T24 - 12 Eylül 1980 askeri darbesinin lideri 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren’in ismi, hem AKP gibi seçmenden “evet” oyu isteyenler, hem de “hayır” oyu isteyenler tarafından propaganda konuşmalarının ana motifi oldu.
12 Eylül’de referanduma sunulacak anayasa değişikliği paketi için yürütülen kampanyaların yıldızı, 12 Eylül 1980 askeri darbesiyle yönetime el koyan 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren oldu.
Evren’in ismi, hem, başta AKP olmak üzere referandumda seçmenden “evet” demelerini isteyen partilerce, hem de başta CHP olmak üzere, seçmenlerden “hayır” demelerini talep eden partiler tarafından kullanılıyor. Tartışmalar, Evren’in mimarı olduğu 1982 Anayasası üzerinde yoğunlaşıyor.
‘Darbecilerle hesaplaşma’
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 14 Temmuz’da, Trabzon’da yaptığı konuşmada, 12 Eylül askeri darbesini anımsatarak, “İnşallah 12 Eylül akşamı, 12 Eylül ürünü olan bu anayasa değişecek, yeni bir anayasa yürürlüğe girecektir” dedi. Erdoğan, 16 Temmuz‘da “12 Eylül darbesini yapan darbecilerin hesap vermelerine zemin hazırlamak için ‘evet’ diyoruz” diye konuştu.
Erdoğan, DP’nin 1950 seçiminde kullandığı “Yeter söz milletindir” afişine atıf yaptı. Erdoğan, 17 Temmuz’da da “12 Eylül’de kaybeden evelallah darbeciler, çeteler, hukuk dışı örgütlenmeler olacak” diye konuştu.Erdoğan, dün STK’ların kadın temsilcileriyle yaptığı toplantıda da anayasa değişikliğine neden “evet” denilmesi gerektiğini anlatırken, yine 12 Eylül darbesine atıf yaptı.
AKP Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ, “Ne gariptir ki darbecilerden en fazla zarar ziyan gördüğünü söyleyen MHP’dir, CHP’dir, BDP’dir ama Kenan Evren’den daha fazla darbe anayasasına sadakatle sahip çıkarak, ‘biz bu anayasaya dokundurtmayız’ propagandası yapacaklardır. Eminim Kenan Evren bu tutumlarından dolayı da son derece memnundur” dedi.
Bülent Arınç da “Yine bir 12 Eylül günü darbeci Kenan Evren ve arkadaşlarının işbaşına geldiği gün ‘evet’ oylarıyla süsleyecek” ifadesini kullandı.
AKP'nin referandum için bastırdığı “40 soru-40 yanıt” adlı 99 sayfadan oluşan kitapçıkta, 12 Eylül darbesi ve Kenan Evren’e 11 kez atıf yapıldı.
CHP’de de Evren’li propaganda
AKP'nin bu tavrına karşılık, CHP de “hayır da hayır vardır” kampanyasını Kenan Evren ismini odak alarak yürütüyor. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, dün Bursa’da yaptığı konuşmada, “12 Eylül’de bir Kenan Paşa vardı, hatırlar mısınız? Hani genç fidanları asan Kenan Paşa. Onun anayasasının uzantısı olarak yeni bir anayasa değişikliği gelecek önünüze. Kenan Paşa’nın anayasasından farkı yok. Elimizden hakkımızı alacaklar” dedi.
Kılıçdaroğlu, 16 Temmuz’da Ankara Polatlı ve Eskişehir’de yaptığı konuşmalarda da Evren’e atıf yaparak, “Bir anayasa değişikliği halkın çıkarları için bir şey getirmiyorsa, demokrasi getirmiyorsa, Kenan Paşa’nın anayasasının bir uzantısıysa, o zaman 12 Eylül’de 12 Eylül anayasasına ‘hayır’ diyeceğiz” demişti.
MHP de 12 Eylül’e değiniyor
Diğer partiler de kampanyalarında sıkça Evren’e atıf yapıyor. Seçmenlerinden, referandumda “hayır” oyu kullanmalarını isteyen MHP’nin Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Ekici AKP'ye “Neymiş efendim 12 Eylül’den hesap soracaklarmış. Kenan Evren’e hesap sorma hakkı sadece ve sadece bu işin çilesini çeken MHP’lilere ait bir haktır” yanıtını verdi.
BDP’nin Genel Başkanı Selahattin Demirtaş da geçen hafta yaptığı konuşmada, “O gün AKP’ye ‘Ne Kenan Evren ne Tayyip Erdoğan anayasası, biz yeni anayasa istiyoruz’ denilecek” diye konuştu.
Referandumda “hayır” tarafında bulunan DP’den yapılan yazılı açıklamada da “Pakette, 12 Eylül zihniyetini yansıtan hususlar konu dahi edilmemiştir” ifadesini kullandı.
