nin işine yaradığını
düşünüyor ekonomistler. Ancak, uzmanlar faiz indiriminde artık gittikçe
sona yaklaşıldığı düşüncesinde. MB'nin faiz düşürme marjının giderek
azalmaya başladığını belirten İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Merih Paya, "Ancak bundan sonra kontrollü
gidilmesi gerekli. Türkiye'nin riski de dikkate alınmalı. Ayrıca,
piyasaların vereceği tepki de önem taşıyor" diyor. İstanbul
Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kaya Ardıç da Türk Lirası'nın
cazibesini yitirmemesi için MB'nin faizleri bu hafta 0.25 puan
indirerek, yüzde 7 seviyesine düşürmesi ve bir süre bu seviyede
bırakması gerektiğini söylüyor.
Faizler aşağıya düştükçe yabancı
yatırımcılar için Türkiye'ye yatırım yapmanın çekiciliğinin azalacağını
belirten Garanti Bankası Ekonomik Araştırmalar Müdürü Ali İhsan
Gelberi, MB'nin faiz indirimini durdurduğu anda da bir miktar yabancı
çıkışı ve kâr realizasyonu olabileceğini kaydediyor. MB'nin ayrıca
önümüzdeki dönemde enflasyonun ne olacağını dikkatli hesaplamasının
gerekli olduğunu belirten Gelberi, "Ekonomi canlanmaya başlayınca
enflasyon yükselişe geçebilir o zaman da MB faizleri yükseltmek zorunda
kalacaktır" diyor.
Felsefe değiştirmedi
Geçmişte uyguladığı yüksek faizler
nedeniyle Merkez Bankası'nı eleştiren ekonomistlerin başında gelen Ege
Cansen de MB'nin günümüzde aslında felsefe değiştirmediğini düşünüyor.
MB'nin düşük faiz politikası uygulamadığını ifade eden Cansen, "MB'nin
yüksek faiz politikasından vazgeçtiğini düşünmüyorum. Ancak, küresel
ekonomik krizin etkisiyle ekonomiyi tekrar canlandırmak için faizleri
zorunlu olarak indiriyor. İnşallah ilk fırsatta tekrar faiz artırmaya
başlamazlar" değerlendirmesinde bulunuyor.
Ekim ayında yıllık enflasyonda
keskin bir düşüş yaşanacağını belirten İstanbul Ticaret Üniversitesi
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kerem Alkin, "Geçen yıl ekim ayında enflasyon
2,34 olmuştu. Bu yılın ekim ayında ise aylık enflasyon yüzde 1'in
altından gerçekleşecek. Enflasyon hesabından yüzde 2,34'ün çıkmasıyla
yıllık enflasyon yüzde 3'lere gerileyecek. Bu nedenle Hazine'nin
borçlanma yükünü olabildiğince azaltmak için Merkez Bankası faiz
indirimlerini sürdürecek" diye konuşuyor.
Ekonomistler ne düşünüyor * Faiz düşüşünün ekonomik aktiviteye katkısı yok; ekonomi canlanmıyor.
* Enflasyon düşüyor. Ancak 2010'da yeniden yükselecek.
* Faiz ne kadar hızlı düşerse ileride yükseliş de o kadar hızlı olur.
* Faiz düştükçe Türk Lirası'na yatırımın cazibesi azalıyor.
|
Ekonomistlerin beklentileri
|
|
Ekonomist
|
İndirim için
beklenti* (%)
|
Faizde dip
ne olmalı
|
|
İ.Ü. İktisat Fakültesi Prof. Dr. Merih Paya
|
0.25
|
Seviye vermedi
|
|
İ.Ü. İktisat Fakültesi Prof. Dr. Kaya Ardıç
|
0.25-0.5
|
7
|
|
İstanbul Ticaret Üniv. Prof. Dr. Kerem Alkin
|
0.25
|
6,5
|
|
İ.Ü. İktisat Fakültesi Doç. Dr. Gökhan Karabulut
|
0,25
|
7
|
|
Ekonomist Ege Cansen
|
0.5
|
5,5-6
|
|
Garanti Bankası Ali İhsan Gelberi
|
0.25
|
6,5
|
|
Fortis Haluk Bürümcekçi
|
0.5
|
6,25
|
|
Denizbank Dr. Saruhan Özel
|
0.25-0.5
|
7,25
|
|
EFG İstanbul MD Baturalp Candemir
|
0,5
|
6,5
|
|
Oyak Yatırım MD Mehmet Besimoğlu
|
0.25
|
6,5
|
|
* Bu hafta TCMB politika faizi düşüş beklentisi |
