T24 - 12 Eylül darbesiyle ilgili olarak, dönemin Genelkurmay Başkanı ve 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile dönemin Hava Kuvvetleri Komutanı Emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya hakkında açılan davanın ilk duruşması 4 Nisan 2012 görülecek. Dava öncesi Evren ve Şahinkaya'ya yurtdışına çıkış yasağı da getirildi. Böylece cumhuriyet tarihinde ilk kez Cumhurbaşkanlığı yapmış bir kişi hakkında yurt dışına çıkış yasağı getirilmiş oldu. Cumhurbaşkanı Celal Bayar ise 1960 ihtilalinde tutuklanarak Yassıada’ya götürülmüş, idam cezası, yaşı nedeniyle müebbet hapse çevrilerek Kayseri Cezaevi’ne nakledilmişti. Bayar 7 Kasım 1964 tarihinde rahatsızlığı nedeniyle serbest bırakılmıştı.
İddianame ve ekleri üzerindeki incelemesini tamamlayan özel yetkili Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi, tensip zaptını düzenledi ve duruşma gününü belirledi.
Evren ve Şahinkaya'nın ''Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Tamamını veya Bir Kısmını Değiştirmeye veya Ortadan Kaldırmaya ve Anayasa İle Teşekkül Etmiş Olan Türkiye Büyük Millet Meclisini Ortadan Kaldırmaya veya Görevini Yapmasına Engel Olmaya Cebren Teşebbüs Etmek'' suçlamasından ''ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası'' istemiyle yargılanacakları davanın ilk duruşması, 4 Nisan 2012'de saat 09.30'da başlayacak.
Duruşmaya, gerekli görüldüğü takdirde 5 ve 6 Nisan 2012'de de devam edilecek.
Evren ve Şahinkaya'ya yurtdışına çıkış yasağı
Zabıtta, Evren ve Şahinkaya'ya, iddianamenin, duruşma gün ve saatini bildiren çağrı kağıdı ile birlikte tebliğ edilmesi, CMK'nın 176/2. maddesi uyarınca mazeretsiz olarak duruşmaya gelmediği takdirde ''zorla getirileceğine'' ilişkin şerhin çağrı kağıdına yazılmasına karar verildiği yer aldı.
Mahkeme, Evren ve Şahinkaya'nın üzerlerine atılı suçun vasıf ve mahiyeti, yaş ve sağlık durumları ile ''ölçülülük ve orantılılık ilkeleri'' birlikte değerlendirilerek, CMK'nın 109/3 (a) maddesi uyarınca yurt dışına çıkmamaları için adli kontrol altına alınmalarını ve bu hususta cumhuriyet savcılığına müzekkere yazılmasını kararlaştırdı.
İddianamenin kabulü ile tensibin hazırlanması aşamasında davaya müdahale amaçlı olarak dilekçeler verildiği anımsatılan tensip zaptında, bu konudaki kararın duruşmada verilmesinin kararlaştırıldığı da iddianamede yer aldı.
Darbe belgeleri Genelkurmay'dan istenecek
Mahkeme Genelkurmay Başkanlığından Aralık 1979'da TSK tarafından Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'e teslim edilen uyarı mektubunun, Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanları arasında yapıldığı iddia edilen toplantılara ilişkin tutanakların, darbe öncesinde hazırlandığı iddia edilen “Bayrak Harekat Direktifi”nin ve darbenin yapıldığı günle ilgili hazırlanan planların onaylı suretlerini isteyecek.
Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesinin, dönemin Genelkurmay Başkanı ve 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile dönemin Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya hakkında açılan davaya ilişkin tensip zaptı tamamlandı.
Özel yetkili mahkeme, Milli Savunma Bakanlığına müzekkere yazarak, 1978-1980 arasında görev yapan genelkurmay başkanı, kuvvet komutanları, jandarma genel komutanı, genelkurmay 2. başkanlarının isimlerini ve görev tarihlerini bildirmelerini isteyecek.
Mahkeme, Genelkurmay Başkanlığına müzekkere yazarak, “darbe öncesi”, Aralık 1979'da TSK tarafından Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'e teslim edilen uyarı mektubunun, genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanları arasında yapıldığı iddia edilen toplantılara ilişkin tutanakların; darbe öncesinde hazırlandığı iddia edilen “Bayrak Harekat Direktifi”nin ve darbenin yapıldığı günle ilgili hazırlanan planların onaylı suretlerini isteyecek
MİT'e darbe öncesi dönem sorulacak
Mahkeme, MİT Müsteşarlığından darbeyle ilgili olarak, özellikle darbe öncesi döneme ait kurum içerisinde bulunan bilgi ve belgelerle bu konudaki raporların gönderilmesini isteyecek.
Mahkeme ayrıca, “iddianame içeriğine göre hakkında suç duyurusunda bulunulması düşünülen, ancak vefatıyla ilgili basında bilgiler bulunan Haydar Saltık'ın nüfus bilgilerinin temini açısından Milli Savunma Bakanlığına müzekkere yazılmasına, müzekkere cevabı geldiğinde, UYAP üzerinden nüfus kaydının çıkarılarak, dosya içerisine konulmasına” da karar verdi.
Tensip zaptına göre, Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesinin yapacağı diğer işlemler şunlar:
-Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinden, darbe sonrasında, Milli Güvenlik Konseyi tarafından alınan kararlar ile açıklanan bildirilerin onaylı suretleri istenecek.
-MİT Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Milli Savunma Bakanlığından 1 Mayıs 1977, 1978 Sivas olayları, 1978 Kahramanmaraş olayları, 1980 Çorum olaylarıyla ilgili kurum içerisinde bulunan bilgi ve belgelerin ve düzenlenmiş ise raporların onaylı suretleri talep edilecek.
-Milli Savunma Bakanlığından 8 Temmuz 1980'de yapıldığı belirtilen Fatsa operasyonuyla ilgili bilgi ve belgelerin ilgili komutanlıktan teminiyle gönderilmesi istenecek.
-12 Eylül 1980 darbesi sonrasında herhangi bir yargı kararı olmaksızın meslekten çıkarılan hakim ve savcı, öğretim üyesi ve öğretim görevlisi, idareci veya öğretmen, subay veya astsubay bulunup bulunmadığı, bulunuyorsa sayısı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) Genel Sekreterliği, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığından sorulacak.
İşkence iddialarına ilişkin belgeler istenecek
MİT Müsteşarlığından, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığından, darbe sonrasında cezaevlerinde yapıldığı iddia edilen işkencelerle ilgili bilgi ve belgelerin, düzenlenmiş ise raporların ve özellikle görüntü kayıtlarının onaylı birer suretlerinin gönderilmesi istenecek.
-Kara Kuvvetleri Komutanlığından, darbe sonrasında cezaevlerinde yapıldığı iddia edilen işkencelerle ilgili bilgi ve belgelerin, düzenlenmiş ise raporların ve özellikle görüntü kayıtlarının onaylı birer suretlerinin gönderilmesi talep edilecek. Özellikle Mamak Askeri Cezaevinde yapıldığı iddia edilen işkencelerle ilgili, işkence görenlerin durumunun tespiti için düzenlenen sağlık fişlerinin Kara Kuvvetleri Komutanlığının arşivinde bulunduğu iddia edildiğinden, bu konudaki bilgi ve belgelerin iletilmesi istenecek.
-Mehmet Ali Birand tarafından hazırlanan 12 Eylül Belgeseli adlı programın kopyalarının bulunduğu CD'lerin Emanet Memurluğuna gönderilerek, emanete alınacak.
-Sanıklar Evren ve Şahinkaya'nın savcılık ifadelerinin kayıtlı olduğu CD ve video kasetleri, Emanet Memurluğuna gönderilerek, emanete alınacak.
12 EYLÜL İLE İLGİLİ ÇARPICI RAKAMLAR
12 Eylül darbesiyle ilgili çarpıcı rakamlar gazeteci Oğuz Güven'in kaleme aldığı 'Zordur Zorda Gülmek' isimli kitapta yer almıştı. İşte o kitapta yer alan rakamlarla 12 Eylül:
* 650 bin kişi gözaltına alındı.
*1 milyon 683 bin kişi fişlendi.
* Açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı.
*7 bin kişi için idam cezası istendi.
*517 kişiye idam cezası verildi.
* Haklarında idam cezası verilenlerden 50’si asıldı (18 sol görüşlü, 8 sağ görüşlü, 23 adli suçlu, 1'i Asala militanı).
* İdamları istenen 259 kişinin dosyası Meclis’e gönderildi.
* 71 bin kişi TCK’nin 141, 142 ve 163. maddelerinden yargılandı.
* 98 bin 404 kişi “örgüt üyesi olmak” suçundan yargılandı.
* 388 bin kişiye pasaport verilmedi.
* Cezaevlerinde toplam 299 kişi yaşamını yitirdi.
*144 kişi kuşkulu bir şekilde öldü.
* 14 kişi açlık grevinde öldü.
* 16 kişi “kaçarken” vuruldu.
* 95 kişi “çatışmada” öldü.
*73 kişiye “doğal ölüm raporu” verildi.
* 43 kişinin “intihar ettiği” bildirildi.
* 30 bin kişi “sakıncalı” olduğu için işten atıldı.
*14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı.
* 30 bin kişi “siyasi mülteci” olarak yurtdışına gitti.
* 300 kişi kuşkulu bir şekilde öldü.
*171 kişinin “işkenceden öldüğü” belgelendi.
* 937 film “sakıncalı” bulunduğu için yasaklandı.
*23 bin 677 derneğin faaliyeti durduruldu.
*3 bin 854 öğretmen, üniversitede görevli 120 öğretim üyesi ve 47 hâkimin işine son verildi.
*400 gazeteci için toplam 4 bin yıl hapis cezası istendi.
* Gazetecilere 3 bin 315 yıl 6 ay hapis cezası verildi.
* 31 gazeteci cezaevine girdi.
* 300 gazeteci saldırıya uğradı.
* 3 gazeteci silahla öldürüldü.
* Gazeteler 300 gün yayın yapamadı.
* 13 büyük gazete için 303 dava açıldı.
* 39 ton gazete ve dergi imha edildi.