28445 Sayılı Mükerrer Resmi Gazete'de Yayımlanan 2013 Yılı Programı'nın ''İstihdamın Artırılması'' başlıklı bölümünde, 2011 yılı sonundan bu yana 74,7 milyon kişi olan Türkiye nüfusunun 55,8 milyonunun çalışma çağında olduğu ifade edilerek, çalışma çağı nüfusunun bu yıl 56 milyon, 2013'te ise 56,9 milyona ulaşmasının hedeflendiği belirtildi.
Program kapsamında istihdamın arttırılması için işgücü piyasasındaki katılıklar giderilerek, esnek çalışma uygulamalarının da yaygınlaştırılacağı amaçlanıyor. Ayrıca evden ve uzaktan çalışma, iş paylaşımı ve esnek zaman modeli gibi esnek çalışma yöntemlerine olanak sağlayacak düzenlemeler getirileceği belirtildi.
İşgücüne dahil olmayan nüfusun 2011'de bir önceki yıla göre azalma gösterdiğine, iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısının da düşmeye devam ettiğine dikkat çekilerek, 2011'de bir önceki yıla göre kadın işgücüne katılma oranının AB'de yüzde 62,4'ten yüzde 63,3'e yükselirken Türkiye'de yüzde 27,6'dan yüzde 28,8'e yükseldiği duyuruldu.
Kadınlarda istihdam oranının ise AB'de aynı dönemde 0,7 puan ve Türkiye'de ise 1,6 puan arttığı vurgulandı.
Geçen yıl, sektörel ekonomik büyüme hızlarının inşaatta yüzde 11,3, sanayide yüzde 9,4, hizmetlerde yüzde 8,9 ve tarımda yüzde 5,6 olarak gerçekleştirildiği belirtilirken, bu sektörlerdeki istihdam artış hızının sırasıyla yüzde 17,1, yüzde 4,6, yüzde 5,5 ve yüzde 8,1 olarak kaydedildiği vurgulandı.
Türkiye'de, genç işsiz nüfus oranının yükseldiği, kadınlar da ise düşük işgücüne katılma ve istihdam oranları, işgücünün eğitim seviyesinin ve niteliğinin düşüklüğü, eğitim ile istihdam arasındaki ilişkinin zayıflığı gibi sorunların önemini koruduğu açıklandı.
Mevsimlik gezici tarım işçilerinin çalışma ve sosyal hayatlarının iyileştirmesi kapsamında hazırlanan eylem planı çerçevesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yürütülen faaliyetlere devam edildiği belirtilerek, Türkiye'deki tarımın özelliklerini dikkate alan, tarım ve orman işlerini kapsayan ''Tarım İş Kanunu'' çıkarılmasının ihtiyaç olduğuna dikkat çekildi.
Kıdem Tazminatı Fonu oluşturulmasına yönelik çalışmaların devam ettiği ifade edilerek, alt işverenlik uygulamasının, çalışanlar açısından sosyal ve ekonomik hak kayıpları yarattığı vurgulandı.
Gençler için iş kurma ve geliştirme merkezleri kurulacak
2013 yılı programında istihdamın artırılması kapsamında belirlenen politika öncelikleri ve tedbirler de açıklandı. Buna anlamda kayıtdışı istihdamı önlemeye ve ilave istihdamı teşvik etmeye yönelik tedbirler alınacak ve işsizlikle mücadele kapsamında ''Ulusal İstihdam Stratejisi'' uygulamaya konulacak.
İstihdamı teşvik düzenlemelerinin sade ve etkin bir yapıya kavuşturulacağı belirtilen programda, diğer tedbirler şu şekilde sıralandı:
- İşgücü piyasasındaki katılıklar giderilecek ve esnek çalışma uygulamaları yaygınlaştırılarak hayata geçirilecek.
- Evde çalışma, uzaktan çalışma, iş paylaşımı ve esnek zaman modeli gibi esnek çalışma yöntemlerine de imkan sağlayacak düzenlemeler yapılacak, bu çalışma biçimlerinin yaygınlaştırılarak hayata geçirilmesi sağlanacak.
- Sosyal diyalog mekanizmalarının etkinliğini artırmaya yönelik olarak Ekonomik Sosyal Konsey yeniden yapılandırılacak.
- Asıl işveren-alt işveren ilişkisinde işveren ve işçi kesimlerinin yaşadığı sorunların çözümüne ve işçilerin uğramış oldukları sosyal ve ekonomik hak kayıplarının giderilmesine yönelik iş hukuku mevzuatında değişiklik yapılacak ve bu alandaki denetimler etkinleştirilecek.
- Çalışma hayatında etkin ve verimli bir teftiş sisteminin oluşturulması için önleyici teftiş yaklaşımı yaygınlaştırılacak.
- İşgücü piyasasına girişlerinin kolaylaştırılması amacıyla kadınlar için esnek çalışma biçimleri yaygınlaştırılacak.
- Kadınlara iş kurma alanında verilen mesleki bilgi, rehberlik ve danışmanlık hizmetleri geliştirilecek.
- Kadınların çalışma hayatına katılımını artırmak amacıyla evde bakım, bakımevleri ve kreş hizmetlerinin erişilebilirliği artırılacak.
- İşe alımlarda cinsiyet ayrımcılığını azaltmaya yönelik bilinçlendirme faaliyetleri yürütülecek.
- Başta staj ve iş başı eğitim programları olmak üzere gençlerin işgücü piyasasında deneyim kazanmalarını sağlayıcı programlar yaygınlaştırılacak.
- Genç işsizlere sunulan iş kurma konusunda mesleki eğitim, bilgi, rehberlik ve danışmanlık hizmetleri geliştirilecek.
- Üniversiteler ve meslek kuruluşları ile işbirliği içinde gençler için iş kurma ve geliştirme merkezleri kurulacak.
- Özürlüler için çalışma ortamının özel olarak düzenlendiği korumalı işyerlerine ilişkin mevzuat çalışmaları tamamlanarak korumalı işyerlerinin işlevselleştirilmesi sağlanacak ve özürlülere kolay erişilebilir mesleki eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunulacak.''
Girişimcilik kültürü müfredata girecek
2013 Yılı Programı'nda, mesleki ve teknik eğitimde öğrenci ve öğretmen niteliğinden makine ve teçhizat eksikliğine kadar birçok sorun olduğuna dikkat çekilerek, mesleki ve teknik eğitim kurumları ile özel sektör arasında stajların, Ar-Ge faaliyetlerinin, eğiticilerin, donanımların ve ortak projelerin kapsandığı işbirliği sayısı ve niteliğinin geliştirilmesi gerektiği belirtildi.
Eğitimin işgücü talebine duyarlılığının artırılması ve işgücü piyasasında talep edilen nitelik ve nicelikte insan gücünün yetiştirilmesinin öncelikli hedef bildirilen programa göre, 2013'te alınacak tedbirler şunlar:
- Bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanılarak uzaktan eğitim uygulamaları yaygınlaştırılacak. Hayat boyu öğrenme portalı kurulacak.
- Eğitimin tüm kademelerinde temel beceri ve yetkinlikler ile girişimcilik kültürüne yönelik konulara müfredatta yer verilecek.
- Örgün eğitim dışına çıkmış olanlara girişimcilik ve temel beceri eğitimleri verilecek.
- Mesleki eğitimin payı ve kalitesi artırılacak, özel sektör ve meslek örgütlerinin mesleki eğitim sürecine idari ve mali yönden aktif katılımının sağlanması için düzenlemeler yapılacak.
- Mesleki ve teknik eğitimde açılacak eğitim kurumları, işgücü piyasası ihtiyaç analizleri dikkate alınarak belirlenecek.
- Meslek yüksekokullarının etkin bir yapı ve işleyişe kavuşturulmasına yönelik olarak yeniden yapılandırılmasını içeren bir rapor hazırlanacak.
- Tüm meslek yüksekokullarını kapsayan bir etkinlik analizi yapılacak ve gerekli görüldüğü yerlerde kurumların kapatılması, toplulaştırılması veya meslek liselerine dönüştürülmesi yönünde strateji ortaya koyan bir rapor hazırlanacak ve buna uygun yapılandırılacak.''
İstihdamın artırılması çalışmaları kapsamında, işgücü piyasasının ihtiyaçları doğrultusunda, aktif işgücü politikaları geliştirilecek, yaygınlaştırılacak ve sunulan hizmetlerin kalitesi artırılacak.
Buna göre, İŞKUR'un üniversite, meslek yüksekokulu ve lise son sınıf öğrencilerine yönelik tanıtım faaliyetlerine ağırlık verilecek. İşgücü piyasası ihtiyaç analizleri, ulusal ve yerel düzeyde periyodik olarak ve etkin bir biçimde yapılacak ve ihtiyaç analizlerine göre hangi aktif işgücü programlarının açılacağına karar verilecek.
Özel istihdam bürolarının işe yerleştirme sürecindeki etkinlikleri artırılacak. Özel istihdam bürolarının faaliyetleri çeşitlendirilecek. Bu kapsamda, büroların geçici iş ilişkisi kurmasına yönelik gerekli mevzuat çalışmaları tamamlanacak.
